Lise Öğrencilerinde Problem Davranışların Görülme Sıklığı: İzmir Örneklemi

Bu arastırmanın amacı 15-17 yas arası ergenlerde görülen sigara, alkol, uyusturucu madde kullanımı ve anti-sosyal davranıslar ile erken yasta cinsel iliskiye girme sıklıgının belirlenmesi ve problem davranıslar arasındaki iliskinin incelenmesidir. Arastırmada problem davranısların yas ve cinsiyet degiskenlere göre anlamlı düzeyde farklılasıp farklılasmadıgı da incelenmistir. Arastırmada, problem davranısların degerlendirilmesinde Jessor ve Jessor (1977) tarafından gelistirilmis olan Problem Davranıs Teorisi esas alınmıstır. Arastırmaya zmir il merkezinde ortaögretim kurumlarına devam eden 1237 ögrenci katılmıstır. Arastırmada veri toplama aracı olarak Problem Davranıslar ndeksi kullanılmıstır. Verilerin analizinde SPSS 12.0 paket programından yararlanılarak frekans dagılımları hesaplanmıs ardından Pearson Korelasyon Katsayısı Teknigi, t-testi ve tek yönlü varyans analizi teknigi kullanılmıstır. Arastırma sonucunda elde edilen bulgular, problem davranısların görülme sıklıgının diger arastırma bulgularına göre daha yüksek oldugunu göstermektedir. Arastırma sonucuna göre problem davranıslar arasında pozitif yönde anlamlı bir iliski oldugu görülürken problem davranısların görülme sıklıgı sınıf düzeyine göre anlamlı düzeyde farklılasmaktadır. Cinsiyete göre de sigara, alkol ve uyusturucu madde kullanımı ile erken yasta cinsel iliski de bulunma sıklıgı farklılasmaktadır.

Anahtar Kelimeler:

-

PREVALANCE OF PROBLEM BEHAVORS OF HSH SCHOOL STUDENTS: ZMR SAMPLE

The aim of this research is to evaluate the prevelance of smoking, alcohol use, other illegal drug use, anti-social behaviors and precosios sexual intercourse, and to investigate relationship between problem behaviors. The other aim of the study is to determine whether the problem behaviors are differed according to socio-demographic variables. An explanatory model of adolescent problem behavior (drinking, smoking, illicit drug use, anti-social behaviors, precocuios sexual intercourse) emerges from extension of Problem Behavior Theory which was developed by Jessor and Jessor (1977). A total of 1237 students, between ages 15-17, from different high schools in zmir participated in this study. Students completed Multiple Problem Behavior Index. Frequency analysis, Pearson Correlation Analysis, t-test, and one way Anova were used to data regarding the sample. Analysis of data was benefited from SPSS 12.0 packet programme. Results can be summarized as follows: prevelance of problem behaviors is high and problem behaviors are related each others. At the same time prevelance of problem behaviors were differed according to grade level. Also prevelance of smoking, alcohol use, illicit drug use, and precocious sexual intercourse were differed according to gender.

Keywords:

-,

PDF

___

Akın, M. (1997). Lise öğrencilerinin madde kullanımının zararlarına ilişkin sağlık eğitim gereksi- nimleri. 33.Ulusal Psikiyatri Kongresi, 1-4 Ekim, An- talya.
Aysan, F., Siyez, D.M. ve Uz-Baş, A. (2005). Lise Öğrencilerinde Görülen Duygusal ve Davranışsal
Problemler İle Denetim Odağı Arasındaki İliş- kinin İncelenmesi. VIII. Ulusal Psikolojik Danışma ve Rehberlik Kongresi bildiri özetleri. İstanbul, Marmara Üniversitesi. Ankara: Pegem A, 91-92.
Bennett, K.J., Lipman, E.L., Brown, S., Racine, Y., Boyle, M.H. ve Offord, D.R (1999). Predicting conduct problems: Can high risk children be idendified in kindergarten and grade 1? Journal of Consulting and Clinical Psychology, 67(4), 470-480.
Boyd, C.J., McCabe, S.E. ve d’Arcy, H. (2003). Ectasy use among college undergraduates: Gender, race and sexual identity. Journal of Substance Abuse Treatment, 24(3), 209-215.
Byrens, J.P. (2003). Changing views on the nature and prevention of adolescent risk taking. (Ed: D.
Romer) Reducing Adolescent Risk; Toward An Integrated Approach. California: Sage Publication.
Costa, F.M., Jessor, R. ve Turbin, M.S. (1999). Transition into adolescent problem drinking. The role of psycho-social risk and protective factors. Journal of Studies on Alcohol, 60, 480-490.
Dekoviç, M., Buist, K.L. ve Reitz, E. (2003). Stability and changes problem behavior during adolescence: latent and growth analysis. Journal of Youth and Adolescence, 33(1), 1-12.
Farrell, A.D., Danish, S.J. ve Howard, C.W. (1992). Relationship between drug use and other prob- lem behaviours in urban adolescents. Journal of Consulting and Clinical Psychology, 60(5), 705–712.
Gillmore, M.R., Hawkins, J.D., Catalano, R.F., Day, L.E., Moore, M. ve Abbott, R. (1991). Structure of problem behaviours in preadolescence. Journal of Consulting and Clinical Psychology, 59 (4), 499–506.
Huerta-Franco, R., León, J.D. ve Malacara, J.M. (1996). Knowledge and attitudes toward sexuality in adolescents and their association wıth the family and other factors. Adolescence, 31, 179-191.
Hulse, G.K., Robertson, S.I. ve Tait, R.J. (2000). Adolescent emergency department presentations with alcohol or other drug related problems in Perth, Western Austrulia. Addiction, 96(7), 1059-1067..
Jessor, R., ve Jessor, S.L. (1977). Problem behavior and psycho-social development: A longitudinal study of youth. New York: Academy Press.
Jessor, R. (1987). Problem behavior theory, psychosocial development, and adolescent problem drinking. British Journal of Addiction, 82, 331-342.
Jessor, R., Donovan, J.E. ve Costa, F.M. (1994). Beyond adolescence; problem behavior and young adult development. USA: Cambridge University Press.
Jessor, R. (1998). New perspectives on adolescent risk behavior. (Ed: R. Jessor) New Perspectives on Adolescent Problem Behavior. USA: Cambridge University Press.
Jessor, R., Turbin, M., Costa, F.M., Dong, Q., Zhang, H. ve Wang, C. (2003). Adolescent problem behavior in China and United States: A cross-national study of psychosocial protective factors. Journal of Research on Adolescence, 13(3), 329-342.
Jessor, R., Turbin, M., ve Costa, F.M. (2004). Survey of adolescent health and development questionnaire. USA: Cambridge University Press.
Johnston, L.D. (2003). Alcohol and illicit drugs the role of risk perception. (Ed: D. Romer) Reducing Adolescent Risk; Toward an Integrated Approach . California: Sage Publication.
Kandel, D.B., Yamaguchi, K. ve Chen, K. (1992). Stages of progression in drug involvement from adolescence to adulthood: further evidence for the gateway theory. Journal of Studies on Alcohol, 53, 447-457.
Kim, O. (2002). The relationship of depression to health risk behaviors and health perceptions in Korean college students. Adolescence, 37(147), 575- 583.
Loeber, R., Wung, P., Keenan, K., Giroux, B., Stouthamer-Loeber, M., Van Kammen, W. B. ve ark. (1993). Developmental pathways in disruptive child behaviour. Development and Psychopathology, 5, 101- 132.
McCarthy, C.J. ve Brack, C.J. (1996). Predicting emotional and behavioral risk factors in adolescents. School Counselor, 43(4), 277-286.
McDonald, R.P. ve Moon-Ho, H.R. (2002). Principles and practice in reporting structural equation analyses. Psychological Methods, 7, 64–82.
MEB (2004). Milli Eğitim Bakanlığı İzmir İl Milli Eğitim Müdürlüğü. Elde edilme tarihi: 14 Ekim 2004. http://izmir.meb.gov.tr/istatistik.php
Muuss, R.E. (1990). Problems in growing up. (Ed: R.E. Muuss). Adolescent Behavior and Society. New York: McGraw-Hill Publishing Company.
Okan, N., Şıvka, M.S., Resmi, Ş. E. ve ark. (1993). Lise öğrencilerinde içki ve sigara kullanımı (Gemlik-Bursa). Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi, 3, 285-289.
Osgood, D.W., Johnston, L.D., O’Malley, P.M. ve Bachman, J.G. (1988). The generality of deviance in late adolescence and early adulthood. American Sociological Review, 53, 81-93.
Ögel, K., Taner, S. ve Yılmazçetin, C. (2003). Ergenlerde madde bozukluklarına yaklaşım kılavuzu. İstanbul: IQ Kültür Sanat Yayıncılık.
Ögel, K., Taner, S., ve Eke, C.Y. (2006). Onuncu sınıf öğrencileri arasında sigara, alkol ve mad- de kullanım yaygınlığı: İstanbul örneklemi. Bağımlılık Dergisi, 7(1), 18-23.
Schorling, J.B., Gutgesell, M., Klas, P., Smith, D. ve Keller, A. (1994). Tobacco, alcohol and other drug use among college students. Journal of Substance Abuse, 6(1),105-115.
Siyez D.M., Bulut, N., ve Uz Baş, A. (2005). Lise öğrencilerinin duygusal ve davranışsal
problemlerinin saptanması. 7. Rehberlik Sem- pozyumu bildiri özetleri. İstanbul, Kültür 2000 İlköğre- tim ve Anaokulları. 103-106.
Siyez, D.M. (2006). The validity And reliability of the Turkish form of adolescent health and development questionnaire. X.th European Association Research on Adolescence Conference, 2-6 Mayıs, 2006.
Siyez, E. ve Siyez, D.M. (2007). Ergenlerin cinsel yaşam deneyimlerinin psiko-sosyal değişkenler açısından değerlendirilmesi.Türk Üroloji Dergisi, 33(1), 56-63.
Tamar, M. (2005). Gençlikte değişim ve sürek- lilik. İzmir: Çelikkol Yayıncılık.
Taşçı, E., Atan, Ş.Ü. ve Durmaz, N. (2006). Kız meslek lisesi öğrencilerinin madde kullanma du- rumları. Bağımlılık Dergisi, 6(3), 122-128.
Tildesley, E. A., Hops, H., Ary, D. ve Andrews, J. A. (1995). Multitrait-multimethod model of dolescent deviance, drug use, academic and sexual behaviors. Journal of Psychopathology & Behavioral Assessment , 17(2), 185-215.
Trotter, B.B. (1989). Coparental conflict, competition and cooperation and parents’ perceptions of their children’s social-emotional well-being following marital separation. Unpublished doctorate dissertation, Tennessee University, Knoxville.
Vogel, J.S., Hurford, D.P., Smith, V.J. ve Cole, A. (2003). The relationship between depression and smoking in adolescents. Adolescence, 38(149), 57-74.
White, H.R. ve Labouvie, E.W. (1994). Generality vs. specificity of problem behavior: psychological and functional differences. Journal of Drug Issues, 24, 55-74.
Wiersma, W. (2000). Research methods in education an introduction. USA: Allyn and Bacon.
Windle, M. ve Windle, R.C. (2005). Alcohol and other substance use and abuse. (Eds: G.R. Adams, M.D. Berzonsky) Blackwell Handbook of Adolescence. USA: Blackwell Publishing,
Yazıcıoğlu, Y. ve Erdoğan, S. (2004). Spss uy- gulamalı bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Detay Yayıncılık.
Young-Ho, K. (2001). Korean adolescents’ health risk behaviors and their relationships with the selected psychological constructs. Journal of Adolescent, 29, 298–306. Vol:III No: 28
Turkish Psychological Counseling and Guidance Journal