XVIII. Yüzyıl Mutasavvıf Şairlerinden Fahri Ahmed ve Elif-Name Şerhi

Türk edebiyatında değişik şekillerde pekçok örneği görülen elif-nameler; aruz ya da hece ile kaside, gazel, mesnevi, müseddes, dörtlük gibi nazım biçimleriyle kaleme altnmış, çoğunlukla dinî-tasavvufi ve didaktik konulu, özellikle "elif-name" başlığının kullanıldığı manzumelerdir. Genellikle muvaşşah sanatında olduğu gibi Arap harflerinin mısra başlarında alt alta sıralanması biçiminde oluşturulurlar. Bu makalenin konusu XVIII. Yüzyıl mutasavvıf-şairlerinden Fahrî Ahmed'in Elif-name Şerhi'dir. Fahrî, eserinde Nesib adlı dervişinin elif-namesini şerh eder. Nesib'in elif-namesinde harfler alt alta sıralanmaz, mısra içinde yer alırlar. Fahrî, elif-nameyi tasavvuf çerçevesinde yorumlar, buna göre her harfin tasavvufî bir manası vardır. Fahrî Ahmed'in eseri, bu konuda yazılmış şimdilik bilinen tek şerlidir. Çalışmada harflerin tasavvujf manaları ve ibareler tahlil yöntemi ile tespit edildi ve eserin çevriyazüı metni verildi.

A18th Century Soufi Poet Fakhri Ahmad and His Commentary on an Alif-Name

Alif-nâmas are poems written by the prosody of the classical Arabic tradition or syllabic meter within different forms like qasida, ghazal, masnawi, musaddas, and quatrain in Turkish poetry. There are number of samples of these poems from İ4"' to iSh Centuries. In these verses the name "alif-ndme" is particularly used. Arabic letters from Alifto Yâ are arranged in an order one under the other such acrostic speech at first. This article discusses a soufi poet Fakhri Ahmad (d. 1799) and his commentary on an alif-nâma written by Dervish Nesib. Nesib's poem is different from others, because Arabic letters are used with names in the center of every line in this poem, not at the head of series like other samples. Fakhri explains it within the frame qffalwatiya order. In his opinion every letters have a meaning from soufi terminology. It proves that Fakhri's treatise is alone on this matter. This article analyses these soufi terms and gives texts with transcription letters..

___