Süheyla ERBİLEN ÜÇIŞIK

661314

TÜRK Dünyası coğrafyası ve araştırma konuları

Türk Dünyası özellikle son dönemlerde başta TÜRKİYAT enstitüleri olmak üzere pek çok akademik kuruluş tarafından araştırmaya konu ol- ma özelliği taşımaktadır. Bu kapsamda söz konusu saha coğrafi bir pers- pektifle de ele alınarak Türk Dünyası Coğrafyası adı altında bir ihtisas dalı ortaya çıkmıştır. Bu ihtisas dalında belirtilen bölge coğrafya disiplini içerisinde bölgesel coğrafyanın kapsamına girmekte ve sahanın beşeri ve iktisadi yönleri ağırlıklı olmakla birlikte fiziki coğrafya açısından da analizi yapılmaktadır. Bu çalışmada Türklerin yaşadığı bölgeler coğrafya odaklı ele alınarak ne gibi çalışmaların yapıldığı ortaya konulmaya çalışılmıştır.

Geography of Turkish World and research topics

Turkish World has been the subject of many studies conducted by researchers based in various academic institutions, especially those in TURCOLOGY departments. In this context, the said region was also taken up from a geographical perspective, and Geography of Turkish Worldemerged as a new area of specialization. This area of specialization is contained within the sub-discipline of regional geography, and examines the region in terms of its physical geography, with an emphasis on social and economic aspects. This study examines the regions occupied by Tur- kic peoples with a focus on geography, and broadly reviews the literature on the subject.
PDF

___

  • Alagöz, C.A., “Coğrafya Gözü ile Kıbrıs”, Türk Coğrafya Dergisi, Yıl: XIV-XV, Sayı: 18-19, İstanbul, 1971.
  • Alım, M., “Coğrafya Eğitimi Öğrencilerinin Türk Dünyası Algıları (Ata- türk Üniversitesi Örneği)”, Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, Cilt: 6, Sayı: 2, Sakarya, 2009.
  • Ardel, A., “Doğu Türkistan (Sin Kiang-Muhtar Uygur Eyaleti)”, Türk Kültürü Dergisi, Cilt: 3, Sayı: 8, s. 26-33, Ankara, 1963.
  • Ardel, A., “Türkmenistan”, Türk Kültürü Dergisi, Cilt: 2, Sayı: 20, s. 29-32, Ankara, 1964.
  • Ardel, A., “Azerbaycan”, Türk Kültürü Dergisi, Cilt: 2, Sayı: 19, s. 2-5, Ankara, 1964.
  • Ardel, A., “Orta Asya Coğrafyasına Toplu Bakış”, Türk Kültürü Dergisi, Cilt: 3, Sayı: 1, s. 111-132, Ankara, 1964.
  • Ardel, A., “Esir Türk Ülkelerinin Coğrafyasına Toplu Bakış”, Türk Kül- türü Dergisi, Sayı: 21, s. 36-43, Ankara, 1964.
  • Ardel, A., “Batı Türkistan”, Türk Kültürü Dergisi, Sayı: 15, s. 38-42, Ankara, 1964.
  • Ardel, A., “Batı Türkistan’ın Beşeri ve Ekonomik Coğrafyası”, Türk Kültürü Dergisi, Cilt: 2, Sayı: 24, s. 49-51, Ankara, 1964.
  • Ardel, A., “Batı Türkistan’ın Beşeri ve Ekonomik Hayatına Toplu Ba- kış”, Türk Kültürü Dergisi, Cilt: 2, Sayı: 23, s. 31-35, Ankara, 1964.
  • Ardel, A. ve Dönmez, Y., “Türk Dünyası’nın Ekonomik Gücü”, Türk Kültürü Dergisi, Cilt: 1, Sayı: 2, s. 181-190, Ankara, 1965.
  • Ardel, A., “Türklerin Yeryüzüne Dağılışı ve Bulundukları Sahaların Coğrafi Hususiyetleri”, Türk Kültürü Araştırmaları Enstitüsü Konferansla- rı, s. 20-26, Ankara, 1965.
  • Doğanay, H., “Cumhuriyet’in 70. Yılında Türk Dünyası’nın Siyasi Sı- nırları”, Doğu Coğrafya Dergisi, Sayı: 1, Erzurum, 1995.
  • Dönmez, Y., “Yakutistan”, Türk Kültürü Dergisi, Cilt: 2, Sayı: 21, s. 102-107, Ankara, 1964.
  • Dönmez, Y., “Çuvaşistan”, Türk Kültürü Dergisi, Sayı: 24, Ankara, 1964.
  • Dönmez, Y., “Türk Dünyasına Coğrafi Bir Bakış”, Yeni Türkiye Dergisi, Türk Dünyası Özel Sayısı, Sayı: 15, s. 60-73, Mayıs-Haziran 1997, An- kara, 1997.
  • Günal, N., “Türk Dünyasında İncir Kültürü”, Turkish Studies Acade- mic Journal, Vol. 3, Issue: 5, s. 561-581, Erzincan, 2008.
  • Gürsoy, C.R., “Kıbrıs Müşahedeleri”, Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih- Coğrafya Fakültesi Dergisi, Cilt: XX, Sayı: 3-4, s. 161-213, Temmuz-Ara- lık, Ankara, 1962.
  • İbrahimov, A., Soykan, F., “Türkmenistan: Çöl ve Turizm”, Türk Dün- yası Araştırmaları Dergisi, Sayı: 103, s. 73-106, İstanbul, 1996.
  • İlhan, S., Türkiye ve Türk Dünyası’nın Jeopolitiği, Türk Kültürünü Araştırma Enstitüsü Yayınları, VIII (A-1), Ankara, 1993.
  • Karabulut, Y., “Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyetinde Turizm”, Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Dergisi, Cilt: XXIII, Sayı: 1-2, s. 209-236, Ankara, 1988.
  • Koday, S., “Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’nde Yerleşmeler”, Atatürk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enst. Dergisi, Sayı: 2, Erzurum, 1995.
  • Koday, Z., “Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’nin Türkiye İle Olan Ula- şım Faaliyetlerine Coğrafi Bir Bakış”, Atatürk Üniversitesi, Türkiyat Araş- tırmaları Enst. Dergisi, Sayı: 2, Erzurum, 1995.
  • Koday, Z., “Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Devletinin Coğrafi Özellik- leri”, Atatürk Üniversitesi, Türkiyat Araştırmaları Enst. Dergisi, Sayı: 2, Erzurum, 1995.
  • Koday, Z., “Kıbrıs’ın Jeopolitik Önemi”, Türk Coğrafya Dergisi, Sayı: 33, İstanbul, 1998.
  • Koday, Z., “Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’nde Doğal Bitki Örtüsü ve Orman Varlığı”, Türk Coğrafya Dergisi, Sayı: 33, İstanbul, 1998.
  • Koday, Z., “Kıbrıs’ta Barışa Giden Yolda Güvenlik ve Toprak Sorunu”, Atatürk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Dergisi, Yıl: 10, Sayı: 21, Er- zurum, 2003.
  • Koday, Z., “Kıbrıs’ın Coğrafyasından Kaynaklanan Sorunlar ve Çözüm Önerileri”, Stratejik Araştırmalar Dergisi, Sayı: 5, Temmuz 2005, Yıl: 3, Genel Kurmay ATASE ve Genelkurmay Denetleme Başkanlığı Yayınları, Ankara, 2005.
  • Mor, A., Çitçi, M.D., “Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’nde Ekonomik Etkinlikler”, Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt: 16, Sayı: 1, s. 33-61, Elazığ, 2006.
  • Oğan, S., “Türk Dünyasının Beşerî ve İktisadî Coğrafyasına Genel Bir Bakış”, Türk Dünyası Araştırmaları Dergisi, Sayı: 80, s. 195-206, İstan- bul, 1992.
  • Özey, R., “Türk Dünyası’nın Sosyal ve Kültürel Durumu”, Türk Diplo- matik, Yıl: 1, Sayı: 5, İstanbul, 1995.
  • Özey, R., “Türkler ve Türk Dünyası”, Yesevi Aylık Sevgi Dergisi, Sayı: 24, s. 15, İstanbul, 1995.
  • Özey, R., “Tataristan Türk Cumhuriyeti”, Altınoluk Dergisi, Cilt: 10, Sayı: 114, s. 46-47, İstanbul, 1995.
  • Özey, R., “Orta Asya’da En Kalabalık Türk Cumhuriyeti: Özbekistan”, Altınoluk Dergisi, Cilt: 10, Sayı: 115, s. 46-47, İstanbul, 1995.
  • Özey, R., “Türk Dünyası’nın En Yüksek Ülkesi: Kırgızistan”, Altınoluk Dergisi, Sayı: 123, s. 37-38, İstanbul, 1996.
  • Özey, R., “Gökoğuz (Gagauz) Yeri Türk Cumhuriyeti”, Yesevi Dergisi, Sayı: 29, s. 39, 1996.
  • Özey, R., “Sibirya Türkleri”, Yesevi Aylık Sevgi Dergisi, Sayı: 36, s. 6, İstanbul, 1996.
  • Özey, R., “Türk Dünyası (Sosyo-Ekonomik Yapısı)”, Tarih ve Medeni- yet Dergisi, Sayı: 33, s. 57-61, 1996.
  • Özey, R., “Uluğ Türkistan ve Güney Türkistan”, Yesevi Aylık Sevgi Dergisi, Sayı: 31, s. 38-39, İstanbul, 1996.
  • Özey, R., “Özbekistan”, Tarih ve Medeniyet Dergisi, Sayı: 42, s. 8-15, 1997.
  • Özey, R., “Türkmenistan”, Tarih ve Medeniyet Dergisi, Sayı: 35, s. 8- 13, 1997.
  • Özey, R., “Türk Dünyası’nın Jeopolitik Önemi ve Başlıca Problemle- ri”, Başbakanlık TİKA, Avrasya Bülteni, Sayı: 20, Ankara, 2001.
  • Özey, R., “Türk Dünyasının Bugünü”, Yesevi Aylık Sevgi Dergisi, Sayı: 90, s. 23, İstanbul, 2001.
  • Öztürk, Y., İkiel, C., “Kırım’da Nüfus ve Yerleşmeye Genel Bir Bakış (16.-19. y.y.)”, Sakarya Üniversitesi, Fen-Edebiyat Dergisi, Sayı: 3, Sakar- ya, 2001.
  • Seferov, R., “Sovyet Dönemi ve Bağımsızlık Sonrası Azerbaycan Nüfu- sunun Etnik Yapısındaki Değişimler”, Selçuk Üniversitesi, Türkiyat Araş- tırmaları Dergisi, Sayı: 17, s. 395-409, Konya, 2005.
  • Seferov, R., “Azerbaycan’da Petrol Üretiminin Tarihsel Süreç İçerisin- deki Değişimi”, Selçuk Üniversitesi, Türkiyat Araştırmaları Dergisi, Sayı: 18, s. 285-297, Konya, 2005.
  • Seferov, R., Akkuş, A., “Azerbaycan Nüfusunun Eğitim Açısından Analizi”, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Yıl: 2005, Sayı: 13, s. 357-376, Konya, 2005.
  • Seferov, R., Hesenov, T., “Azerbaycan’ın Turizm Potansiyeli ve Turizm Etkinliklerinin Değerlendirilmesi”, Selçuk Üniversitesi, Türkiyat Araştır- maları Dergisi, Sayı: 20, s. 255-272, Konya, 2006.
  • Seferov, R., “Azerbaycan Nüfusunun Yerleşim Özelliklerine İlişkin Bir İnceleme”, Selçuk Üniversitesi, Türkiyat Araştırmaları Dergisi, Sayı: 21, s. 271-294, Konya, 2007.
  • Seferov, R., Akış, A., “Sovyet Döneminden Günümüze Ahıska Türkleri- nin Yaşadıkları Coğrafyaya Göçlerle Birlikte Genel Bir Bakış”, Selçuk Üni- versitesi, Türkiyat Araştırmaları Dergisi, Sayı: 24, s. 393-411, Konya, 2008.
  • Sezer, A., “Cumhuriyet Dönemi Ortaöğretim Coğrafya Derslerinde Türk Dünyası Coğrafyasının Öğretimi”, Türklük Bilimi Araştırmaları Der- gisi, Sayı: 29, s. 341-373, Niğde, 2011.
  • Tanoğlu, A., “Bulgaristan Türklerinin Son Göç Hareketi”, İstanbul Üni- versitesi İktisat Fakültesi Mecmuası, Cilt: 14, İstanbul, 1950-1951.
  • Tunçdilek, N., “Kıbrıs Adası’nın Türk Federe Devleti Bölümündeki Fi- ziki Ortam ve Potansiyeli”, İstanbul Üniversitesi Coğrafya Enst. Dergisi, Sayı: 23, s. 181-198, İstanbul, 1980.
  • Üçışık Erbilen, S., Şahin, G., “K.K.T.C.’de Örtüaltı (Sera) Yetiştiricili- ğin Gelişim Süreci ve Sorunları”, Zeitschrift für die Welt der Türken, Vol. 3, No. 4, s. 197-219, 2011.
  • Yiğit, A., “Rusya Federasyonu’nda Türk Topluluklarının Yaşadığı Böl- gelerdeki Nüfus Hareketleri ve Değişen Etnik Yapı”, Ülkümüz, Yıl: 3, Sa- yı: 6, s. 69-88, Kırgızistan, 2006.
  • Yücel, T., “Batı Türkistan Coğrafyasına Toplu Bakış”, Türk Kültürü Dergisi, Türk Kültürünü Araştırma Enstitüsü, Sayı: 294, s. 35-44, Anka- ra, 1987.
  • 3. Tezler
  • Abi, M., Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’nin Tarım Coğrafyası, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Ankara, 2006.
  • Alparslan, F., Kırgızistan’ın Turizm Coğrafyası, Marmara Üniversitesi, Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü, Türk Dünyası Coğrafyası Anabilim Da- lı, Basılmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul, 2006.
  • Bedir, A., Makedonya’da Bir Türk Yerleşmesinin Coğrafi Etüdü: Vrap- ciste (Raptitah), Marmara Üniversitesi, Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü, Türk Dünyası Coğrafyası Anabilim Dalı, Basılmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul, 2007.
  • Ceylan, F., Azerbaycan’ın Tarımsal Yapısı, Marmara Üniversitesi, Tür- kiyat Araştırmaları Enstitüsü, Türk Dünyası Coğrafyası Anabilim Dalı, Basılmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul, 2003.
  • Çığır, E., Özbekistan’da Demografik Yapı, Marmara Üniversitesi, Tür- kiyat Araştırmaları Enstitüsü, Türk Dünyası Coğrafyası Anabilim Dalı, Basılmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul, 2010.
  • Çil, B., Azerbaycan’ın Kalkınmasında Coğrafi Etkilerin Önemi, Marma- ra Üniversitesi Ortadoğu Araştırmaları Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul, 2000.
  • Eryiğit, A., Özbekistan Genel Coğrafyası, Marmara Üniversitesi, Sos- yal Bilimler Enstitüsü, Basılmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul, 1998.
  • Fırıncı, Ö., Nahçıvan Özerk Cumhuriyeti’nin Coğrafi Etüdü, Marmara Üniversitesi, Ortadoğu Araştırmaları Enstitüsü, Basılmamış Yüksek Li- sans Tezi, İstanbul, 1998.
  • Gedemenli, M., Türkiye Azerbaycan Ticari İlişkileri, Marmara Üniversi- tesi, Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü, Türk Dünyası Coğrafyası Anabi- lim Dalı, Basılmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul, 2003.
  • Kayğusuz, H., İran Azerbaycan’ının Sosyo-Kültürel Yapısı ve Siyasal Coğrafyası, Selçuk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Basılmamış Yüksek Lisans Tezi, Konya, 2009.
  • Koşak, F., Türkmenistan Ahal Bölgesi Coğrafi Etüdü, Marmara Üniver- sitesi, Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü, Türk Dünyası Coğrafyası Anabi- lim Dalı, Basılmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul, 2007.
  • Mustafa, R.R., Bulgaristan Filibe (Plovdiv) ve Yakın Çevresinin Coğrafi Etüdü, Marmara Üniversitesi, Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü, Türk Dünyası Coğrafyası Anabilim Dalı, Basılmamış Yüksek Lisans Tezi, İs- tanbul, 2010.
  • Nalbant, A.İ., Azerbaycan’ın Siyasi Coğrafyası, İstanbul Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Coğrafya Anabilim Dalı, Basılmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul, 2003.
  • Önge, H., Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyetinde Tarım ve Hayvancılığın Ülke Ekonomisine Etkisi, Marmara Üniversitesi Ortadoğu Araştırmaları Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul, 2002.
  • Özdalkıran, A.E., Azerbaycan’da Doğal Afetler ve Etkileri, Marmara Üniversitesi, Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü, Türk Dünyası Coğrafyası Anabilim Dalı, Basılmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul, 2010.
  • Öztaşbaşı, Y., Azerbaycan’ın Turizm Coğrafyası, Marmara Üniversite- si, Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü, Türk Dünyası Coğrafyası Anabilim Dalı, Basılmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul, 2008.
  • Salamov, R., Azerbaycan’ın Enerji Kaynakları, Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Coğrafya Anabilim Dalı, Basılmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara, 2004.
  • Seferov, R., Azerbaycan’ın Sosyo-Ekonomik Coğrafi Özellikleri, Gelişim Süreci, Dokuz Eylül Üniv. Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Basılmamış Yük- sek Lisans Tezi, İzmir, 2000.
  • Seferov, R., Azerbaycan Nüfusunun Yapısal Özellikleri ve Eğitim Açı- sından Analizi, Selçuk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Basılma- mış Doktora Tezi, Konya, 2004.
  • Şener, E., Özbekistan’ın Tarımsal Yapısı, Marmara Üniversitesi, Tür- kiyat Araştırmaları Enstitüsü, Türk Dünyası Coğrafyası Anabilim Dalı, Basılmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul, 2002.
  • Yeşildağ, D., Türkmenistan’da Tarım, Marmara Üniversitesi, Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü, Türk Dünyası Coğrafyası Anabilim Dalı, Basıl- mamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul, 2004.
  • 4. Diğer Yayınlar
  • Alagöz, C.A., “Kıbrıs Tarihine Coğrafi Giriş”, Milletlerarası Birinci Kıb- rıs Tetkikleri Kongresi, Türk Kültürü Araş. Enst. Yay., No: 36, Seri: 1, Sa- yı: A2, Ankara, 1971.
  • Elibüyük, M., Altıbayev, G., Türkmenistan’ın Ekonomik Atlası, TİKA Yayınları, Ankara, 2002.
  • Koday, Z., Kıbrıs’ın Jeopolitik Önemi, Atatürk Üniversitesi Kültür Mer- kezi B Salonu, 15.05.2002, Erzurum, 2002.
  • Koday, Z., Tarihsel Süreç İçinde Kıbrıs Üzerine Oynanan Oyunlar, Ata- türk Üniversitesi Kültür Merkezi A Salonu, 19.03.2003, Erzurum, 2003.
  • Koday, Z., “Aridity Problem in Cyprus”, International Conference Envi- ronment: Survival and Sustainability 19-24 February 2007, Nicosi Nort- hern Cyprus, 2007.
  • KAYNAKLAR
  • Dönmez, Yusuf, Türk Dünyasının Beşeri ve İktisadi Coğrafyası, İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Yayını, No: 1878, Coğrafya Bölümü Yay., No: 74, İstanbul, 1987.
  • Dönmez, Yusuf, “Türk Dünyasına Coğrafi Bir Bakış”, Yeni Türkiye Dergisi, Türk Dünyası Özel Sayısı, Sayı: 15, s. 60-73, Mayıs-Haziran 1997, Ankara, 1997.
  • Özey, Ramazan, Türk Dünyası Coğrafyası Ülkeler, İnsanlar ve Sorun- lar, Aktif Yayınevi, İstanbul, 2006.
Türk Dünyası Araştırmaları-Cover
  • ISSN: 0255-0644
  • Başlangıç: 1979
  • Yayıncı: Türk Dünyası Araştırmaları Vakfı
Arşiv
Sayıdaki Diğer Makaleler

TÜRK Dünyası coğrafyası ve araştırma konuları

Süheyla ERBİLEN ÜÇIŞIK

Nüvvâb Okullarının üzerine karşılaştırmalı bir analiz

Ayşe Zişan FURAT

Azerbaycan'da gösteriş tüketimi

Oqtay QULİYEV

Macaristan'daki manevî sembolümüz Gül Baba ve Gül Baba hakkındaki efsanelerden Derviş BAba'nın gülleri adlı efsanenin çözümlenmesi

Neşe IŞIK

Kimlik yırtılması ya da bilinç kararması

Orhan TÜRKDOĞAN

Kubad-Abad sarayı kazılarında bulunan metal eserler (bıçaklar)

Alptekin YAVAŞ

I. Dünya savaşında galiçya cephesinde Türk ordusunun katıldığı muharebeler

Yaşar ERTÜRK

Osmanlı yenileşme döneminde Cizre'de eğitim

Hatip YILDIZ

Çanakkale destanı, İstiklal Marşı ve Mehmet Akif Ersoy

Selim ÖZCAN

Klasik çağ Osmanlı-Arap ilişkileri üzerine dört Yemen beylerbeyi: Yönetimsel bir bakış

Sadettin BAŞTÜRK