Osmanlı döneminin önemli üretim ve ticaret merkezleri arasında yer alanHalep, diğer büyük şehirlerde olduğu gibi vakıflarla bezenmiştir. Bu çalışmanınkonusunu oluşturan Osman Paşa Külliyesi de Halep’teki vakıf eserlerden biridir.Rızaiye Camii adıyla anılan bir mabedin yanında medrese, mektep, kütüphane,sebil ve imaretten oluşan külliye Bâbü’n-Nasr Mahallesi’nde Vezir Osman Paşatarafından inşa ettirilmiştir. Söz konusu kuruluşların vereceği hizmetlerin deva- mını sağlamak için de pek çok gayrimenkul vakfedilmiştir. Osman PaşaVakfı’nın işleyişi ile ilgili esasların yer aldığı 1730 tarihli vakfiyede vakıf kuru- luşları tarafından yerine getirilecek görevler, bu görevler için atanacak görevliler,vakfa tahsis edilen gelir kaynakları ile gelirin nasıl kullanılacağı ayrıntılı olarakbelirtilmiş böylece vakfın belirlenen esaslar çerçevesinde yönetilmesi hedeflenmiştir.Osmanlı şehirciliğinin klasik örneklerinden biri olan Halep’te kendisi de HalepBeylerbeyi olarak görev yapan Osman Paşa, vakfiyede bağışladığını bildirdiğigayrimenkullerin dışında vakfiyeye yapılan ilavelerle pek çok mülkünü vakfetmeyisürdürmüştür. 1739 yılının ortalarına kadar devam eden on beş adet ilaveylevakfın gelirlerini artırmaya çalışmış, bu şekilde ihtiyaçların kolaylıkla karşılanaraksosyal ve kültürel hizmetlerin kesintisiz sürmesini amaçlamıştır. Paşadan sonravakfın yönetimi kız kardeşi Raziye Hanım’ın soyundan devam etmiş, bu aileninüyelerinden bazıları da vakfa ilavelerde bulunmayı sürdürmüştür. Külliye ve bağlıbinalar bugün de Halep’in tarihi dokusuna katkı sağladığı halde vakıf genellikleiyi yönetilmiş olmasına rağmen zamana karşı direnememiştir. Günümüzde şehirmerkezinde kalan akarâtının büyük kısmı farklı amaçlarla kullanılır hale gelmiş,özellikle medresesi ile anılan külliyede cami dışındaki diğer kurumlar kaderineterk edilmiştir.

Aleppo, one of the prominent centers of production and trade in the Ottoman Empire,has always been full of waqfs, a rule that also applied to other Ottoman cities. Thecomplex of Osman Pasha, the very topic of this study, is one of the monuments of thisnature in Aleppo. The complex, which consisted of a madrasah located next to theRızaiye mosque, a school, a library, a public fountain and an imaret, was built byVizier Osman Pasha in Babü’n-Nasr district. In order to guarantee the delivery of theservices uninterruptedly, various immovable properties have been set aside. The charterof the foundation dated 1730 involved the principles of functioning of the institution, thefunctions to be carried out by the branches of the foundation, the personnel to beemployed there, the sources of income assigned for the foundation and the areas ofexpenditure were all described in detail, which aimed to bring the administration was instrict compliance with the above principles. Osman Pasha, once the Beylerbeyi inAleppo, a city of classical examples of the Ottoman urbanism, apart from his propertymentioned in the charter of the foundation, continued to devote huge amounts of hispersonal property to the foundation. He tried to increase the foundation’s income byadding fifteen other units until the middle of the year 1739, which aimed theimplementation of the social and cultural services uninterruptedly. After the death of thePasha, management of the foundation was held by the descendants of his sister RaziyeHanım, whose relatives have also contributed to the services of the waqf by makingcertain other additions to the waqf. Although the foundation can be said to have beenwell managed and the complex, together with its buildings, has contributed to thehistorical texture of Aleppo, it came to be out of use in the course of time. Today, themajority of the immovable properties located in the city center serve different purposesand all the buildings of the complex famous for its madrasah, except for the mosqueitself, are left useless.