Evlilik Uyumu: Değer Tercihleri ve Öznel Mutluluk Açısından İncelenmesi

Bu araştırmanın amacı, bireylerin evlilik uyumlarının bazı psiko-sosyal değişkenler, değer tercihleri ve öznel mutluluk açısından incelenmesidir. Araştırmada veri toplama aracı olarak, Kişisel Bilgi Formu, Evlilikte Uyum Ölçeği, Dilmaç ve Arıcak Değerler Ölçeği ve Öznel Mutluluk Ölçeği kullanılmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu, 2013 yılında Rize ilinde yaşayan ve farklı meslek gruplarında çalışan 452 evli birey oluşturmuştur. Araştırmanın sonuçları, evlilik uyumunun meslek grubu ve evlenme biçimine göre farklılaşmadığını, evlilik süresine göre farklılaştığını göstermiştir. Evlilik uyumu ile değer tercihleri arasındaki ilişki incelendiğinde; fütüvvet, özgürlük, romantik değerler, insan onuru, maneviyat, entelektüel değerler, kariyer değerleri ve toplumsal değerler ile evlilik uyumu arasında anlamlı ve olumlu yönde bir ilişki olduğu görülmüştür. Materyalistik değerler ile evlilik uyumu arasında ise anlamlı bir ilişki saptanmamıştır. Evlilik uyumu ile öznel mutluluk arasında anlamlı ve olumlu yönde bir ilişki olduğu görülmüştür. Araştırmada ayrıca, öznel mutluluk, romantik değerler ve insan onurunun evlilik uyumu üzerinde anlamlı bir yordayıcı oldukları; kariyer değerleri, maneviyat, entelektüel değerler, özgürlük, materyalistik değerler, fütüvvet, toplumsal değerlerin ise evlilik uyumunda anlamlı bir yordayıcı olmadıkları görülmüştür. Sonuçlar literatür doğrultusunda tartışılmıştır.

Anahtar Kelimeler:

Evlilik Uyumu, değer tercihleri, öznel mutluluk

PDF

___

Abdel Khalek, A. M. (2006). Measuring happiness with a single-item scale. Social Behavior and Personality, 34(2), 139-150.
Acitelli, L. K., Kenny, D. A. ve Weiner, D. (2001). The importance of similarity and understanding of partners’ marital ideals to relationship satisfaction. Personal Relationships, 8, 167–185.
Akbaş, M. (2008). Endüstri meslek liselerinde görev yapan öğretmenlerin evlilik uyumları ile öğretmenlik tutumları arasındaki ilişki. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Yeditepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
Akın, A. ve Satıcı, S. A. (2011). Öznel Mutluluk Ölçeği: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Sakarya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 21, 65-77.
Akıncı, A. (2005). Hayata anlam vermede dini değerlerin ve din öğretimin rolü. Değerler Eğitimi Dergisi, 3(9), 7–24.
Algaç, G. ve Çatay, Z. (2007). Evlilik süresinin ilişki yürütme tutumlarına ve evlilik memnuniyetine etkisi, IV. Ulusal Aile ve Evlilik Terapileri Kongresi, 16-18 Mart, İstanbul.
Bird, G. ve Melville, K. (1994). Families and intimate relationships. London: McGraw-Hill Inc.
Bradbury, T. N. ve Karney, B. R. (2004). Understanding and altering the longitudinal course of marriage. Journal of Marriage and Family, 66, 862-879.
Buss, D. M., Abbatt, M., Anglestner, A., Biaggla, A., Blanco, A. ve Bruchan, M. (1990). “International Preferences in Selecting Mates”: A study of 37 cultures. Journal of Cross-Cultural Psychology, 21, 5- 47.
Cheng, H. ve Furnham, A. (2004). Perceined parental rearing style, self-esteem and self-criticism as predictors of happiness. Journal of Happiness Studies, 5, 1-21.
Cingisiz, N. (2010). Ortaöğretim okullarında görev yapan öğretmenlerin duygusal zekaları ile evlilik doyumları arasındaki ilişki. Yüksek lisans tezi, Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Gaziantep.
Çili, S. A., Kaya, N., Bodur, S., Özkan, İ. ve Kucur, R. (2004). Ev kadınlarında ve çalışan evli kadınlarda psikolojik belirtilerin karşılaştırılması. Genel Tıp Dergisi, 14, 1-5.
Çimen, Ş. E. (2007). Görücü usulü ve anlaşarak evlenen bireylerin çeşitli sosyal, psikolojik faktörler yönünden karşılaştırılması. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
Demiray, Ö. (2006). Evlilikte uyumun demografik özelliklere göre incelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Dicle Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Diyarbakır.
Dilmaç, B. (1999). İlköğretim öğrencilerine insani değerler eğitiminin verilmesi ve eğitimin ahlaki olgunluk ölçeği ile sınanması. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
Dilmaç, B. ve Ekşi, H. (2007). Değerler eğitimi: Temel tartışmalar ve yaklaşımlar. İlköğretmen Dergisi, 14, 21–29.
Dilmaç, B. ve Arıcak, O.T. (2012). Değerler ölçeği geçerlilik ve güvenilirlik çalışması. 2.Uluslararası Değerler Eğitimi Sempozyumu, 16-18 Kasım, İstanbul.
Dryer, D. C. ve Horowitz, M. (1997). When do opposites attract? Interpersonal complementarity versus similarity. Journal of Personality and Social Psychology, 72(3), 592-603.
Erdoğan, S. (2007). Evlilik uyumu ile psikiyatrik rahatsızlıklar, baglanma stilleri ve mizaç ve karakter özellikleri arasındaki ilişkilerin incelenmesi. Uzmanlık tezi, Gazi Üniversitesi Tıp Fakültesi Psikiyatri Anabilim Dalı, Ankara.
Fowers, B. J. (1993). Psychology as public philosophy: An illustration of the moraldimension of psychology with marital research. Journal of Theoretical and Philosophical Psychology, 13, 124-136.
Gökmen, A. (2001). Evli eşlerin birbirine yönelik kontrolcülük ve bağımlılık algılarının evlilik doyumu üzerindeki etkisi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
Gülerce, A. (1996). Türkiye’de ailelerin psikolojik örüntüleri. İstanbul: Boğaziçi Üniversitesi Yayınları.
Güven, N. (2005). İlişkilerle ilgili bilişsel çarpıtmalar ve evlilikte problem çözme becerilerinin evlilik doyumu ile ilişkisi. Yayımlanmamış Yüksek lisans tezi, Ankara Üniversitesi, Ankara.
Hawkins, D. N. ve Booth, A. (2005). Unhappily ever after: Effects of long term, low quality marriages on well-being. Social Forces, 84(1), 445- 465.
Hayward, M. ve Zhang, Z. (2006). Gender, the marital life course, and cardiovascular disease in late midlife. Journal of Marriage and Family, 68(3), 639-657.
Jose, O. ve Alfons, V. (2007). Do demographics affect marital satisfaction?. Journal of Sex and Marital Therapy, 33, 73-85.
Kalkan, M. (2002). Evlilik İlişkisini Geliştirme Programının, Evlilerin Evlilik Uyum Düzeyine Etkisi. Doktora Tezi, On Dokuz Mayıs Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Samsun.
Karasar, N. (2000). Bilimsel araştırma yöntemi. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
Koydemir, S., Selışık, Z. E. ve Tezer, E. (2005). Evlilik uyumu ve mükemmeliyetçilik boyutları arasındaki ilişkiler. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 3 (23), 65-74.
Kropp, F., Lavack, M. A. ve Silvera, D. H. (2005). Values and collective self-esteem as predictors of consumer susceptibility to interpersonal influence among university students. International Marketing Review, 22( 1), 7-33.
Lyubomirsky, S. ve Lepper, H.S. (1999). A measure of subjective happiness: Preliminary reliability and construct validation. Social Indicatiors Research, 46, 37-155.
Meezon, W. ve Rauch, J. (2005). Gay marriage, samesex parenting, and America's children. Future of Children, 15(2), 97-115.
Myers, J. E., Madathil, J. ve Tingle, L. (2005). Marriage satisfaction and wellness in India and United States: A preliminary comparison of arranged marriages and marriages of choice. Journal of Counseling and Development, 83, 183- 190.
Nahawat, S. S. ve Mathur, A. (1992). Marital adjustment and subjective well- being in Indianeducated housewives and working women. The Journal of Psychology, 127 (3), 353-358.
Onur, B. (2000). Gelişim psikolojisi. Ankara: İmge Kitabevi Yayınları.
Ödemiş, H. (2008). İlköğretim öğretmenlerinin iş tatminleri ile evlilik uyumları arasındaki ilişkinin incelenmesi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Yeditepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
Schwartz, S. H. (1994). Are there universal aspects in the structure and contents of human values?. Journal of Social Issues, 4, 19-45.
Sezer, Ö. (2005). Kadınların uyum düzeylerinin bazı değişkenler açısından incelenmesi. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 3(23), 87-98.
Spanier, G. B. (1976). Measuring dyadic adjustment: New scales for assessing the quality of marriage and similar dyads. Journal of Marriage and the Family, 38, 15-28.
Sabatelli, R. M. (1988). Measurement ıssues in marital research: A review and critique of contemporary survey ınstruments. Journal of Marriage and the Family, 50, 891-915.
Sharma, J. ve Sidhu, R. (2009). Differential stress and subjective well-being as determinants of quality of life among aged. Indian Journal of Gerontology, 23(2),183-192.
Siffert, A. ve Schwartz, B. (2011). Spouses' demand and withdrawal during marital conflict in relation to their subjective well-being. Journal of Social and Personal Relationships, 28(2), 262-277.
Sternberg, R. J. (1986). A triangular theory of love. Psychological Review, 93, 119- 135.
Şener, A. ve Terzioğlu, R. S. (2002). Ailede eşler arasında uyuma etki eden faktörlerin araştırılması. Ankara: T.C. Başbakanlık Aile Araştırma Kurumu Başkanlığı Yayınları.
Rhoden, J. L. (2003). Marital cohesion, flexibility, and communication in the marriages of nontraditional and traditional women. The Family Journal, 11(3), 248-256.
Tutarel Kışlak, Ş. (1999). Evlilik uyum ölçeğinin güvenirlik ve geçerlik çalışması. 3P (Psikiyatri, Psikoloji, Psikofarmakoloji) Dergisi, 7, 50-57.
Tutarel Kışlak, Ş. ve Çabukça, F. (2002). Empati ve demografik değişkenlerin evlilik uyumu ile ilişkisi. Aile ve Toplum Dergisi, 2, 40-46.
Waite, L. J. ve Gallagher, M. (2000). The case for marriage. why married people are happier,healthier, and better off financially. Portland: Broadway Books.