Zihniyet ve Türk toplumunda zihniyet değişimi problemi

Yapılan bilimsel çalışmalarda, İlkçağ insanından günümüze kadar insan aklının çalışma biçiminin aynı olduğu tespit edilmiştir. Ancak bu gerçeğe rağmen insanlar, yeryüzünün her yerinde eşya ve hadiseleri farklı biçimlerde değerlendirmektedirler. Bu farklı eğilimlerin ortaya çıkması toplumların farklı kültürel atmosferlere sahip olmalarından kaynaklanmaktadır. Kültürel hayatımızı da değerler sistemi belirlemektedir. O halde değerler sistemi bir toplumu diğer toplumdan ayıran temel ölçütlerdir. Bu çalışma, literatür taraması yoluyla, zihniyet ve Türk toplumunda zihniyet değişimi problemini ve bu süreçte aydınların oynadığı veya oynayacağı rolü ele almaktadır.

Mentality and the problem of mentality change in Turkish society

Scientific studies done so far, from antiquity until our era, the working style of human mentality has been determined as the same. However, in spite of this reality, people perceive events and things differently throughout the world. The appearance of those different tendencies is a result of the fact that societies have different cultural climates. The system of values forms our cultural lives. Thus, the system of values is the basic criteria distinguishing one society from another. In.this study, via the survey of literature, mentality, the problem of mentality change in Turkish society and in this process the role which intellectuals play or will play are scrutinized.

___

  • Alatas, Syed Hussein, Intellectuals in Developing Societies, Frank Cass, London 1977.
  • Bal, Hüseyin, Bilginin Felsefî ve Sosyolojik Boyutları, Fakülte Kitabevi, İsparta 2004.
  • Bouthoul, Gaston, Zihniyetler: Kişi ve Toplum Açısından Zihniyet Yapılarına Dair Psiko-Sosyal Bir İnceleme, (Çev: S. Evrim), Varlık Yayınları, Istanbul 1975.
  • Coser, Lewis, "Ideas In Historical And Social Context" Masters, of Sociological Thought, Harcourt Brace Jovannovich, Inc., USA 1977.
  • Erkal, Mustafa E., Sosyal Meselelerimiz ve Sosyal Değişme, Mayaş Yayınları, Ankara 1984.
  • Fichter, Joseph, Sosyoloji Nedir?, (Çev: Nilgün Çelebi), Atilla Kitabevi, Ankara 1994.
  • From Max Weber, Essays in Sociology, (Edit: H.H. Gerth & C. Wright Mills) Oxford University Pres, Oxford 1946.
  • Güngör, Erol, İslam'ın Bugünkü Meseleleri, Ötüken Yayınları, İstanbul 1983.
  • Güngör, Erol, Kültür Değişmesi ve Milliyetçilik, Ötüken Yayınları, İstanbul 1989.
  • Güngör, Erol, Sosyal Meseleler ve Aydınlar, Ötüken Yayınları, İstanbul 1993.
  • Inkeles, Alex, What is Sociology?, Englewood Cliffs; Prentice-Hall, USA 1964.
  • Kuhn, Thomas S., Bilimsel Devrimlerin Yapısı, (Tercüme: Nilüfer Ku-yaş), Alan Yayıncılık, İstanbul 1995.
  • Kurtkan, Amiran, "Taassubu Önleyen İslami Değer Hükümleri ve Sosyal Gelişme", Türk Dünyası Araştırmaları Dergisi Sayı 12, 1981, ss. 5-22.
  • Lipset, Seymur Martin and Baseu, Asoke, "Intelectuals Types and Political Roles", The Idea of Social Structure, (Editor: Lewis A. Coser), USA 1975.
  • Mucchielli, Alex, Zihniyet, (Çev: A. Köhl), İletişim Yayınları, Istanbul 1991.
  • Öner, Necati, Fransız Okuluna Göre Mantığın Menşei Problemi, M.E.B. Yayınları, İstanbul 1991.
  • Öner, Necati, Milli Zihniyet ve Milli Birlik, Türk Kültürünü Araştırma Enstitüsü, Ankara 1986.
  • Sevinçgül, Ömer, Felsefe, Carpe Diern Lacivert Yayıncılık, İstanbul, 2009.
  • Soykan, Ömer Naci, "Genel Geçer Bir Ahlak Olanaklı mıdır?", Değerler ve Eğitim, (Editörler: Recep Kaymakcan ve diğerleri), Dem Yayınları, İstanbul 2007.
  • Süphandağı, İsmail, Batı ile İslam Arasında Oryantalizm, Gelenek Yayınevi, İstanbul 2004.
  • Turhan, Mümtaz, Atatürk İlkeleri ve Kalkınma, Şehir Matbaası, İstanbul 1965.
  • Turhan, Mümtaz, Kültür Değişmeleri, MEB Yayınları, İstanbul, 1969.
  • Turhan, Mümtaz, Maarifimizin Ana Davaları ve Bazı Hal Çareleri, İstanbul Yayınevi, İstanbul 1954.
  • Türkdoğan, Orhan, "Türk Sosyolojisinde Milli Kültür Meselesi", Türk Dünyası Araştırmaları Dergisi, Sayı 18, Haziran 1982, ss. 149-163.
  • Türkdoğan, Orhan, Türk Toplumunda Aydın Sınıfın Anatomisi, Timaş Yayınları, İstanbul 2004.
  • Umar, Ömer Osman, "Atatürk ve Çağdaşlaşma", Türk Dünyası Araştırmaları Dergisi, Sayı 179, Nisan 2009, ss. 7-34.
  • Ülgener, Sabri F., İktisadi Çözülmenin Ahlak ve Zihniyet Dünyası, Der Yayınları, İstanbul 1991.
  • Ülgener, Sabri F., Zihniyet Aydınlar ve İzm'ler, Mayaş Yayınları, Ankara 1983.
  • Ülgener, Sabri F., Zihniyet, Aydınlar ve İzm'ler, Derin Yayınları, İstanbul, 2006.
  • Ülken, Hilmi Ziya, Bilgi ve Değer, Ülken Yayınları, İstanbul 2001.