Psikoterapi Süreçlerinde Danışan ve Terapistlerin Seans Etkisi Açısından Karşılaştırılması
Belirli bir psikoterapi seansındaki müdahalenin danışan üzerindeki etkisi hakkında bilgi sahibi olabilmek, terapi gö-rüşmesinin faydalı, etkili ya da zarar verici olup olmadığını incelememize yardımcı olmaktadır. Ayrıca seansa yönelik değerlendirmelerde terapist ve danışan arasındaki uzlaşı düzeyi de, psikoterapi sürecinin planlanması ve değiştirilmesi konusundaki önemli kararları etkileyebilmektedir. Bu çalışmanın temel amacı seans etkisini terapist-danışan ikilisi bağ-lamında inceleyebilmektir. Bu doğrultuda sırasıyla a) Seans Değerlendirme Ölçeğinin psikometrik özelliklerini ve fak-tör yapısını incelemek, b) danışan ve terapistlerin seansların etkisi konusundaki uzlaşma düzeylerini değerlendirmek, c) danışan ve terapistler için seans etkisinin temel göstergesini keşfedebilmek hedeflenmiştir. Araştırmada 69 terapist ve 112 danışan yer almış ve analizler toplamda 810 seanstan elde edilen ölçümler üzerinden yürütülmüştür. Açımlayıcı faktör analizi sonuçları, ölçeğin iki faktörlü yapısını desteklemiş ve alt boyutlar arasındaki güvenirliğin oldukça yük-sek olduğu gözlenmiştir (Cronbach α = .87 - .92). Aynı zamanda sonuçlar, tüm maddeler ve boyutlar için terapist ve danışanlar arasında anlamlı derecede uzlaşma olduğuna (ICC Ort = .45) işaret etmektedir. Ayrıca, çoklu grup analizleri sonuçları, terapist ve danışan modellerinin ölçeğin ikili faktör yapısı açısından örtüştüğünü göstermiştir. Hem terapist, hem de danışanlar için terapideki seans etkisinin temel göstergesinin ‘yumuşaklık’ boyutundan ziyade ‘derinlik’ bo-yutunun olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Bu çalışma ile psikoterapi süreçlerini pek çok açıdan etkileyebilen ve oldukça önemli bir değişken olan ‘seans etkisi’ Türkiye örneklemindeki danışan-terapist ikilisi açısından ilk kez incelenmiştir.
___
Ackerman, S. & Hilsenroth, M. J. (2001). A review of therapist characteristics and techniques negatively impacting the therapeutic alliance. Psychotherapy: Theory, Research, Practice, Training, 38, 171-185.Başusta, N. B. ve Gelbal, S. (2015). Gruplararası karşı-laştırmalarda ölçme değişmezliğinin test edilmesi: Pisa öğrenci anketi örneği. Hacettepe Üniversite-si Eğitim Fakültesi Dergisi (Hacettepe University Journal of Education), 30(4), 80-90.
Byrne, B. M. (2004). Testing for multigroup invariance using AMOS graphics: A road less traveled. Struc-tural Equation Modeling, 11(2), 272–300.
Dill-Standiford, T. J., Stiles, W. B. ve Rorer, L. G. (1988). Counselor-client agreement on session impact. Journal of Counseling Psychology, 35(1), 47-55.
Elliot, R. & Wexler, M. M. (1994). Measuring the im-pact of sessions in process-experiential therapy of depression: The session impacts scale. Journal of Counseling Psychology, 41(2), 166-174.
Friedlander, M. L., Thibodeau, J. R. & Ward, L. G. (1985). Discriminating the ‘good’ from the ‘bad’ therapy hour: A study of dyadic interaction. Psy-chotherapy, 22(3), 631-642.
Greenberg, L. S., & Pinsof, W. M. (1986). The psycho-therapeutic process: A research handbook. New York: Guilford.Greenberg, L. S., & Paivio, S. C. (1997). Working with emotions in psychotherapy. New York: Guildford.
Greenbeerg, L. S. (2002). Emotion-focused therapy: Co-aching clients to work through feelings. Washing-ton, DC: American Psychological Association.
Goldfried, M. R., & Wolfe, B. E. (1998). Toward a more clinically valid approach to therapy research. Jour-nal of Consulting and Clinical Psychology, 66,143−150.
Gülüm, İ. V., Uluç, S. & Soygüt, G. (baskıda). Terapötik İttifak Ölçeği-Kısa Formun psikometrik özellik-lerinin incelenmesi. Türk Psikiyatri Dergisi. doi: 10.5080/u18260
Hill, C. E., Helms, J. E., Spiegel, S. B., & Tichenor, V. (1988). Development of a system for categorizing client reactions to therapist interventions. Journal of Counseling Psychology, 35, 27-36.
Hill, C. E., Helms, J. E., Tichenor, V., Spiegel, S. B., O’Grady, K. E., & Perry, E. S. (1988). Effects of therapist response modes in brief psychotherapy. Journal of Counseling Psychology, 35, 222-233.
Kiesler, D. J. (1971). Patient experiencing and successful outcome in individual psychotherapy of schizoph-renics and psychoneurotics. Journal of Consulting and Clinical Psychology, 37, 370−385.
Kivlighan, D. M., & Angelone, E. O. (1991). Helpee introversion, novice counselor intention use, and helpee-rated session impact. Journal of Counseling Psychology, 38, 25-29.
Kivlighan, D. M. (1989). Changes in counselor intenti-ons and response modes and in-session evaluations after training. Journal of Counseling Psychology, 36, 471-476.
Laurenceau, J. -P., Hayes, A. M., & Feldman, G. C. (2007). Some methodological and statistical issues in the study of change processes in psychotherapy. Clinical Psychology Review, 27, 682−695 (this is-sue). doi:10.1016/j.cpr.2007.01.007.
Mallinckrodt, B. (1993). Session impact, working alli-ance, and treatment outcome in brief counseling. Journal of Counseling Psychology, 40(1), 25-32.
Mallinckrodt, B. (1994). Session Impact in Counseling Process Research: Comment on Elliott and Wexler (1994) and Stiles et al. (1994). Journal of Counse-ling Psychology, 41(2), 186-190.
Mallinckrodt, B., Porter, M. J., & Kivlighan, D. M. (2005). Client attachment to therapist, depth of in-session exploration, and object relations in brief psychotherapy. Psychotherapy: Theory, Research, Practice, and Training, 42, 85-100.
Muran, J. C., Safran, J. D., Gorman, B. S., Samstag, L. W., Eubanks-Carter, C. & Winston, A. (2009). The relationship of early alliance ruptures and their re-solution to process and outcome in time-limited psychotherapies for personality disorders. Psy-chotherapy Theory, Research, Practice, Training, 46(2), 233-248.
Orlinsky, D. E., & Howard, K. I. (1967) The good the-rapy hour: Experiential correlates of patients’ and therapists’ evaluations of therapy sessions. Archi-ves of General Psychiatry,16, 621-632.
Raue, P. J., Goldfried, M. R., & Barkham, M. (1997). The therapeutic alliance in psychodynamic-inter-personal and cognitive-behavioral therapy. Journal of Consulting and Clinical Psychology, 65, 582-587.
Reynolds, S., Taylor, E. & Shapiro, D. (1993). Session impact and outcome in stress management training. Journal of Community & Applied Social Psycho-logy, 3, 325-337.
Rice, L. N., & Kerr, G. P. (1986). Measures of client and therapist vocal quality. In L. S. Greenberg & W. M. Pinsof (Eds.), The psychotherapeutic process: A research handbook içinde (pp. 7−105). New York: Guilford Press.
Safran, J. D., & Muran, J. C. (1996). The resolution of ruptures in the therapeutic alliance. Journal of Consulting and Clinical Psychology, 64, 447−458.
Safran, J. D., & Muran, J. C. (2000). Negotiating the therapeutic alliance: A relational treatment guide. New York: Guilford.
Samstag, L. W., Batchelder, S. T., Muran, J. C., Safran, J. D., & Winston, A. (1998). Early identification of treatment failures in short-term psychotherapy. The Journal of Psychotherapy Practice and Research, 7, 126-143
Snyder, W. U. (1950). Clinical methods: Psychotherapy. Annual Review of Psychology, 1, 221-234.
Soygüt, G., Uluç, S. & Tüzün, Z. (2006, Ekim).Assess-ment of adherence and competence in cognitive therapy. 36th Annual Congress of the EABCT, Pa-ris.
Stiles, W. B. (1980). Measurement of the Impact of Psychotherapy Sessions. Journal of Consulting and Clinical Psychology, 48(2), 176-185. DOI: 10.1037/0022-006X.48.2.176.
Stiles, W. B.& Snow, J. S. (1984a). Counseling session impact as viewed by voice counselors and the-ir clients. Journal of Counseling Psychology, 31, 3-12.
Stiles, W. B.& Snow, J. S. (1984b). Dimensions of psy-chotherapy session impact across session and ac-ross client. British Journal of Clinical Psychology, 23, 59-63.
Stiles, W. B., Shapiro, D. A. & Firth-Cozens, J. A. (1988). Do sessions of different treatments have different impacts? Journal of Conseling Psycho-logy, 35(4), 391-396.
Stiles, W. B., Shapiro, D. A., & Firth-Cozens, J. A. (1990). Correlations of session evaluations with treatment outcome. British Journal of Clinical Ps-ychology, 29, 13-21.
Stiles, W. B., Reynolds, S. A., Hardy, G. & Shapiro, D. A. (1994). Evaluation and description of psychot-herapy sessions by clients using the session evalu-ation questionnaire and the session impacts scale. Journal of Counseling Psychology,41(2),175-185. DOI: 10.1037/0022-0167.41.2.175.
Svensson, B., & Hansson, L. (1999). Relationship among patient and therapist ratings of therapeutic alliance and patient assessments of therapeutic process: A study of cognitive therapy with long-term mentally ill patients. Journal of Nervous and Mental Disea-se, 187, 579-585.
Tryon, G. S. (1990). Session depth and smoothness in re-lation to the concept of engagement in counseling. Journal of Counseling Psychology, 37(3), 248-253.
- ISSN: 1300-4433
- Yayın Aralığı: Yılda 2 Sayı
- Başlangıç: 1978
- Yayıncı: Türk Psikologlar Derneği
Sayıdaki Diğer Makaleler
Kim Ebeveyn? 12-Yaş Çocuklarının Ebeveynleşme Davranışlarını Yordayan Etkenler
Ayşe Büşra İPLİKÇİ, Başak ŞAHİN-ACAR
Bellek Süreçlerinin Hayatta Kalma, Ölüm ve Mutluluk Bağlamlarında Değerlendirilmesi
Psikoterapi Süreçlerinde Danışan ve Terapistlerin Seans Etkisi Açısından Karşılaştırılması
Sait ULUÇ, Burcu KORKMAZ, Gonca Soygüt PEKAK
Birey Düzeyinde Göreli Yoksunluk ve Öznel Esenlik Arasındaki Dolaylı İlişki