Tanzimat Dönemi'nde Osmanlının yenileşme sürecine bir bakış

Osmanlı Devleti, Tanzimat döneminde Batı’nın ilim, fen, sanat, imar vb. araçlarında bulduklarından faydalanmaya çalışır. Aslında Osmanlı, 15-17. yüzyıllarda ileri seviyededir. Batı yıllarca Ortaçağın karanlık dünyasında açlık, sefalet, zulüm içerisindeyken; Osmanlı için böyle bir durum söz konusu değildir. Batı’nın Doğu’nun zenginliklerini elde etme çabaları ve Haçlı Seferleri Batı’ya yön çizer. Avrupa devletleri zamanla bilim, teknoloji ve askeri alanlarda üstünlük kurmaya başlar. Osmanlı devlet adamları durumu fark ettiğinde Osmanlının aleyhine bir dünya vardır artık. Sultan Üçüncü Ahmed Han döneminde Avrupa devletleri ile siyasi ilişkiler kurulur. Yirmisekiz Mehmed Çelebi, Paris’e gönderilir. Daha sonra matbaa kurulur. Ayrıca, orduda, eğitimde, bilim ve teknolojide, sağlık vb. raporlar hazırlanır. Sultan Birinci Mahmud, Sultan Üçüncü Mustafa, Sultan Üçüncü Selim ve İkinci Mahmud Han zamanlarında önemli yenilikler yapılır. Yeniçeri Ocağı kaldırılır, yerine Asakir-i Mansure-i Muhammediyye adı ile yeni bir ordu kurulur. Ordunun talim ve terbiyesine önem verilir. Mühendishane-i Bahri-i Hümayun kurulur. Tıbhane-i Amire ve Cerrahhane açılır.

In the Tanzimat Period of the Ottoman a glance innovation in the process

Ottoman Empire, during the Tanzimat West’s knowledge, science, art, construction, etc.. tries to take advantage of the means they find. In fact, Ottoman, 15-17. centuries ahead in the shadowy world of the Middle Ages for many years. Batı hunger, misery, persecution from within, such a situation is not the case for the Ottomans. West’s efforts to obtain riches of the East and West direction draws the Crusades. European states once science, technology and begin to establish military supremacy in space. Situation when he noticed that the Ottoman state against the Ottoman is a world anymore. The Third Sultan Ahmed Han period political relations with European states is established. Twenty-eight Mehmed sent to Paris. Then, printing is established. Also, in the army, in education, science and technology, health, etc. reports are prepared. First Sultan Mahmud, Sultan Mustafa the Third, Sultan Selim the Third and Second Mahmud Han in times of significant improvements are made. Janissary of 1826 is removed, replaced with the name Asakir-i Mansura-i Muhammediyye to install a new army. And training is given to the importance of the military drill. Mühendishane-i Bahri-i Humayun is established. Tıbhane-i Amire and Cerrahhane opens.

PDF

___

Barbarosoğlu, Fatma Karabıyık, Modernleşme Sürecinde Moda ve Zihniyet, İz Yayınları, İstanbul, 1995, s. 110.
Berkes, Niyazi, Türkiye’de Çağdaşlaşma, Yapı Kredi Yayınları, İstanbul, 2004, s. 19.
Fındıkoğlu, Ziyaeddin Fahri, Tanzimat, “Tanzimat’ta İçtimai Hayat”, Ankara, 1940, s. 77.
Gündüz, Ahmet, “XIX. Yüzyılın Sonlarında Avrupa’da ve Osmanlı Devleti’nde Türkçülük Hareketleri, Türk Dünyası Araştırmaları Dergisi, Sayı: 135, İstanbul, 2001, s. 70.
Haydaroğlu, İlknur Polat, Osmanlı İmparatorluğu’nda Yabancı Okullar, Kültür Bakanlığı Yayınları, Ankara, 1990, s. 193.
Karabulut, Mustafa, Batılılaşma Açısından Tanzimat Dönemi Türk Romanı (Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü Anabilim Dalı, Basılmamış Doktora Tezi), Elazığ, 2008, s. 48.
Kopar, Metin, “Ermeni Meselesinde Rusya’nın Genel Politikası”, Türk Dünyası Araştırmaları Dergisi, Sayı: 158, İstanbul, 2005, s. 49.
Ortaylı, İlber, Gelenekten Geleceğe, Ufuk Kitapları, İstanbul, 2004, s. 11.
Özer, İlbeyi, Avrupa Yolunda Batılaşma ve Batılılaşma, Truva Yayınları, İstanbul, 2005, s. 22.
Saydam, Abdullah, “Yenileşme Döneminde Osmanlı Toplumu”, Genel Türk Tarihi, C. 7, Yeni Türkiye Yayınları, Ankara, 2002, s. 531.
Topçu, Nurettin, Türkiye’nin Maarif Davası, Dergah Yay., İstanbul, 1998, s. 180.
Türkdoğan, Orhan, “21. Yüzyılın Eşiğinde Türk Sosyolojisinin Dinamikleri”, Türk Dünyası Araştırmaları Dergisi, Sayı: 12, İstanbul, 2007, s. 12.
Türkdoğan, Orhan, “Osmanlı’ya Tarihselci Bakış Açısı”, Türk Dünyası Araştırmaları Dergisi, Sayı: 174, İstanbul, 2008, s. 9.
Umar, Ömer Osman, “Atatürk’ün Cumhuriyetçilik İlkesinin Tarihi Temelleri”, Türk Dünyası Araştırmaları Dergisi, Sayı: 152, İstanbul, 2004, s. 122.
Vahapoğlu, M. Hidayet, Osmanlı’dan Günümüze Azınlık ve Yabancı Okullar, M.E.B. Yayınları, İstanbul, 2005, s. 87.
Yetişgin, Memet, “On Dokuzuncu Asırda Avrupalının Gözüyle Türk İmajı”, Türk Dünyası Araştırmaları Dergisi, Sayı: 158, İstanbul, 2005, s. 151.
Zengin, Zeki Salih, “Tanzimat Dönemi Osmanlı Örgün Eğitim Kurumlarında Din Eğitimi ve Öğretimi (1839-1876)”, M.E.B. Yayınları, İstanbul, 2004, s. 18.