Kırsal kalkınma modelleri: Doğu ve Güneydoğu gerçeği

Batı toplumlarında, özellikle ABD’de kırsal kalkınma süreçlerinin kendine özgü yapısal modelleri vardır. Bu nedenle, köylülük yaşam biçimi, bilimsel araştırma yöntem ve teknikleriyle, kısa dönem içinde kentleşme sürecini başlatmış ve kent kırsal alan bütünleşmesi sağlanmıştır. Ülkemiz ise, hâlâ doğu ve güneydoğu da kabile-aşiret kimliğini sürdürmektedir. Yörede uzun süreden beri başlatılmış olan toplumsal şiddet ve terör olayları da, ortamın alt üst olmasına neden olmuş, adeta kırsal yöreler boşalmış, buna karşılık metropol kentlerde gecekondulaşma olgusunun meydana gelmesine neden olmuştur. Bu araştırmamız, Doğu ve Güneydoğu bölgesinde, köylerden kentlere göçlerin nedenleri, doğurduğu sonuçlar ile bunlara ait önleyici tedbirlerin neler olabileceği hususunda yapılmış araştırmaların bir yorumlanmasıdır. Terör ve şiddet olaylarının ötesinde, Doğu ve Güneydoğu yöremiz kaderine terk edilemez. Bir milli kalkınma projesinin uygulama alanına aktarılması, toplumsal düzenin yeniden kurulması zorunluluğu vardır. Doğu ve Güneydoğu, günümüzde üzerinde hassasiyetle durmamız gereken bir yöremizdir. Biz ancak Doğu ve Güneydoğu sorgulamasını yürütürken tüm kırsal alanların sorunlarına da değinmek durumundayız. Görüşlerimize taban oluşturan verilerin önemli bir kesimi, katılımcı gözlem ve görüşme tekniklerine dayalı alan araştırmalarımızın bir yansımasıdır. Bu nedenle, Erzurum-Erzincan-Malatya-Elazığ-Tunceli-Bingöl-Kars-Adıyaman- Van-Diyarbakır-Urfa ve Ağrı gibi illerimizin sorunları üzerinde yürüttüğümüz alan araştırmalarına özgü verilere de bu açıdan bakması gerekmektedir.

The models of rural development: The reality of East and South-East

In west society especially in USA, there are unique structural models during the rural development process. For that reason, the style of village life started urbanization by scientific research methodology and rubanization occurred in a short time. Unfortunately, our country is still continued to have the clan-tribe identity in East and South-East Region. Social violence and terrorist incidents that started long time ago in this region, caused trouble in this region and rural areas emptied, on the contrary in metropolis cities squatting have been started. In this study we comment on the studies about the reasons of the migrations in East and South-East Region and what the migrations caused and what can done about this. Beyond terrorist and violence incidents we can not leave East and South- East Region to fate. A new social system and national development project must be applied. East and South East Regions are the important regions that we have to take care. However we have to investigate all the rural areas when we are investigating East and South-East Region. Our data was collected mostly from observation and interviews. We studied area investigations that determined the problems in cities called Erzurum-Erzincan- Malatya-Elazığ-Tunceli-Bingöl-Kars-Adıyaman-Van-Diyarbakır- Urfa and Ağrı.

PDF

___

Atalay, Beşir, Köy Gençliği Üzerinde Sosyolojik Bir Araştırma, Doktora Tezi, 1975.
Atay, Falih Rıfkı, Dünya Gazetesi, 8 Nisan 1970.
Ayyıldız, Tayyar, Büyükdere Köyünün Sosyo-Ekonomik Yapısı, 1975.
Carle C. Zimmerman and P. Sorokin, “A Systematic Source Book in Rural Sociology, 1930.
Census, ERS, P-27, No: 44, June 1973.
Danielson Michael N. and Ruşen Keleş, Urbanization and Income Distribution in Turkey, 5, 1-8, 1978.
Dawis, John H., From Agriculture to Agribusiness, 1966.
Doğanca, M.Y., Social Stratification and Social Classes in a Western Turkish Village, The Journal of Agricultural Faculty of Ege University, 13, No: 1, 1976.
DPT, Gecekondu Araştırması, 5.2.1991.
Eralp, Ziya, Turizmin Sosyal Değişime Sosyo-Ekonomik Etkisi, 1974.
Fenske, Leo J., Kemaliye İlçesinde Bir Dağ Köyü: Kabataş, Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Derneği, Cilt: 3, Sayı: 2.
Franklin, S.H., Gosheim, Baden, Würtermberg: A Mercedes Drof, In Pacific Viewpoind, vol: 5, 1964.
Frey, Rederick W., Regional Variatuions in Rural Turkey, Report No: 4, 1966.
Garaudy, Roger, Sosyalizmin Büyük Dönemeci, 1970.
Gençler, Ahmet, Diyarbakır ve Çevresinde Sosyalleştirilmiş Sağlık Hizmetlerini Etkileyen Toplumsal ve Kültürel Faktörler, Basılmamış Doktora Tezi, 1974.
Gevgili, Ali, Milliyet, 22.8.1974.
Gülten, Şefkati, Erzincan İli Kemaliye İlçesindeki Ziraat İşletmelerinin Ekonomik Durumu, 1971.
Halgern, Joel, The Changing Village Communite, 1967.
Halperin, H., İntegration of Agriculture and Industries, 1967.
Kares, Jery F., Soviet and East European Agriculture, 1967.
Koçtürk, Osman N., Türkiye’nin Kalkınmasında Tarım ve Sanayi, Yeni Bir Düzen, Agrindus, 1967.
Lewis, Oscar, İşte Hayat, 1971.
Milliyet, 1 Mart 1999.
Mogen, John, Revent Changes in The Rural Communities of the United States, Sociologia, Ruralis, Vol. XVI, 1976.
Röpke, Wilhelm, Çağımız Buhranı, Çev: Orhan Tahsin Günden, 1967.
Schawarrzweller, Harry K., Tractorization of Agriculture: The Social History of a German Village, Sociologia Ruralis, vol: 11, 1971.
Sencer, Ayata, GHP Bölgesi Nüfus Hareketleri Araştırması, Ankara, 1994.
Sözer, Necdet, Diyarbakır Havzası, Beşeri ve İktisadi Coğrafya Açısından Bir Bölge Araştırması, 1969.
Tolun, A., Fransa’da Bölge Tanzimi ve Yeni Komünotelerin Kuruluşu, 1962.
Tümertekin, Erol, “Yerleşme Planlaması, Şehir-Köy İlişkileri”, Coğrafya Dergisi, Cilt: 10, 1973.
Türk Köylerinde Modernleşme Eğilimleri Rapor: I, 1970.
Türkdoğan, Orhan, Batı Almanya’nın Bir Kentinde Türk İşçilerinin Sosyo- Ekonomik Yapısı, 1973.
Türkdoğan, Orhan, İstanbul Gecekondu Kimliği, İ.Q. Yayınları, İstanbul, 2006.
Türkdoğan, Orhan, Salihli’de Kazak Göçmenlerinin Yerleşmesi, 1969.
Türkdoğan, Orhan, Tarımsal Yenilik Tekniklerinin Yayılması: Federal Almanya Örneği, Atatürk Üniversitesi Yayınları, Erzurum, 1973.
Türkdoğan, Orhan, Türkiye’de Köy Sosyolojisinin Temel Sorunları, 1970.
Ülkümen, Lütfü, Tatbiki Bir Görüşle Zirai Politikamız, 1966.
Yavuz, Fehmi, Türk Mahalli İdarelerinin Yeniden Düzenlenmesi Üzerinde Bir Araştırma, 1966.