ÖZGE AKBALIK DOĞAN, Ayda SUNAL BÜYÜKŞAHİN

Evliliklerde olumlu yanılsama: ilişki bağlanımı ile nedensellik ve sorumluluk yüklemeleri arasındaki ilişkiler

Bu çalışmanın temel amacı, evli bireylerde olumlu yanılsamalar ile ilişki bağlanımı ve yüklemeler arasındaki ilişkileri incelemektir. Demografi k Bilgi Formu, Olumlu Çarpıtma Ölçeği, İlişkide Yükleme Ölçeği ve İlişki İstikrarı Ölçeği 347 evli bireye uygulanmıştır. Sonuçlar, ilişki doyumunun evlilikle ilgili olumlu yanılsamayı olumlu yönde yordayan en güçlü değişken olduğunu göstermiştir. Çocuk sayısı, seçeneklerin niteliği, güdü ve suçlama değişkenleri ise evlilikte olumlu yanılsamayı olumsuz yönde yordamaktadır. Erkekler kadınlara göre daha fazla idealeştirilmiş çarpıtma yaptıklarını bildirmişlerdir. Ayrıca, eğitim düzeyi yüksek olan bireylerin, düşük düzeyli eğitimi olanlara göre ilişki doyumu, idealleştirilmiş çarpıtma ve evliliğe ilişkin idealler puanları daha yüksektir. Düşük düzeyli eğitimli kadınların ise, olumlu yanılsamayı en az deneyimleyen grup olduğu saptanmıştır. Son olarak, olumlu yanılsama düzeyine göre oluşturulan gruplar ilişki bağlanımı değişkenleri ve yükleme biçimleri açısından karşılaştırılmıştır. Düşük ve orta düzeyli olumlu yanılsaması olanlarla karşılaştırıldığında, yüksek olumlu yanılsama grubunun, ilişki doyumu, ilişki yatırımı ve ilişki bağlanımı puanları anlamlı olarak daha yüksektir. Buna karşılık, düşük olumlu yanılsaması olanların seçeneklerin niteliği, nedensellik ve sorumluluk puanları daha yüksektir. Sonuç olarak, evlilikle ilgili olumlu yanılsamalar ilişki bağlanımıyla güçlü bir biçimde ilişkilidir.

Positive illusions in marriages: relationships between relationship commitment and causality and responsibility attributions

The main purpose of this study was to investigate the relationship between positive illusions, relationship commitment and attributions among married individuals. Demographic Information Form, Positive Illusion Scale, Relationship Attribution Measure and Relationship Stability Scale were administered to 347 married individuals. Results showed that relationship satisfaction was the best predictor variable of positive marital illusions. In contrast, number of children, quality of alternatives, motivation and blame variables were negative predictors of positive marital illusions. Males reported more idealistic distortion than females did. Participants with high education levels scored higher on marital satisfaction, idealistic distortion and marital ideals than did participants with low education levels. Females with low education levels had the lowest positive illusions. Finally, participants grouped according to their levels of positive illusions were compared in terms of relationship commitment variables and attribution styles. In comparison to individuals with low and middle positive illusions, high positive illusion group had signifi cantly higher scores on relationship satisfaction, relationship investment and relationship commitment. In contrast, individuals with low positive illusion levels had higher scores on quality of alternatives, causality and responsibility attributes. As a result, marital positive illusions are strongly related to relationship commitment.

PDF

___

Bareldes, D. P. H., ve Dijkstra, P. (2009). Positive illusions about a partner’s physical attractiveness and rellationship quality. Personal Relationships, 16, 263-283.
Bradbury, T. N. ve Fincham, F. D. (1990). Attributions in marriage: Review and critique. Psychological Bulletin, 107, 3-33.
Bradbury, T. N. ve Fincham, F. D. (1992). Attributions and behavior in marital interaction. Journal of Personality and Social Psychology, 63(4), 613-628.
Braiker, H. B. ve Kelley, H. H. (1979). Confl ict in the development of close relationships. R. L. Burgess ve T. L. Huston, (Ed.), Social exchange in developing relationships içinde (135-168). San Diego, CA: Academic Press.
Brickman, P. (1987). Commitment, confl ict, and caring. Englewood Cliffs, NJ: Prentice Hall.
Brown, J. D. ve Kobayashi, C. (2002). Self-enhancement in Japan and America. Asian Journal of Social Psychology, 5, 145-168.
Büyükşahin, A. (2007). Yakın ilişkilere bağlanım: Bilişsel ve Davranışsal olarak ilişkiyi sürdürme mekanizmaları. Türk Psikoloji Yazıları, 10(19), 55-75.
Büyükşahin, A., Hasta, D. ve Hovardaoğlu, S. (2005). İlişki İstikrarı Ölçeği: Geçerlik ve güvenirlik çalışması, Türk Psikoloji Yazıları, 8(16), 25-37.
Büyükşahin, A. ve Hovardaoğlu, S. (2007). Yatırım modelinin bazı ilişkisel değişkenler yönünden incelenmesi. Türk Psikoloji Dergisi, 22(59), 69-86.
Büyükşahin, A. ve Taluy, N. (2008). İlişki istikrarı Ölçeği’nin gözden geçirme çalışması. Yayınlanmamış araştırma raporu.
Conley, T. D., Roesch, S. C., Peplau, L. A. ve Gold, M. S. (2009). A test of positive illusions versus shared reality models of relationship satisfaction among gay, lesbian and heterosexual couples. Journal of Applied Social Psychology, 39(6), 1417- 1431.
Cowan, C. P. ve Cowan, P. A. (1992). When partners become parents: The big life change for couples. New York: Basic Books.
Curun, F. (2006). Yüklemeler, iletişim çatışmaları, cinsiyet ve cinsiyet rolü yönelimi ile evlilik doyumu arasındaki ilişki. Yayınlanmamış doktora tezi, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
Dijkstra, P.B. ve Barelds, D. P. H. (2008). Positive illusions about one’s partner’s physical attractiveness. Body Image, 5, 99-108.
Endo, Y., Heine, S. ve Lehman, D. R. (2000). Culture and positive illusions in close relationships: How my relationships are better than yours. Personality and Social Psychology Bulletin, 26, 1571- 1586.
Fışıloğlu, H. (1992). Lisansüstü öğrencilerin evlilik uyumu. Türk Psikoloji Dergisi, 7(28), 16-23.
Fincham, F. D. ve Bradbury, T. N. (1989). Perceived responsibility of marital events: Egocentric or partner-centric bias? Journal of Marriage and the Family, 51, 27-35.
Fincham, F. D. ve Bradbury, T. N. (1992). Assesing attributions in marriage: The relationship attribution measure. Journal of Personality and Social Psychology, 62(3), 457-468.
Fincham, F. D., Beach, S. R. ve Baucom, D. H. (1987). Attribution processes in distressed and nondistresses couples: 4. Self- partner attribution differences. Journal of Personality and Social Psychology, 52(4), 739-748.
Fincham, F. D. ve Beach, S. R. (1988). Attribution processes in distressed and nondistresses couples: 5. Real versus hypothetical events. Cognitive Therapy and Research, 5, 505-514.
Fincham, F. D., Beach, S. R. ve Nelson, G. (1987). Attribution processes in distressed and nondistressed couples: 3. Causal and responsibility attributions for spouse behavior. Cognitive Therapy and Research, 17, 71-86.
Fowers, B. J., Applegate, B., Olson, D. H. ve Pomerantz, B. (1994). Marital conventionalization as a measure of marital satisfaction: A confi rmatory factor analysis. Journal of Family Psychology, 8, 98-103.
Fowers, B. J., Lyon, E. M. ve Montel, K. H. (1996). Positive marital illusions: Self-enhancement or relationship enhancement? Journal of Family Psychology, 10(2), 192- 208.
Fowers, B. J., Lyon, E. M., Montel, K. H. ve Shaked, N. (2001).Positive illusions about marriage among married and single individuals. Journal of Family Psychology, 15(1), 95-109.
Fowers, B. J., Fışıloğlu, H., Procacci, E. K. (2008). Positive marital illusions and culture: American and Turkish spouses’ perceptions of their marriages. Journal of Social and Personal Relationships, 25(2), 267-285.
Guo, B. ve Huang, J. (2005). Marital and sexual satisfaction in Chinese families: Exploring the moderating effects. Journal of Sex and Marital Therapy, 31, 21-29.
Günay, S. (2007). Evlilik çatışması, nedensellik-sorumluluk yüklemeleri, eşlerin evlilik ilişkisinden sağladıkları genel doyuma ilişkin görüşleri ve evliliğe ilişkin değerlendirmeler arasındaki ilişkiler. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
Heaton, T. B. ve Albrecht, S. L. (1991). Stable unhappy marriages. Journal of Marriage and the Family, 53, 747-758.
Holmes, J. G. ve Rempel, J. K. (1989). Trust in close relationships. C. Hendrick, (Ed.), Review of personality and social psychology: Close relationships (Cilt 10) içinde (187-219). Newbury Park, CA: Sage.
Holmes, J. G. ve Boon, S. D. (1990). Developments in the fi eld of close relationships: Creating foundations for intervention strategies. Personality and Social Psychology Bulletin, 16, 23-41.
Işınsu-Halat, M. (2009). Yatırım kuramı bağlamında evli çiftlerde uyum, nedensel ve sorumluluk yüklemeleri ile yalnızlık arasındaki bağlantılar. Yayınlanmamış doktora tezi, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
Johnson, E. M. ve Huston, T. L. (1998). The perils of love, or why wives adapt to husbands during the transition to parenthood. Journal of Marriage and the Family, 60, 195- 204.
Johnson, D. J. ve Rusbult, C. E. (1989). Resisting temptation: Devaluation of alternative partners as a means of maintaining commitment in close relationships. Journal of Personality and Social Psychology, 57, 967-980.
Jones, J. T. ve Cunningham, J. D. (1996). Attachment styles and other predictors of relationship satisfaction in dating couples. Personal Relationships, 3, 387-399.
Jose, O. ve Alfons, V. (2007). Do demographics affect marital satisfaction? Journal of Sex and Mariral Therapy, 33, 73- 85.
Kamo, Y. (1993). Determinants of marital satisfaction: A comparison of United States and Japan. Journal of Social and Personal Relationships, 52, 551-568.
Karney, B. R. ve Bradbury, T. N. (2000). Attributions in marriage: State or trait? A growth curve analysis. Journal of Personality and Social Psychology, 78(2), 295-309.
Kitchens, G. D. (2003). Positive illusions and psychological well-being in Ukraine. Yayınlanmamış doktora tezi, Indiana University of Pennsylvania.
Martz, J. M., Verette, J., Arriaga, X. B., Slovik, L. F., Cox, C. L. ve Rusbult, C. E. (1998). Positive illusion in close relationships. Personal Relationships, 5, 159-181.
Miller, P. J. E., Caughlin, J. P. ve Huston, T. L. (2003). Trait expressiveness and marital satisfaction: The role of idealization processes. Journal of Marriage and Family, 65, 978-995.
Murray, S. L. (1994). Is love blind? Positive illısions, idealization and the construction of satisfaction in cloe relationships. Yayınlanmamış doktora tezi, University of Waterloo.
Murray, S. L., Holmes, J. G. ve Griffi n, D. W. (1996a). The benefi ts of positive illusions: Idealization and the construction of satisfaction in close relationships. Journal of Personality and Social Psychology, 70(1), 79-98.
Murray, S. L., Holmes, J. G. ve Griffi n, D. W. (1996b). The self-fulfi lling nature of positive illusions in romantic relationships: Love is not blind, but prescient. Journal of Personality and Social Psychology, 71(6), 1155-1180.
Murray, S. L. ve Holmes, J. G. (1997). A leap of faith? Positive illusions in romantic relationships. Personality and Social Psychology Bulletin, 23(6), 586-604.
Murray, S. L. (1999). The quest for conviction: Motivated cognition in romantic relationships. Psychological Injuiry, 10(1), 23-34.
Murray, S. L. ve Holmes, J. G. (1999). The (mental) ties that bind: Constructive structures that predict relationship resilience. Journal of Personality and Social Psychology, 77(6), 1228-1244.
Murray, S. L., Holmes, J. G. ve Griffi n, D. W. (2003). Refl ections on the self-fulfi lling effects of positive illusions. Psychological Injuiry, 14(3-4), 289-295.
Murray, S. L., Holmes, J. G., Aloni, M., Pinkus, R. T., Derrick, J. L. ve Leder, S. (2009). Commitment insurance: Compensating for the autonomy costs of interdependence in close relationships. Journal of Personality and Social Psychology, 97(2), 256- 278.
Myers, D. G. ve Diener, E. (1995). Who is happy? Psychological Science, 6, 10-19.
Olson, D. H. (1999). Counselor’s manual for PREPARE/ENRICH. Minneapolis, MN: Life Innovations.
Penton-Voak, I., Rowe, A. C. ve Willams, J. (2007). Through rose- tinted glasses: Relationship satisfaction and representations of partners’ facial attractiveness. Journal of Evalutionary Psychology, 5, 169-181.
Rusbult, C. E. (1980). Commitment and satisfaction in romantic associations: a test of the investment model. Journal of Experimental Social Psychology, 16, 172-186.
Rusbult, C. E. (1983). A Longitudinal test of the investment model: The development (and deterioration) of satisfaction and commitment in heterosexual involvements. Journal of Personality and Social Psychology, 45(1), 101-117.
Rusbult, C. E., Martz, J. M. ve Agnew, C. R. (1998). The investment model scale: Measuring commitment level, satisfaction level, quality of alternatives, and investment size. Personal Relationships, 5, 357-391.
Scheer, M. R. (2002). Positive marital illusions: An examination of the plausibility of a cognitive dissonance explanation. Yayınlanmamış doktora tezi, University of Miami.
Synder, D. K. (1997), Marital Satisfaction Inventory, revised (MSI.R) manual. Los Angeles: Western Psychological Services.
Sprecher, S. ve Felmlee, D. (1993). Confl ict, love and other dimensions for individuals in dissolving, stable, and growing premarital relationships. Free Injuiry in Creative Sociology, 21, 115-125.
Taylor, S. E. (1983). Adjustment to threatening events: A theory of cognitive adaptation. American Psychologist, 0, 1161- 1173.
Taylor, S. E. ve Brown, J. D. (1988). Illusion and well-being: A social psychological perspective on mental health. Psychological Bulletin, 103(2), 192-210.
Taylor, S. E. ve Brown, J. D. (1994). Positive illusions and wellbeing revisited: Separating fact from fi ction. Psychological Bulletin, 116(1), 21-27.
Taylor, S. E., Kemeny, M. E., Reed, G. M., Bower, J. E. ve Gruenewald, T. L., (2000). Psychological resources, positive illusions and health. American Psychologist, 55(1), 99-109.
Taylor, S. E. ve Armor, T. (1996). Positive illusions and coping with adversity. Journal of Personality, 64, 873-898.
Tezer, E. (1994). Evli eşler arasındaki çatışmalar ile çeşitli demografi k değişkenlerin evlilik doyumuna etkisi: Kadının bir işte çalıştığı ve çalışmadığı eşler üzerine bir çalışma. 3P Psikiyatri, Psikoloji, Psikofarmakoloji Dergisi, 2(3), 209-217.
Tutarel-Kışlak, S. (1995). Cinsiyet, evlilik uyumu, depresyon ile nedensel ve sorumluluk yüklemeleri arası ilişkiler üzerine bir araştırma. Yayınlanmamış doktora tezi, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
Tutarel-Kışlak, S. (1997). Evlilik uyumu ile nedensellik ve sorumluluk yüklemeleri arasındaki ilişkiler. Türk Psikoloji Dergisi, 12(40), 55-64.
Twenge, J. M., Campbell, W. K. ve Foster, C. A. (2003). Parenthood and marital satisfaction: A meta-analytic review. Journal of Marriage and the Family, 65, 574-583.
Yaşın- Dökmen, Z. ve Tokgöz, Ö. (2002). Cinsiyet, eğitim, cinsiyet rolü ile evlilik doyumu ve eşle algılanan benzerlik arasındaki ilişkiler. XII. Ulusal Psikoloji Kongresi, 9-13 Eylül 2002, ODTÜ, Ankara.
Zimmerman, T S., Haddock, S. A., Current, L. R. ve Ziemba, S. (2003). Intimate partnership: Foundation to the successful balance of family and work. American Journal of Family Therapy, 31, 107-124.