TÜRKAN YILMAZ IRMAK, Rukiye KIZILTEPE, Şeyda AKSEL, Duygu GÜNGÖR, Duygu ESLEK

9645

Mika ile Kendimi Korumayı Öğreniyorum: Cinsel İstismarı Önleme Programının Etkililiği

Bu çalışmanın amacı okul öncesi dönem için geliştirilmiş olan çocuk cinsel istismarı önleme programının etkililiğini incelemektir. Araştırmada, 5 yaşında olan 200 çocuk ve ebeveynleri ile çalışılmıştır. Katılımcıların %47’si(n = 82) erkek, %53’ü kızdır (n = 93). Çalışmayı tamamlayan 175 çocuk (eğitim grubu = 102, kontrol grubu = 73)incelenmiştir. Eğitimden önce ve sonra tüm çocuklar Cinsel İstismar Bilgi Formu ve İstismardan Korunma BecerisiFormu’nu doldurmuşlardır. Ebeveynlere ise Ebeveyn Değerlendirme Formu verilmiştir. “Mika ile Kendimi Korumayı Öğreniyorum” cinsel istismarı önleme programı uygulanmıştır. Örtük Markov analizinde üç statülü bir modeleulaşılmıştır ve eğitim grubu için anlamlı yönde değişimler gösterilmiştir. Statü 1 kendini korumayı bilenler, Statü 2dokunulmasını yanlış bulup yine de sır olarak saklayanlar ve Statü 3 ise dokunulmasını ve sır olarak saklanmasınıdoğru bulan risk grubu olarak adlandırılmıştır. Eğitim sonrasında eğitim ve kontrol grubundaki Statü 1 grupları aynıstatüde kalmıştır. Eğitim grubunda Statü 2’den %70’i ve Statü 3’den %35’i Statü 1’e geçerken; kontrol grubundaStatü 2’den sadece %15’i Statü 1’e geçmiştir. Bu sonuçlar, sınırlılıklar ve araştırmanın güçlü yanları dikkate alınarakalanyazın ışığında tartışılmıştır.

I’m Learning to Protect Myself with Mika: Efficacy of Sexual Abuse Prevention Program

The aim of this study was to evaluate the effectiveness of a child sexual abuse prevention program for the preschool children. Two hundred participants who were five years old children and their parents were included in the study. 47% (n = 82) of the participants were male while 53% (n = 93) of them were female. In total, the results of 175 students (education group = 102, control group = 73) who met the inclusion criteria were analyzed. All children were administered Sexual Abuse Knowledge Form and Self-Protection Skills Form before and after the implementation. Parents were surveyed by using Parental Evaluation Form. Sexual prevention program which was named as “I am learning to protect myself with Mika” was implemented in six pre-schools. Latent Markov analyses showed that, model with three status fits better to the data and transition probabilities of this model revealed significant improvements in the education group. Status-1 was named as self-protecting group. Status-2 was named as group who knows to be touched is wrong but keeps it as a secret. Status-3 was named as a risk group who does not know to be touched is wrong and keeps it as a secret. After the education, members of the Status-1 group in the education and control group remained in the same status; while in the education group, 70% of Status-2 group and 35% of Status-3 group moved to Status-1. However, in the control group, only 15% of Status-2 members moved to Status-1. The results, limitations and strengths of the study were discussed in the light of the literature.
PDF

___

  • Agirtan, C. A., Akar, T., Akbas, S., Akdur, R., Aydin, C., Aytar, G. ve Beyazova, U. (2009). Establishment of interdisciplinary child protection teams in Turkey 2002–2006: Identifying the strongest link can make a difference! Child Abuse & Neglect, 33, 247–255.
  • Aksel, Ş. ve Yılmaz Irmak, T. (2005). Review of child abuse and neglect literature in Turkey. Xth ISPCAN European Regional Conference on Child Abuse and Neglect, 11–14 September, Berlin, Germany.
  • Berliner, L. ve Elliot, D. M. (2002). Sexual abuse of children. J. E. B. Myers, L. Berliner, J. Briere, C. T. Hendrix, C. Jenny ve T. A. Reid (Ed.), The APSAC handbook on child maltreatment içinde (55–78). California: Sage Publications, Thousand Oaks.
  • Briggs, F. ve Hawkins, R. M. F. (1994). Follow up study of children of 5-8 years using child protection programmes in Australia and New Zealand. Early Child Development and Care, 100, 111–117.
  • Cicchetti, D. ve Lynch, M. (1993). Toward an ecological/transactional model of community violence and child maltreatment: Consequences for children’s development. Psychiatry, 56(1), 96–118.
  • Collins, L. M. ve Lanza, S. T. (2010). Latent class and latent transition analysis: With applications in the social, behavioral, and health sciences. New Jersey: John Wiley & Sons.
  • Crosson-Tower, C. (2008). Understanding child abuse and neglect. (7. baskı) Boston: Pearson Education.
  • Çeçen-Eroğul, A. R. ve Kaf Hasırcı, Ö. (2013). İlköğretim birinci kademe öğrencilerine yönelik geliştirilen cinsel istismarı önleme psiko-eğitim programının etkililiğinin sınanması. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 13, 719–729.
  • Eskin, M., Kaynak-Demir, H. ve Demir, S. (2005). Same-sex sexual orientation, childhood sexual abuse, and suicidal behavior in university students in Turkey. Archives of Sexual Behavior, 34, 185–195.
  • Finkelhor, D. (1994). The international epidemiology of child sexual abuse. Child Abuse and Neglect, 18(5), 409–417.
  • Finkelhor, D. (2009). The prevention of childhood sexual abuse. The Future of Children, 19, 169–194.
  • Finkelhor, D., Asdigian, N. ve Dziuba-Leatherman, J. (1995). The effectiveness of victimization prevention programs for children: A follow-up. American Journal of Public Health, 85, 1684–1689.
  • Finkelhor, D. ve Dziuba-Leatherman, J. (1995). Victimization prevention programs: A national survey of children’s exposure and reactions. Child Abuse and Neglect, 19(2), 129–139.
  • Finkelhor, D. ve Strapko, N. (1992). Sexual abuse prevention education: A review of evaluation studies. D. J. Willis, E. W. Holden ve M. Rosenberg (Ed.), Prevention of child maltreatment: Developmental and ecological perspectives içinde (150-167). New York: Wiley Interscience.
  • Fryer, G. E., Kraizer, S. K. ve Miyoshi, T. (1987). Measuring actual reduction of risk to child abuse: A new approach. Child Abuse and Neglect, 11, 173–179.
  • Garbarino, J. ve Gilliam, G. (1980). Understanding abusive families: Vol. 1. Lexington, MA: Lexington Books.
  • Gelles, R. J. (1987). What to learn from cross-cultural and historical research on overview. R. J. Gelles ve J. B. Lancaster (Ed.), Child abuse and neglect: Biosocial dimensions içinde. New York: Aldine De Gruyter.
  • Gibson, L. E. ve Leitenberg, H. (2000). Child sexual abuse prevention programs: Do they decrease the occurrence of child sexual abuse? Child Abuse and Neglect, 24, 1115–1125.
  • Goldman, J. D. G. ve Padayachi, U. K. (2000). Some methodological problems in estimating incidence and prevalence in child sexual abuse research. The Journal of Sex Research, 37, 305–314.
  • Hazzard, A. P., Webb, C., Kleemeier, C., Angert, L. ve Pohl, L. (1991). Child sexual abuse prevention: Evaluation and one-year follow-up. Child Abuse and Neglect, 15, 123–138.
  • Hébert, M., Lavoie, F., Piche, C. ve Poitras, M. (2001). Proximate effects of a child sexual abuse prevention program in elementary school children. Child Abuse and Neglect, 25, 505–522.
  • Helie, S., Clement, M. ve Larrivee, M. (2003). Epidemiological considerations in the conceptualization and utilization of “prevalence” and “incidence rate” in family violence research: A reply to Brownridge and Halli (1999). Journal of Family Violence, 18, 219–225.
  • Heller, S. S., Larrieu, J. A., D’Imperio, R. ve Boris, N. W. (1999). Research on resilience to child maltreatment: Empirical considerations. Child Abuse and Neglect, 23, 321–338.
  • Higgins, D. J. ve McCabe, M. P. (2001). Multiple forms of child abuse and neglect: Adult retrospective reports. Aggression and Violent Behavior, 6(6), 547–578.
  • Kendall-Tackett, K. (2002). The health effects of childhood abuse: Four pathways by which abuse can influence health. Child Abuse and Neglect, 26, 715–729.
  • Kendall-Tackett, K. A., Williams, L. M. ve Finkelhor, D. (1993). Impact of sexual abuse on children: A review and synthesis of recent empirical studies. Psychological Bulletin, 113, 164–180.
  • Kenny, M. C. (2009). Child sexual abuse prevention: Psycho-educational groups for preschoolers and their parents. The Journal for Specialists in Group Work, 34, 24–42.
  • Keser, N., Odabaşı, E. ve Elibüyük, S. (2010). Ana babaların çocuk istismarı ve ihmali konusundaki bilgi düzeylerinin incelenmesi. Türkiye Çocuk Hastalıkları Dergisi, 4, 150–157.
  • Kızıltepe, R. ve Yılmaz Irmak, T. (2014). Çocuk cinsel istismarını önleyici müdahale programının geliştirilmesi (Sözlü bildiri). I. Uluslararası Çocuk Koruma Kongresi., İstanbul.
  • Kolko. D. J. (2002). Child physical abuse. J. E. B. Myers, L. Berliner, J. Briere, C. T. Hendrix, C. Jenny ve T. A. Reid (Ed.) The APSAC handbook on child maltreatment (2. baskı) içinde, (21–54). California: Sage.
  • Konanç, E., Zeytinoğlu, S. ve Kozcu, Ş. (1988). Ankara, İstanbul ve İzmir ceza mahkemelerinin çocuk istismarı ve ihmali ile ilgili kararlarının incelenmesi. İzmir Barosu Dergisi, 53, 5–21.
  • Kozcu, Ş. (1992). Duygusal istismar: Duygusal istismar ve genel ruh sağlığını inceleyen bir araştırma. Psikoloji Seminer, 9, 85–114.
  • Lanza, S. T. ve Bray, B. C. (2010). Transitions in drug use among high-risk women: An application of latent class and latent transition analysis. Advances and Applications in Statistical Sciences, 3, 203–235.
  • Melton, G. B. (1992) The improbability of prevention of sexual abuse. D. J. Willis, E. W. Holden ve M. Rosenberg (Ed.), Prevention of child maltreatment: Developmental and ecological perspectives içinde (150-167). New York: Wiley Interscience.
  • Oral, R., Can, D., Kaplan, S., Polat, S., Ateş, N., Çetin, G., . . . Tıraş, B. (2001). Child abuse in Turkey: An experience in overcoming denial and a description of 50 cases. Child Abuse and Neglect, 25, 279–290.
  • Pereda, N., Guilera, G., Forns, M. ve Gomez-Benito, j. (2009). The international epidemiology of child sexual abuse: A continuation of Finkelhor (1994). Child Abuse and Neglect, 33, 331–342.
  • Poche, C., Yoder, P. ve Miltenberger, R. (1988). Teaching self-protection to children using television techniques. Journal of Applied Behavior Analysis, 21, 253–61.
  • Ratto, R. ve Bogat, G. A. (1990). An evaluation of a preschool curriculum to educate children in the prevention of sexual abuse. Journal of Community Psychology, 18, 289–297.
  • Saslawsky, D. A. ve Wurtele, S. K. (1986). Educating children about sexual abuse: Implications for pediatric intervention and possible prevention. Journal of Pediatric Psychology, 11, 235–245.
  • Schaffer, H. R. (1996). Social development. Oxford: Blackwell Publishing.
  • Sedlak, A. J. ve Broadhurst, D. D. (1996). The third national incidence study of child abuse and neglect (NIS-3): Final report. National Center on Child Abuse and Neglect (DHHS), Washington, DC.
  • Sedlak, A. J., Mettenburg, J., Basena, M., Petta, I., McPherson, K., Greene, A. ve Li, S. (2010). Fourth National Incidence Study of Child Abuse and Neglect (NIS–4): Report to Congress. Washington, DC: U.S. Department of Health and Human Services, Administration for Children and Families.
  • Snyder, H. N. (2000). Sexual assault of young children as reported to law enforcement: Victim, incident, and offender characteristics. Washington, DC: U.S. Department of Justice.
  • Uçar, M. (2014). Bilişsel süreç yaklaşımına dayalı olarak hazırlanan cinsel istismarı önleme becerisi öğretim programının etkililiğinin incelenmesi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Bolu.
  • Vermunt, J. K. ve Magidson, J. (2016). Technical guide for Latent GOLD 5.1: Basic, advanced, and syntax. Belmont, MA: Statistical Innovations Inc.
  • Wurtele, S. K. (1990). Teaching personal safety skills to four-year-old children: A behavioral approach. Behavior Therapy, 21(1), 25–32.
  • Wurtele, S. K. (2009). Preventing sexual abuse of children in the twenty-first century: Preparing for challenges and opportunities. Journal of Child Sexual Abuse, 18, 1–18.
  • Wurtele, S. K., Kast, L. C., Miller-Perrin, C. L. ve Kondrick, P. A. (1989). Comparison of programs for teaching personal safety skills to preschoolers. Journal of Consulting and Clinical Psychology, 57, 505–511.
  • Wurtele, S. K. ve Kenny, M. C. (2012). Preventing child sexual abuse: An ecological approach. P. Goodyear-Brown (Ed.), Handbook of child sexual abuse: Identification, assessment, and treatment içinde (531–565). Hoboken, NJ: Wiley Press.
  • Wurtele, S. K. ve Miller, C. L. (1987). Childrens’ conceptions of sexual abuse. Journal of Clinical Child Psychology, 16, 184–191.
  • Wurtele, S. K. ve Owens, J. S. (1997). Teaching personal safety skills to young children: An investigation of age and gender across five studies. Child Abuse and Neglect, 21, 805–814.
  • Yalın, A., Kerimoğlu, E. ve Erman, F. (1995). Okul öncesi çocuklarda cinsel istismarı önleme programı: Ana babaların tutum görüş ve davranışlarının taranması. Çocuk ve Gençlik Ruh Sağlığı Dergisi, 2, 19–27.
  • Yılmaz Irmak, T. (2008). Çocuk istismarı ve ihmalinin yaygınlığı ve dayanıklılıkla ilişkili faktörler. Yayınlanmamış doktora tezi. Ege Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir.
  • Yılmaz Irmak, T., Aksel, Ş. ve Thompson, D. (2016). Coping strategies and depression among college students following child sexual abuse in Turkey. Journal of Child Sexual Abuse, 25(8), 881–894.
  • Zara-Page, A. (2004a). Çocuk cinsel istismarı: Cinsel istismara neden olan etkenler ve cinsel istismarın çocuklar üzerindeki etkileri. Türk Psikoloji Yazıları, 7(13), 103–113.
  • Zara-Page, A. (2004b). Cinsel istismara bağlı travma: Psikolojik tedavi süreci ve ilkeleri. Türk Psikoloji Yazıları, 7(14), 15–21.
  • Zoroğlu, S. S., Tüzün, Ü., Şar, V., Öztürk, M., Kora, M. E. ve Alyanak, B. (2001). Çocukluk dönemi istismar ve ihmalinin olası sonuçları. Anadolu Psikiyatri Dergisi, 2(2), 69–78.
Türk Psikoloji Dergisi-Cover
  • ISSN: 1300-4433
  • Yayın Aralığı: Yılda 2 Sayı
  • Başlangıç: 1978
  • Yayıncı: Türk Psikologlar Derneği
Arşiv
Sayıdaki Diğer Makaleler

Ebeveynleşme ile Psikolojik Belirtiler Arasındaki İlişkide Cinsiyetin ve Ebeveynleşmeden Algılanan Yararın Rolü

Duygu KÖYDEN, SAİT ULUÇ

Türkçe Kelimelerin Serbest Çağrışım Normları Üzerine Güvenirlik ve Geçerlik Çalışması

Ümit AKIRMAK, Mehmet Altan ORHON

Mika ile Kendimi Korumayı Öğreniyorum: Cinsel İstismarı Önleme Programının Etkililiği

TÜRKAN YILMAZ IRMAK, Rukiye KIZILTEPE, Şeyda AKSEL, Duygu GÜNGÖR, Duygu ESLEK

Çocukluk Çağı Örselenme Yaşantıları ve Sürekli Kaygı Arasındaki İlişkide Bilinçli Farkındalığın Rolü

Gizem CESUR, Neslihan SAYRAÇ, Ece KORKMAZ

Kültürlerarası Bağlamda Cinsiyet ve Toplumsal Cinsiyetin Başarı Motivasyonu Üzerindeki Etkisi

İrem UZ, Markus KEMMELMEİER, Cansu PAKSOY, Krum KRUMOV

Erken Dönem Uyum Bozucu Şemalar ve Yalnızlığın Üniversite Uyum Düzeyi ile İlişkisi

AYLİN DEMİRLİ YILDIZ