MODERNİTENİN SONUÇLARI BAĞLAMINDA NİLGÜN MARMARA ŞİİRİNDE VAROLUŞSAL SORUNLAR

Modernite, hayatı aklın ve bilimin ışığıyla aydınlatarak insanınrefah düzeyini yükseltmeyi ve onu daha mutlu ve huzurlu kılmayıvaat eden bir projedir. Fakat sadece rasyonaliteye bağlı kalarak hayatıanlama ve yönlendirme çabasına dayanan bu anlayışın çok geçmedenolumsuz etkileri kırsaldan kente göç, modern kent yaşamı, işsizlik vebireyin kalabalıklar içinde yalnızlığa sürüklenmesi gibi sorunlar olarakbelirmiştir. Hayatı sorgulayarak anlamlandırmaya çabalayan bireyinkimlik arayışı ve toplum içinde kendine bir yer edinebilmek içingösterdiği olağanüstü çaba da dikkat çekicidir. Ayrıca, kendine ve hayatayabancılaşarak çoğu zaman içine kapanan birey, yönetim sistemlerinegüvenmemekte, kapitalizm karşısında mücadele etme gücünü yitirmekteve geleceğe ümitsiz bakmaktadır. Gittikçe artan psikolojik rahatsızlıklarıntüm bu saydığımız etkenlerle ilişkisi bilimsel olarak kabul edilmektedir.Modern zamanlarda ismi duyulan Nilgün Marmara (1958-1987),yaşadığı devrin sosyal, kültürel ve siyasi olumsuzluklarını kabullenemeyiptopluma yabancılaşan bir şairdir. Şiirlerinde, her ne kadar bireyseldüşüncelerini ve hislerini ifade eder gibi görünse de aslında topluma dairduyduğu derin kaygı ve huzursuzluğu da yansıtır. “Varoluş ızdırabı”nıyazdığı hemen her dizede duyurması ve genç yaşta intiharı seçmesi ilebugün özellikle genç okurların ilgisini çekmektedir. Bu çalışmanın amacı, şiirlerinden hareketle Marmara’nın varoluşsal sorunlarını tespit ederekonu, sınır durumuna ve intihara götüren nedenleri açığa çıkarmaktır.

Existential Problems in Nilgün Marmara Poetry in the Context of the Results of Modernity

Modernity is a project that promises to increase human being’s level of welfare and make him happier and peaceful by illuminating life in the light of wisdom and science. However, shortly after, the negative effects of this understanding, which is based on the aim of understanding and guidance of life only by depending on rationality, appeared as problems like rural-urban migration, modern city life, fear of unemployment, individual’s drifting into the loneliness in crowds. The identity seek and spurt in order to gain a place in society for person who tries to explain the meaning of life inquiringly, is remarkable too. Moreover, individual, who withdraws into himself mostly by being uncomfortable in his own skin and being alienated from life, does not rely on administrative system, falls from power of struggling against capitalism, and does not look at the future with hope. The relation of the increasing psychological disorders with all these factors is accepted scientifically. Nilgün Marmara (1958-1987), who earns reputation in modern times, was a poet who did not accept the social-cultural and political problems of her era and became alienated from society. In her poems, although she seems to express her personal thought and feelings, she actually reflects her deep anxiety and uneasiness about society. With announcing her pains of existence in almost every line she wrote and choosing suicide at a young age, today especially arouse young reader’s curiosity. The intention of this study is revealing the reasons of her being in a borderline case and her suicide by determining Marmara’s existential problems with reference to her poems.

PDF

___

Akça, N. C. (2013). Edebiyat Sosyolojisi Açısından 12 Mart Şiiri. Ankara: Kurgan Edebiyat.

Aktan, Y. (2008). “Kavramsal Açıdan Modernizm ve Postmodernizm’e Bakmak”. Düşüncede, Edebiyatta, Sanatta Modernizmden Postmoderinzme Özel Sayısı, Hece Aylık Edebiyat Dergisi, 8-16.

Berman, M. (2005). Katı Olan Her Şey Buharlaşıyor. İstanbul: İletişim Yayınları.

Cevizci, A. (2013). Felsefe Sözlüğü. İstanbul: Paradigma Yayınları.

Çağan, K. (2008). “Sosyal Bilimler ve Postmodernizm”. Düşüncede, Edebiyatta, Sanatta Modernizmden Postmoderinzme Özel Sayısı, Hece Aylık Edebiyat Dergisi, 129-141.

Çetişli, İ. (2011). Edebiyat Sanatı ve Bilimi. Ankara: Akçağ Yayınları.

Çüçen, K., Z. Zafer ve Esenyel, A. (2009). Varlık Felsefesi. Bursa: Ezgi Kitabevi.

Diken, B. (2011). Nihilizm. İstanbul: Ayrıntı Yayınları.

Doğan, M. C. (2018). Modern Türk Şiiri, Olgular, Eğilimler, Akımlar. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.

Eagleton, T. (2011). Edebiyat Kuramı (Çev. Tuncay Birkan). İstanbul: Ayrıntı Yayınları.

Eagleton, T. (2014). Tanrı’nın Ölümü ve Kültür. İstanbul: Yordam Kitap.

Foulquie, P. (1998). Varoluşçunun Varoluşu (Çev. Yakup Şahan). İstanbul: Toplumsal Dönüşüm Yayınları.

Fromm, E. (1993). Özgürlükten Kaçış. İstanbul: Payel Yayınevi.

Freud, S. (2001). Haz ilkesinin Ötesinde -Ben ve İd (Çev. Ali Babaoğlu). İstanbul: Metis Yayınları.

Geçtan, E. (2019). İnsan Olmak. İstanbul: Metis Yayınları.

Hollinger, R. (2005). Postmodernizm ve Sosyal Bilimler, Tematik Bir Yaklaşım. (Çev. Ahmet Cevizci). İstanbul: Pradigma Yayıncılık.

Kantarcıoğlu, S. (2004). Türk ve Dünya Romanında Modernizm. Ankara: Akçağ Yayınları.

Karataş, N. C. (2018). Rus Düşüncesi Bağlamında F. M. Dostoyevski’de Yabancılaşma Olgusu. Doktora Tezi. İstanbul: İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.

Maclntyre, A. (2001). Varoluşçuluk. (Çev. Hakkı Hünler). İstanbul: Paradigma.

Magill, F. (1992). Egzistansiyalist Felsefenin Beş Klasiği (Çev. Vahap Mutal). İstanbul: Dergah Yayınları.

Marmara, N. (2016). Defterler. İstanbul: Everest Yayınları.

Marmara, N. (2016a). Sylvia Plath’ın Şairliğinin İntiharı Bağlamında Analizi. İstanbul: Everest Yayınları.

Marmara, N. (2017). Kağıtlar. İstanbul: Everest Yayınları.

Marmara, N. (2017a). Daktiloya Çekilmiş Şiirler. İstanbul: Everest Yayınları.

Marmara, N. (2017b.) Metinler. İstanbul: Everest Yayınları.

Mengüşoğlu, T. (1988). İnsan Felsefesi. İstanbul: Remzi Kitabevi.

Mounıer, E. (1986). Varoluş Felsefesine Giriş (Çev. Rifat Kırkoğlu). İstanbul: Alan Yayıncılık.

Öz, C. (2014). Nilgün Marmara’nın Hayatı ve Şiirlerinin İncelenmesi. Yüksek Lisans Tezi. Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.

Özek, A., ve başkaları. (Haz.) Kur’ân-ı Kerîm ve Türkçe Açıklamalı Meâli, (1987). Cidde: Kral Fahd Kur’ân-ı Kerîm Baskı Kurumu.

Şaylan, G. (2009). Postmodernizm. İstanbul: İmge Yayınevi.

Tokat, L. (1996). Teist Varoluşta Hürriyet Problemi. Yüksek Lisans Tezi. Konya: Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.

Topçu, N. (2010). Varoluş Felsefesi Hareket Felsefesi. İstanbul: Dergâh Yayınları.

Touraine, A. (2002). Modernliğin Eleştirisi (Çev. Hülya Tufan). İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.

Tura, S. M. (2001). “Haz ilkesinin Ötesi ve Oidipus Kompleksi”. Haz ilkesinin Ötesinde –Ben ve İd-. (Çev. Ali Babaoğlu). İstanbul: Metis Yayınları.

Ulutaş, E. (2013). “Pozitivizmin Ulus-devlet İnşasına Etkileri: Türkiye Toplumu Örneği”. Türkiye Lisansüstü Çalışmalar Kongresi, 1. Cilt (Ed. Ümit Güneş). Bursa: Bursa Büyükşehir Belediyesi Yayınları, 171-186.

Zarifoğlu, C. (2014). Zengin Hayaller Peşinde. İstanbul: Beyan Yayınları.