Kozluören Köyü (Manisa ili Soma ilçesi) Tahtacı Kadın giyimi

Yöresel giysiler, Türk kültürünün en zengin ve gösterişli dallarından biridir. Yöresel giysi denildiği zaman, dünyada birçok milletin benimsediği milletlerarası giysi, moda giysiler dışında; her milletin tarihinden gelen, günümüzde sadece halk oyunları ekiplerinin üzerinde görülen, özel günlerde giyilen veya bazı köylerde yaşatılan, çoğu müze vitrinlerine kaldırılmış giysiler anlaşılmaktadır. Giyim, giyinen bireyin sosyal durumunu, yaşını, kişilik ve karakterini, ekonomik durumunu ve toplumdaki yerini belirleyen, bireysel, toplumsal ya da ulusal özellikler gösteren bir olgudur. O toplumun ya da ulusun coğrafi konumu ve tarihi, sosyoekonomik koşulları direkt giyimi etkilemektedir. Bu etkiler bazı bölgelerde yoğun olarak görülmektedir. Ege ve Akdeniz bölgelerinde yaşayan bir Alevi Türkmen topluluğu olan Tahtacıların giyim kuşamları da canlı renkleri, çeşitli materyaller ile süslü giyim aksesuarları ile büyük bir kültürel zenginliğe sahiptir. Bu çalışmada Kozluören köyünde günümüzde kullanılan geleneksel kadın giyim elemanları belirlenmiştir. Yörenin geleneksel giyimleri renk uyumları, estetik, boyut, kullanış, rahatlık ve fonksiyonel zenginlik açısından son derece dikkat çekicidir. Yöre kadın giysileri temelde deyre, könçek, göynek, önlük, bel kuşağı ve süslü başlıklardan oluşmaktadır

Tahtacı women costume of Kozluoren Village (Soma township, province of Manisa)

Regional costumes are one of the richest and splendid branches of national culture in Tur- kiye. In addition to fashion uniquely adapted internationally, the reference to regional cos- tumes generally invoke also the notion of clothing deep rooted in history either in the muse- ums or those worn on special occasions such as folkloric events. Dressing is a phenomenon which depicts an individual’s social and economic status, age group, level of culture and per- sonality. A society’s geographical location, history and socioeconomic conditions directly impact the attire styles and clothing. These influences are seen to be most saturated in some regions. Woodsters (Tahtacılar) are a libertarian Aliwite sect Turkmen community resident in the Aegean and Mediterranean regions. Woodsters possess a cultural wealth reflected in their lively colored attires and clothing accessories decorated with various materials. In this study the traditional female clothing elements currently in use at the Kozluören Vil- lage have been identified. This region’s traditional clothing is extremely interesting in terms of color coordination, aesthetics, dimensionality, practicality, comfort and functional utility. The female attires of this geography fundamentally consist of elements locally referred to as deyre(deyre), koenchek(könçük), goeynek(göynek), oenluek(önlük), waist band and orna- mented headwear.

PDF

___

AKSOY, M. (2004). “Aydın yöresi (Yörük-Türkmen-Alevi) kadın giysi ve takıları araç ve gereçleri giyim ve kuşamı”. www.aydinfolkloru.com/kitappdf/kitap3/33.pdf. Erişim tarihi: 20.02.2013.

ÇIBLAK, N. (2005). “Halk Kültüründe Değişimin Mersin Tahtacıları Halk Kültürü Örneğinde Değerlendirilmesi” Halk Kültüründe Değişim Uluslararası Sempozyumu Bildirileri. 17-19 Aralık 2004. İstanbul: Motif Halk Oyunları Yayınları:124-137.

ELİADE, M. (1992). İmgeler ve Simgeler. Ankara: Gece Yayınları.

ERDEN, A. (1998). Anadolu Giysi Kültürü. Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları.

KOCA, E. (1999). İçel İli Tarsus İlçesi Tahtacılar Geleneksel Kadın Giysileri ve Çağdaş Tasarımlar. Yayımlanmamış Sanatta Yüksek Lisans Tezi. Ankara: GÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü

MUTLU, K., H.(2011). “Balıkesir ve Batı Anadolu Yöresi Tahtacı Türkmenleri” Turkish Studies- International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, (6):1, 1503-1511.

NARLI, D. (2011). “Kozluören köyünde adet ve gelenekler.” www.kozluoren.com. Erişim tarihi:11.12.2013.

NAS, E., ÇELEBİLİK, G. ve DEMİRBAŞ, A. (2011). “Tokat Nebiköy Yöresel Kadın-Erkek Giyiminde Alevîlikteki Üçleme, Dört Kapı-Kırk Makam ve On İki İmam Kavramlarının Yansımaları” Türk Kültürü ve Hacı Bektaş Velî Araştırma Dergisi, 60: 245-264.

OĞUZ, B.(2002). Türk Halkının Kültür Kökenleri II. İstanbul: Aydınlanma Vakfı Yayınları.

ÖZHAN, M. (1984).“Türkmenlerde Kadın Giysileri ve Giysilerde Dini İnançların Etkisi” 1. Ulusal El Sanatları Sempozyumu Bildirileri. 18-21 Kasım 1981. İzmir: Dokuz Eylül Üniversitesi Yayınları: 291-300.

SEZEN, E., A. (2008). “Manisa Muradiye’deki Tahtacı Kıyafetleri”, Türk Kültürü ve Hacı Bektaş Velî Araştırma Dergisi, 47: 179-184.

SÜRÜR, A. (1983). Ege Bölgesi Kadın Kıyafetleri. İstanbul: Akbank Yayınları.

TAMAY, S. (2009). Tahtacı Semahları ve Mengi (İnceleme ve Metinler). Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. İzmir: EÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü

TANSUĞ, S. (1982). “Anadolu’da Türkmen ve Yörük Kadın Giyimleri”. Sanat Olayı, 13, 40- 51.

TANSUĞ, S. (1985). Türkmen Giyimi. İstanbul: Akbank Yayınları.

Kaynak Kişi

Gülsün Can, Kozören köyü / SOMA

Türk Kültürü ve Hacı Bektaş Veli Araştırma Dergisi-Cover

ISSN: 1306-8253
Yayın Aralığı: Yılda 4 Sayı
Başlangıç: 1994
Yayıncı: Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi Türk Kültürü Açısından Hacı Bektaş-ı Veli Araştırmaları Uygulama ve Araştırma Merkezi