Bir Grup Gençte Yeme Tutumu ve Öfke Arasındaki İlişkinin İncelenmesi

Bu çalışmanın temel amacı, yeme bozukluklarının sıklıkla görüldüğü ergenlik ve genç yetişkinlik döneminde bulunan bireylerdeki yeme tutumu ile öfke arasındaki ilişkiyi saptamaktır. Bu amaçla, yeme tutum bozukluğu gösteren ve göstermeyen bireylerde öfke değişkenleri açısından bir farklılık olup olmadığı araştırılmış ve yeme tutumunu yordayan temel değişkenler belirlenmeye çalışılmıştır. Ayrıca, SED, yaş ve cinsiyet gibi sosyodemografik değişkenlerin yeme tutumu üzerindeki etkisini saptamak da araştırmanın diğer bir amacıdır. Bu bağlamda, 13-25 yaş arası toplam 675 öğrenciye Yeme Tutum Testi ve Çok Boyutlu Öfke Envanteri uygulanmıştır. Yapılan istatistik analizler sonucunda, 13-16 yaş arasında olan gençlerin yeme tutum algılarının daha bozuk olduğu görülmüştür. Ayrıca cinsiyetler arası karşılaştırma sonucunda, kızların erkeklerden daha yüksek YTT puanları aldıkları ve öfkelerini daha çok içedönük ve pasif-agresif tepkiler şeklinde gösterdikleri belirlenmiştir. Erkekler ise öfke ile ilişkili olarak, saldırgan tutumları daha fazla sergilemektedirler. Yapılan hiyerarşik regresyon analizi sonucunda ise, tüm demografik değişkenlerle birlikte öfke belirtilerinin yeme tutumunu yordamaya bağımsız katkısı olduğu görülmüştür.
Anahtar Kelimeler:

yaş

___

1. Andersen, A. & Hay, A. (1985). Racial and socieconomic influences in anorexia nervosa and bulimia. International Journal of Eating Disorders, 4(4), 479-487.

2. Andersen, A.E. (1995). Eating disorders in males. Kelly D. Brownell ve Christopher Fairburn (Eds.). Eating disorders and obesity: A comprehensive handbook. New York: Guildford Press.

3. Aslan, H. & Alparslan, N. (1998). Bir grup üniversite öğrencisinde yeme tutumu ile obsesif kompulsif belirtiler, aleksitimi ve cinsiyet rolleri arasındaki ilişki. Çocuk ve Gençlik Ruh Sağlığı Dergisi, 5(2), 61-70.

4. Balkaya, F. & Şahin N.H. (2003). Çok Boyutlu Öfke Ölçeği. Türk Psikiyatri Dergisi, 7 4(3): 192-202.

5. Batıgün, A.D. & Şahin, N.H. (2003). Öfke, dürtüsellik ve problem çözme becerilerindeki yetersizlik intihar davranışlarının habercisi olabilir mi? Türk Psikoloji Dergisi, 18(51), 37-59.

6. Batur, S. (2004). Yeme tutum bozukluğu gösterenlerde ve göstermeyenlerde temel bilişsel şemalar. Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara

7. Batur, S., Demir, H., Ulu, P., Güneş, H., Irak, E. & Aşkın, A. (2005). Yeme tutumu ve cinsiyet ile bağlanma biçimleri arasındaki ilişki. Türk Psikoloji Yazıları, 8(15), 21-33.

8. Batur, S., Kabakçı, E. & Gülol, Ç. (2003). Maladaptive eating attitudes of elite and ameteur Turkish dancers: Are they at risk?. Eating and Weight Disorders, 8(4), 263-267.

9. Cairns, R.B., Cairns, B.D., Neckerman, H.J, Fergusan, L.L. & Gariepy, J.L. (1989). Growth and aggression: 1. Childhood to early adolescence. Developmental Psychology, 25(2), 321-330.

10.Canals, J., Carbajo, G., Fernandez, J., Marti-Henneberg, C. & Domenech, E. (1996). Biopsychopathologic risk profile of adolescents with eating disorder symptoms. Adolescence, 31(122), 443-450.

11.Collins, J.K. & Propert, D.S. (1983). A prospective study of body recognition in adolescent girls. Adolescence, 18, 161-114.

12.Connors, M.E. & Johnson, C.L. (1987). Epidemiology of bulimia and bulimic behaviors. Addictive Behaviors, 12, 165-179.

13.Crick, N.R. & Grotpeter, J.K. (1995). Relational aggression, gender, and social-psychological adjustment (1995). Child Development, 66, 710-722.

14.Davison, G.C. & Neale, J.M. (2004). Yeme bozuklukları (sf: 213-233). Anormal Psikolojisi (Çeviri Ed: ihsan Dağ), Türk Psikologlar Derneği Yayınları No:29,

15.Dusek, J.B. (1987). Adolescent Development and Behaviour. Prentice-Hall International, Inc., New-Jersey.

16.Elal, G., Altuğ, A., Slade, P.D.& Tekcan, A.(2000). The factor structure of the eating attitudes test (EAT) in a Turkish university sample. Eating and Weight Disorders, 5, 46-50.

17.Erol, A., Toprak, G. & Yazıcı, F. (2002). Üniversite öğrencisi kadınlarda yeme bozukluğu ve genel psikolojik belirtileri yordayan etkenler. Türk Psikiyatri Dergisi, 13(1), 48-57.

18.Erol, A., Yazıcı, F., Boyacıoğlu, G., Erol, S. & Kaptanoğlu, C. (2000). Anoreksiya nervozada kişilerarası şemalar. Türk Psikiyatri Dergisi, 1 1( 1), 23-28.

19.Erol, A., Yazıcı, F., Erol, S. & Kaptanoğlu, C. (2000). Anoreksiya nervozada belirti şiddetini yordayıcı olarak aile işlevselliği ve benlik saygısı. Türk Psikiyatri Dergisi, 11(1), 17-22.

20.Fassino, G., Dağa, G.A., Piero, A., Leombruni, P. & Rovera, G.G. (2001). Anger and personality in eating disorders. Journal of Psychosomatic Research, 51, 757-764.

21.Fassino, S., Dağa, G., Piero, A., Leombruni, P. & Rovera, G.G. (2003). Dropout from brief psychotherapy within a combination treatment in bulimia nervosa: Role of personality and anger. Psychother Psychosom, 72, 203-210.

22.Fassino, S., Dağa, G.A., Piero, A. & Rovera, G.G. (2002). Dropout from brief psychotherapy in anorexia nervosa. Psychotherapy and Psychosomatics, 71(4), 200-206.

23.Favaro, A. & Santonastaso, P. (1999). Different types of self-injurious behavior in bulimia nervosa. Comprehensive Psychiatry, 40, 57-60.

24.Federoff, I.C. & McFarlane, T. (1998). Cultural aspects of eating disorders. SS. Kazarian ve D.R. Evans (Eds). Cultural clinical psychology: Theory, research, and practise. Oxford: Oxford University Press.

25.French, S.A., Story, M. & Downes, B. (1995). Frequent dieting among adolescents: Psychosocial and health behavior correlates. American Journal of Public Health, 85, 695-701.

26.Garnefski, N. & Diekstra, R.R. (2000). Suicidal behavior and the co-occurrence of behavioural, emotional and cognitive problems among adolescents. Archives of Suicide Research, 6(2), 114-121.

27.Garner, D. & Garfinkel, P.E. (1979). The Eating Attitude Test: An index the symptoms of anorexia nervosa. Psychological Medicine, 9, 273-279.

28.Gelder, M., Gath, D., Mayou, R. & Cowen, P. (1996). Psychiatry and medicine, Oxford Textbook of Psychiatry. Third Edition, Oxford University Press.

29.Geller, J., Cockell, S.J. & Goldner, E.M. (2000). Inhibited expression of negative emotions and interpersonal orientation in anorexia nervosa. Internetional Journal of Eating Disorders, 28, 8-19

30.Görgün-Baran, A., Özcan-Demir, N. & Ulusoy, D. (2004). A sociological analysis on eating disorders among anorexia and bulimia nevrosia patients and primary school and university students as risk groups in Turkey III: Media. Hacettepe Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi, 21(2), 31-42.

31.Grange, D., Telch, C.F. & Tibbs, J. (1998). Eating attitudes and behaviors in 1435 South African Caucasian and non-Caucasian college students. American Journal of Psychiatry, 155, 150-254.

32.Gross, J. & Rosen, J.C. (1988). Bulimia in adolescents: Prevalence and psychosocial correlates. International Journal of Eating Disorders, 7, 51-61.

33.Horesh, N., Zalsman, G. & Apter, A. (2000). Internalized anger, self-control, and mastery experience in inpatient anorexic adolescents. Journal of Psychosomatic Research, 49, 247-253.

34.Izmir, M., Erman, H. & Canat, S. (1994). Ankara'da üç değişik okulda uygulanan yeme tutumu testi sonuçlarının değerlendirilmesi. Çocuk ve Gençlik Ruh Sağlığı Dergisi, 1(2), 70-74.

35.Kjaerbye-Thygesen, A., Munk, C, Ottesen, B. & Kjaer, S.K. (2004). Why do slim women consider themselves too heavy? A characterization of adult women considering their body weight as too heavy. International Journal of Eating Disorders, 35(3), 275-285.

36.Kuğu, N., Akyüz, G., Doğan, O., Erşan E. & Izgiç, F. (2002). Üniversite öğrencilerinde yeme bozukluklarının yaygınlığı ve yeme bozukluğu olanlarda benlik saygısı, aile işlevleri, çocukluk çağı istismarı ve .ihmalinin araştırılması. 3P Dergisi, 70(3), 255, 266.

37.Ledoux, S., Choquet, M. & Flament, M. (1991). Eating disorders among adolescents in an unselected French population. International Journal of Eating Disorders, 10(1), 81-89.

38.Leon, M. (2005). Anger and impatience/irritability in patients of low socioeconomic status with acute coronary heart disease. / Behav Med., 15(3), 273-284.

39.Lerner, H. (1996). Öfke Dansı, (Çev.) S. Gül, İstanbul: Varlık Yayınları

40.Lester, D. (1997). Gender differences in suicidal behavior. Making sense of suicide (pp. 93-99), The Charles Press, Publishers, Inc.

41.Mahowald, M.B. (1992). To be or not to be a women: anorexia nervosa, norvative gender roles, and feminism. J Med Phil, 17,233-251.

42.Milligan, R.J. & Waller, G. (2000). Anger and bulimic psychopathology among nonclinical women. International Journal of Eating Disorders, 28(4), 446-450.

43.Miotto, P., DeCoppi, M. & Frezza, M. (2002). Social desirability and eating disorders. A comminity study of an Italian school-aged sample. Acta Psychiatrica Scandinavia, 105, 372-380.

44.Nobakht, M. & Dezhkam, M. (2000). An epidemiological study of eating disorders in Iran. International Journal of Eating Disorders, 28(3), 265-271.

45.Örsel, S., Canpolat, B.I., Akdemir, A. & Özbay, H. (2004). Diyet yapan ve yapmayan ergenlerin kendilik algısı, beden imajı ve beden kitle indeksi açısından karşılaştırılması. Türk Psikiyatri Dergisi, 15(1), 5-15.

46.Russell, S. & Ryder, S. (2001). Bridge: (Building the relationship between body image and disordered eating graph explanation) a tool for parents and professions. Eating Disorders, 9, 1-14.

47.Savaşır, I. & Erol, N. (1989). Yeme Tutum Testi: Anoreksiya nervoza belirtileri indeksi. Psikoloji Dergisi, 7(23), 19-25.

48.Shroff, H. & Thompson, K. (2004). Body image and eating disturbance in India: Media and interpersonal influences. International Journal of Eating Disorders, 35(2), 198-203.

49.Simpson, K.J. (2002). Anorexia nervosa and culture. Psychiatr and Ment Health Nurs, 9, 65-72.

50.Stock, S.L., Goldberg, E., Corbett, S. & Katzman, D.K. (2002). Substance use in female adolescents with eating disorders. Journal of Adolescent Health, 31 (2), 176-182.

51.Striegel-Moore, R.H., Silberstein, L.R. & Rodin, J. (1986). Toward an understanding of risk factors for bulimia. American Psychologist, 41, 246-263.

52.Thompson, K.M., Wonderlich, S.A., Crosby, R.D. & Mitchell, J.E. (1999). The neglect link between eating disturbances and aggressive behavior in girls. J Am Acud Child Adol Psychiatry, 38, 1277-1284.

53.Valentis, M., & Devane, M. (1994). Female Rage. New York, NY: Carol Southern Books.

54.Vannatta, R.A. (1997). Adolescent gender differences in suicide-related behaviors. Journal of Youth and Adolescence, 26(5), 559-568.

55.Wakeling, A. (1996). Epidemiology of anorexia nervosa. Psychiatry Research, 62, 3-9.

56.Waller, G., Babbs, M., Milligan, R., Meyer, C, Ohanian, V. & Leung, N. (2003). Anger and core beliefs in the eating disorders. International Journal of Eating Disorders, 34(1), 118-124.

57.Williams, G.J., Power, K.G., Millar, H.R., Freeman, C.P. & Yellowlees, A. (1993). Comparison of eating disorders and other dietary/weight groups on measures of perceived control, assertiveness, self-esteem, and self-directed hostility. International Journal of Eating Disorders, i4(1), 27-32.

58.Worobey, J. (1999). Temperament and loving-styles in college women: Associations with eating attitudes. Psychological Reports, 84, 305-311.

59.Yager, J. & Smith, M. (1993). Resricter anorexia nervosa in a thirteen year old sheltered Muslim girls raised in Lahore, Pakistan: developmental similarities to western patients. International Journal of Eating Disorders, 14, 46-48.

60.Yates, A. (1989). Current perspectives on the eating disorders: I. History, psychological and biological aspects. J am Acad Child Adolesc Psychiatry, 28(6), 813-828.

61.Youssef, G., Plancherel, B., Laget, J., Corcos, M., Flament, M.F. & Halfon, O. (2004). Personality trait risk factors for attempted suicide among young women with eating disorders. European Psychiatry, 19(3), 131-139.

62.Zabunoğlu, E.S. (1999). Predictors of pathological eating attitudes among Turkish university students. Yüksek Lisans Tezi, Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Ankara.