Manevi Şükran Ölçeği'nin Türkçe Uyarlaması Geçerlik Ve Güvenirlik Çalışması

Bu çalışmanın amacı Hlava, Elfers ve Offringa(2014) tarafından geliştirilen Manevi Şükran Ölçeğinin Türkçe adaptasyon çalışmasını gerçekleştirmektir. Bu doğrultuda ölçeğin Türkçe formunun psikometrik özellikleri incelenmiştir. Araştırmanın örneklemi toplamda 430 katılımcıdan oluşan üç ayrı örneklem grubundan oluşmaktadır. Birinci örneklem grubu üzerinden elde edilen verilerle ölçeğin dilsel eşdeğerlik çalışması gerçekleştirilmiştir. İkinci örneklem grubu üzerinden elde verilerle ölçüt bağlantılı geçerlik çalışması gerçekleştirilmiştir. Ölçeğin yapı geçerliği, güvenirliği ve madde analizleri 260’ı (%72) kadın 100’ü (%28) erkek olmak üzere toplam 360 bireyden toplanan veriler aracılığıyla gerçekleştirilmiştir. Benzer ölçek geçerliği için Kardaş ve Yalçın(2017) tarafından geliştirilen Şükran ölçeği kullanılmıştır. Manevi Şükran Ölçeği şükranın ifade edilmesi alt boyutu ile Şükran Ölçeği toplam puanları arasında pozitif yönde anlamlı bir ilişki(.86,p<.01), Manevi Şükran Ölçeği aşkın şükran alt boyutu ile Şükran Ölçeği toplam puanları arasında pozitif yönde anlamlı bir ilişki(.82,p<.01), Manevi Şükran Ölçeği değer olarak şükran alt boyutu ile Şükran Ölçeği toplam puanları arasında pozitif yönde anlamlı bir ilişki(.78,p<.01), Manevi Şükran Ölçeği aşkın şükran alt boyutu ile Şükran Ölçeği toplam puanları arasında pozitif yönde anlamlı bir ilişki (.57,p<.01)bulunmuştur. Elde edilen bu bulgular Manevi Şükran Ölçeğinin Ölçüt Bağlantılı geçerliliğine kanıt olarak değerlendirilebilir. Güvenirlik analizi sonucunda Croanbach alfa katsayısı. 77 olarak bulunmuştur. Doğrulayıcı Faktör Analizi sonucunda elde edilen uyum indekslerinin kabul edilebilir olduğu görülmüştür. Ölçeğin her alt boyutta 4 madde olmak üzere toplam 16 madde ve 4 alt boyuttan (şükranın ifade edilmesi, aşkın şükran, değer olarak şükran, manevi bağlantı) oluştuğu görülmüştür. Araştırma sonucunda, Manevi Şükran Ölçeğinin şükranı manevi bağlamda ölçmede geçerli ve güvenilir bir ölçme aracı olduğu belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler:

şükran, manevi şükran, geçerlik

PDF

___

KAYNAKÇA Adler, M. G., Fagley, N. S., (2005). “Appreciation: Individual Differences in Finding Value and Meaning As a Unique Predictor of Subjective Well-Being”, Journal of Personality,79–114.
Ayten, A., (2004). Kendini gerçekleştirme ve dindarlık ilişkisi, (Yayınlanmamış Yüksek LisansTezi), Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
Ayten., A. (2014) Erdeme Dönüş: Psikoloji ve Mutluluk Yolu. İstanbul: İz Yayıncılık.
Araz,A.,Erdugan,C.(2017).Minnettarlık dışavurum ölçeği geliştirme çalışması,Nesne Psikolojisi Dergisi,5(11),404-425.
Brislin,W.,Lonner,W.J.,Thorndike,R.M.(1973).Cross-cultural research methods.New York:John Wiley&Sons.
Büyüköztürk, Ş.(2010).Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı.Ankara:Pegem Akademi Yayıncılık.
Büyüköztürk, Ş.(2015).Veri analizi el kitabı. Ankara:Pegem Akademi Yayıncılık.
Creswell,J.W.(2005).Araştırma deseni.(çev.Selçuk Beşir Demir).İstanbul:Eğiten Kitap.
Çokluk,Ö.,Şekercioğlu,G.,Büyüköztürk,Ş.(2010).Sosyal bilimler için çok değişkenli istatistik Spss ve Lisrel uygulamaları.Anakara:Pegem Akademi.
Hlava, P., & Elfers, J. (2014). The lived experience of gratitude. Journal of Humanistic Psychology, 54(4), 434-455. doi:10.1177/0022167813508605.
Emmons, R. A., (2004), Introduction, R. A. Emmons & M. E. McCullough (Eds),The Psychology ofGratitude. Oxford University Press, New York,3-19.
Emmons, R. A.,(2005) “Emotion and Religion”, In Raymond F. Paloutzian- Crystal L. Park (Eds),Handbook of The Psychology of Religion and Spirituality, Guilford, New York, 235-253.
Gülmeriç,Ö.(2017).Cinsiyet ve sınıf değişkenlerinin minnettarlık ve duygusal zeka üzerindeki etkisinin incelenmesi.Eğitim Bilimleri Enstitüsü.Uludağ Üniversitesi,Bursa.Göcen,G.(2012).Şükür ve psikolojik iyi olma arasındaki ilişkide bir alan araştırması.Sosyal Bilimler Enstitüsü.Ankara Üniversitesi,Ankara.
Göcen,G.(2015).Forgiveness,grattude and subjective wellbeing in boy juvenile deliquency.Internatioanl Association fort the Psychology of Religion,İstanbul,Türkiye,pp.192-193.
Hlava,P.,Elfers,J.,Ofrfringa,R.(2014).A transcendent view of gratitude:The transpersonal gratitude scale.Intertanional Journal of Transpersonal Studies,33(1),1-14.Kardaş, F. ve Yalçın, İ. (2017). Şükran Ölçeği Geliştirme Çalışması. Sözlü Bildiri. 2. Avrasya Pozitif Psikoloji Kongresi. (12-14 Mayıs ). Üsküdar, Üniversitesi: İstanbul.
Kardaş,F.,Yalçın,İ.(2018).Şükran:Ruh sağlığı alanında güncel bir kavram.Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar.10(1),1-18.
Klein,M.(2018).Haset ve şükran.(çev:Orhan Kaçak,Yavuz Erten).İstanbul:Metis Yayıncılık.
Komter, A. (2010). The evolutionary origins of human generosity. International Sociology, 25(3), 443-464. doi:10.1177/026858090936030.
McCullough, M. E., Tsang, J. A., Emmons, R. A., (2002), “The Grateful Disposition: A Conceptual and Empirical Topography”, Journal of Personality and Social Psychology, 82, 112–127.
Oğuz-Duran, N. (2015). Minnettarlık. In Eğitimde Pozitif Psikoloji Uygulamaları (Eds B.E., Tekinalp, Ş.I.Terzi):359-383. Ankara: Pegem Akademi.
Oğuz-Duran, N.(2017).Minnettarlık gücenme ve takdir ölçeği gözden geçirilmiş kısa formu(K-MGTÖ):Türk üniversite öğrencileri uyarlama çalışması.The Journal of Happiness&Well-Being,5(1),23-37.
Sarı.,T.,Yıldırım,M.(2017).Pozitif bir karakter gücü olarak şükür: mental iyi oluş ve bazı demografik değişkenlerle ilişkisinin incelenmesi.The journal of academic social science studies.62,13-32.
Steindl-Rast D (2004) Gratitude as thankfulness and as gratefulness. In The Psychology of Gratitude (Eds. R.A Emmons, M.E. McCullough):282-289. New York, NY, Oxford University Press.
Sümer,N.(2000).Yapısal eşitlik modelleri:Temel kavramlar ve örnek uygulamalar.Türk Psikoloji Yazıları,3(6),49-74.
Tavşancıl,E.(2006).Tutumların ölçülmesi ve SPSS ile veri analizi.Ankara:Nobel Yayıncılık.
Tabachnick,B.G.,Fidell,L.S.(2007).Using multivariate stastistics.Boston:Ally ve Bacon.
Teoaman,D.D.(2015).Bir pozitif psikoloji uygulama örneği olarak şükran müdahalesi ile çalışanların dayanıklılıklarını artırmaya ve stresle başa çıkma tarzlarını iyileştirmeye yönelik bir alan çalışması.Sosyal Bilimler Enstitüsü.İstanbul Üniversitesi,İstanbul.
Yüksel,A.,Oğuz-Duran,N.(2012).Turkish adaption of the gratitude questionnaire.Eğitim Araştırmaları,46,199-216.