Bu çalışma İstanbul halkının kullandığı içme sularındaki florür düzeylerini belirleme amacı ile yapıldı 1996 1998 yılları arasında İstanbul iline bağlı 66 yerleşim biriminde yaşayan 15 000 aileye içmek için hangi tip suları kullandıkları soruldu Bu yörelerden toplanan 1333 su örneğinde florür ölçümü yapıldı Bu ölçümler 5 farklı su kaynağından alındı 1 Musluk şebeke suları 748 örnek 2 İstasyon suları 336 örnek 3 Kuyu suları 95 örnek 4 Sokak çeşmesi suları 107 örnek ve ambalajlı sular 33 farklı markalı 53 örnek Anket sonucunda İstanbul halkının 97 8 inin musluk suyunu tek başına 59 ya da istasyon çeşme ambalajlı ve kuyu suyu ile birlikte 36 8 kullandığı tespit edildi Tek başına istasyon suyunu ambalajlı suları kuyu suları çeşme suları ya da yağmur sularını kullananların toplam oranı sadece 2 2 idi Florür düzeylerinin ortalama ± standard sapmaları aşağıdaki gibi bulundu alt üst değerler ; şebeke suları: 0 100±0 101 ppm 0 010 0 585 istasyon suları: 0 040±0 061 ppm 0 007 0 952 kuyu suları: 0 231±0 181 ppm 0 040 1 220 ve çeşme suları: 0 140±0 132 ppm 0 010 0 600 ambalajlı suları 31 farklı markalı örnek : 0 0879±0 0866 ppm 0 023 0 215 ppm 2 farklı şişe suyunun 15 örneğinde ise fluorür düzeyleri 0 5 1 2 ppm WHO tarafından önerilen optimal fluorür düzeylerinin sınırları 0 7 1 2 ppm arasında kaldığı görüldü Avrupa yakasındaki şebeke suyu kuyu suyu ve çeşme suyu örneklerindeki fluorür düzeyleri Anadolu yakasındakilere oranla daha yüksekti Bu çalışmanın sonuçlarına göre İstanbul halkının içmek için kullandığı sulardaki fluorür düzeyleri bir hayli düşüktür Bu nedenle diş çürüklerinin önlenmesi için lokal ya da sistemik olarak fluorür desteğinin yapılması önemli bir faktör olabilir Anahtar kelimeler: Su Florür İstanbul

The objective of this study was to determine the fluoride levels in drinking waters used by inhabitants of Istanbul 15 000 families who lived in 66 different districts of Istanbul between the years of 1996 and 1998 were questioned about the source of drinking water which they used Fluoride levels were measured in 1333 water samples collected from these districts These measurements were carried out in five different sources of water 1 Public waters 748 samples 2 Open purchased waters 336 samples 3 Well waters 95 samples 4 Spring waters 107 samples 5 bottled waters 53 samples of 33 different brands The questionnaire revealed that 97 8 of inhabitants of Istanbul were using public waters either alone 59 or in combination 36 8 with open purchased waters bottled waters well waters or spring waters Only 2 2 of the inhabitants were using open purchased waters bottled waters rain waters well waters or spring waters alone The measured mean ± SD fluoride levels were found as follows range ; public waters: 0 100±0 101 ppm 0 010 0 585 open purchased waters: 0 040±0 061 ppm 0 007 0 952 well waters: 0 231 ±0 1 81 ppm 0 040 1 220 and spring waters: 0 0140±0 132 ppm 0 010 0 600 and bottled waters 39 samples of 31 different brands 0 0879±0 0866 ppm range: 0 023 0 215 ppm Fluoride levels in 15 samples of 2 different brands of bottled waters were range: 0 5 1 2 ppm within the limits of optimal fluoride levels 0 7 1 2 ppm recommended by WHO Fluoride levels in samples of well waters spring waters public waters from the European side of the city were higher than those of the Asian side The results of the present study show that the fluoride levels in drinking waters used by inhabitants of Istanbul are lower than the limits of optimal fluoride levels recommended by WHO Therefore local or systematic fluoride supplementation might be an important factor in the prevention of dental caries Key words: Water Fluoride Istanbul