Malatya örneği düzleminde tarihsel süreç içerisinde alevî toplumunca dinî-sosyal otorite olarak kabul gören dedeliğe günümüz alevîliği'nin bakış açısı

Dedelik, Alevîliğin günümüze kadar ulaşmasında önemli rol oynayan ve bu geleneğin sosyal ve dinî yapılanmasında temel bir öneme sahip olan bir kurumdur. Tarih boyunca Alevîler üzerinde önemli bir fonksiyon üstlenen dedelerin Alevîliğin yaşatılması için ne kadar gerekli olduğu, dedelerin aynı soydan gelmesinin ne derece zorunluluk taşıdığı ve dedelerin eğitilmelerinin gerekliliği araştırmamızın problemlerindendir. Araştırmada anket tekniği kullanılmıştır. Alevî vatandaşlarımızın dedelere bakış açılarını çeşitli yönleri ile ele alan bu araştırmanın amacı, Alevî vatandaşlarımızın dedelerle ilgili görüşlerini ortaya çıkarmak, dedelerden beklentilerini tespit etmek ve dedelerin eğitimi ile ilgili öneriler geliştirmektir.

The point of view of today's alevism towards dedeism that is accepted as social-religious authority by alevi society in the historical period in terms of Malatya case

Dedeism is an association which has an important role to enable Alevism to reach today and it has a great role in the social and religious structuring of this tradition. Some of our subjects in investigation are that the dedes who have an important role in Alevism are needed for the continuance of Alevism that dedes must be descended from the same root, and these dedes should be educated. The technique of questionnaire was used in our investigation. The aim of this study that handles the point of views of our citizens about dedes is to reveal the thoughts of our Alevi citizens about the dedes, to clarify their expectation from the dedes, and to develop some ideas about the education of dedes.

___

ALTINTAŞ, Ramazan. (2005). “Alevî-Bektaşî Geleneğinde Dedelik Kurumu”, (tebliğ). Uluslararası Bektaşîlik ve Alevîlik Sempozyumu I, SDÜ İlahiyat Fakültesi Yayınları, Isparta.

ARSLANOĞLU, İbrahim. (2001). “Alevîlikte Temel İnanç Unsurları ve Pratikler”. Hacı Bektaş Velî Araştırma Dergisi. Yıl: 7. Sayı: 20. Ankara.

BİRDOĞAN, Nejat. (1995). Anadolu ve Balkanlar’da Alevî Yerleşmesi, Ocaklar-Dedeler- Soyağaçları. İstanbul.

BOZKURT, Fuat (Haz.). (1982). Buyruk, İstanbul.

CENGİZ, Recep. (2000). Çamiçi Beldesi’nde Dinî Hayat, Alevîlik Üzerine Sosyolojik Bir Araştırma. Fırat Üniversitesi SBE., (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Elazığ.

ERGÜN, M. (1993), Bilimsel Araştırmalarda Bilgisayarlarla İstatistik Uygulamaları: SPSS For Windovs. Ocak Yay., İstanbul.

ERÖZ, Mehmet. (1977). Türkiye’de Alevîlik-Bektaşîlik. İstanbul.

ERÖZ, Mehmet. (1992). Eski Türk Dini (Gök Tanrı İnancı) ve Alevîlik Bektaşilik. TDAV. İstanbul.

FIĞLALI, Ethem Ruhi. (1996). Türkiye’de Alevîlik-Bektaşîlik. Ankara.

GÖLPINARLI, Abdulbaki. (1977). Tasavvuftan Dilimize Geçen Deyimler ve Atasözleri. İstanbul.

KESKİN, Yahya Mustafa. (2004). Kırsal Kesim Alevîliğii (Elazığ/Sünköy Örneği). Ankara.

KORKMAZ, Esat. (2003), Ansiklopedik Alevîlik-Bektaşilik Terimleri Sözlüğü. İstanbul.

ORHAN, Naci. (1994). “Dedeler ve Dedelik”. Cem. Sayı:32.

SAİD BAHA. (2000), Türkiye’de Alevî-Bektaşî, Âhî ve Nusayrî Zümreler. (Haz: İ. Görkem). Ankara.

TÜKDOĞAN, Orhan. (1995). Alevî-Bektaşî Kimliği. Timaş Yayınları. İstanbul.

ÜZÜM, İlyas. (1997). Günümüz Alevîliği. İSAM. İstanbul.

YALÇINKAYA, Ayhan. (1996). Alevîlikte Toplumsal Kurumlar ve İktidar. Ankara.

YAMAN, Ali. (1999). “Geçmişten Günümüze Alevî Dedeleri”. I. Türk Kültürü ve Hacı Bektaş Velî Sempozyumu Bildirileri. Ankara.

YAMAN, Ali, (2001). “Anadolu Alevîliği’nde Ocak Sistemi ve Dedelik Kurumu”. Uluslararası Anadolu İnançları Kongresi Bildirileri (23-28 Ekim 2000). Evrak Yayınları. Ankara.

YILDIZ, Harun. (2004). “Alevîlerde Dedelik Kurumu”. Alevîlik, Kitap Yayınevi, İstanbul.

YÖRÜKAN, Yusuf Ziya. (1998). Anadolu’da Alevîler ve Tahtacılar. Ankara.