JUAN-JUAN'LARIN DİLİ ÜZERİNE - I

Juan-juan'lar III.-VI. yüzyıllarda tarih sahnesine çıkmış ve Gök-Türkler tarafından yok edilmişlerdir. Devrin en kudretli kavimlerinden biri olan Juan-juan kavminin dili meselesi üzerinde ilim adamları arasında fikir birliği yoktur. Çin kaynaklarında geçen Juan-juan dilinde kelimeler için çeşitli görüşler öne sürülmüştür. Dilin kökeni tetkik edilirken Nan Ch'i Shu, Chin Shu, Sung Shu, Liang Shu, Wei Shu, Pei Shu, Sui Shu, Chou Shu gibi Çin yıllıklarına ve T'ung Tien, T'ung Chih gibi ilk Çin genel tarihlerine müracaat edilmiştir. Maksadımız etimolojik analizi, tarihî ve coğrafî malûmatlarla eşleştirmektir. Makalemizde Çince ana kaynaklara dayanarak Juan-juan'ların dili incelenecektir. Bu çalışmamızla Juan-juan'lar ile ilgili bundan sonraki siyasî tarih, dil bilim ve kültür tarihi çalışmalarına katkı sağlayacağımızı ümit ediyoruz.

On The Language of Juan-Juans

Juan-juans emerged on stage of history in the third and fourth centuries and have been destroyed by Gok-Turks. There is no consensus on problem of language of Juan-juans who one of the most powerful peoples of the era. Some opinions have been asserted on some words of Juan-juan that was recorded in Chinese sources. In the process of investigate on of the origin of the language, I have applied to some Chinese annals such as Nan Ch'i Shu, Chin Shu, Sung Shu, Liang Shu, Wei Shu, Pei Shu, Sui Shu, Chou Shu and some primary Chinese histories as like T'ung Tien, T'ung Chih. For the words recorded in Chinese sources. Our purpose is to match etymological analyzed with historical and geographical information. Our article is going to investigate the spoken language of Juan-juans according to Chinese main sources. We hope to contribute to later studies on political history, linguistics, and cultural history about Juan-juans with our study in General Turkic History.

PDF

___

AYDEMİR, Hakan: "Altaic Etymologies: T?z, Toprak, To?osun", Turkic Langua- ges, VII/1, 2003.
BOODBERG, P.A.: "The Language of the T'o-Pa Wei", Harvard Journal of Asia- tic Studies, I, 2, Jul. 1936.
CHEN, Lian-qing: Zhong-guo Gu-dai Shao-shu Min-zu Xing-shi Yan-jiu, Chang- chun, 1993.
CI YUAN, C. I-II, Beijing, 2002.
CLAUSON, Sir Gerard: "Türk, Mongol, Tunguz", Asia Major, VIII/1, London, 1960.
CLAUSON, Sir Gerard: An Etymological Dictionary of Pre-Thirteenth-Century Turkish, Oxford, 1972.
DONUK, A.: Eski Türk Devletlerinde İdarî-Askerî Ünvan ve Terimler, İstanbul, 1988.
EBERHARD, W.: "Birkaç Eski Türk Unvanı Hakkında", Belleten, IX, 1945.
EBERHARD, W.: Çin'in Şimal Komşuları, çev. N. Uluğtuğ, Ankara, 1996.
EBERHARD, W.: Das Toba-Reich Nordchinas, Leiden, 1949.
EBERHARD, W.: Çin Tarihi, Ankara, 20074.
FENG, Jia-sheng: "Juan-juan Kuo-hao-kao", Yu-gong, VIII, 7/8, 1937.
FUJITA, T.: "Zenzen no Kakugo oyobi Kakango ni Tsukite", Toyo Gakko, 13, 1923.
GÖKALP, C.: Çin Kaynaklarına Göre Shih-wei Kabileleri (Proto-Moğollar Üzerine Bir Etüd Denemesi), Ankara, 1973.
GÖMEÇ, S.: Türk-Hun Tarihi, Ankara, 2012.
HAUSSIG, H.W.: "Awaren, Shuan-shuan und Hephthaliten", Handbuch der Orientalistik, V, 5, 1966.
HOLMGREN, J.: Annals of Tai Early T'o-pa History According to the First Chap- ter of the Wei-shu, Canberra, 1982.
KAFESOĞLU, İbrahim: Türk Milli Kültürü, İstanbul, 200323.
LİGETİ, L.: "Le Tabghatch, un dialecte de la langue Sien-pi", Mongolian Studi- es, Ed. Louis Ligeti, Budapest, 1970.
LUO, Xin: "Rou-ran Guan-zhi-xu-kao", Zhong-hua Wen-shi Lun-cong, 2007/1.
LUO, Xin: Zhong-guo Bei-zu Ming-hao Yan-jiu, Beijing, 2009.
OLBRICHT, P.: "Uchida's Prolegomena zu einer Geschichte der Jou-jan", Ural- Altaische Jahrbucher, XXVI, 1954.
Pei Shih, Beijing, 1997.
RAMSTEDT, G.J.: "Alttürkische und Mongolische Titel", Mémoire de la Société Fino-Ougrienne, 55, 1951.
RYBATZKI, V.: "Titles of Türk and Uighur Ruler in the Old Turkic Inscripti- ons", Central Asiatic Journal, IXIV, 2, 2000.
SCHREIBER, G.: "Das Volk der Hsien-pi zur Han-zeit", Monumenta Serica, 12, 1947.
SERTKAYA, O.F.: "Bay, Bayan, Bayin ve Sayin Kelimeleri Üzerine", Türk Dili Dergisi, 705, 2010.
SHIRATORI, K.: Dong-hu Min-zu-kao, II, Çinceye Çev. Fang Chuang-yu, Shang-hai, 1934.
SHIRATORI, K.: "Kaghan Unvanının Menşei", Belleten, IX, Çev. İ. Gökbahar, 36, 1945.
Sui Shu, Beijing, 1997.
Sung Shu, Beijing, 1997.
TAŞAĞIL, Ahmet: Çin Kaynaklarına Göre Eski Türk Boyları, Ankara, 2004.
T'ung Chih, Shanghai, 1935.
T'ung Tien, Beijing, 2002.
TEKİN, T.: Hunların Dili, Ankara, 1993.
TEKİN, T. - ÖLMEZ, M.: Türk Dillerine Giriş, İstanbul, 1999.
Tzu Chih T'ung Chien, Beijing, 1997.
UCHIDA, G.: "Juan-juan, Ju-ju", Kita Minzokushi, Tokyo, 1971.
UCHIDA, G.: "Some Notes on Juan-juan", Studia Altaica, Ed. J. Von Farkas- O. Pritsak, 1957.
UCHIDA, G.: Kita Ajia Shi Kenkyu, Kyoto, 1975.
VÁSARY, I.: Eski İç Asya Tarihi, Çev: İ. Doğan, İstanbul, 2007.
Wei Shu, Beijing, 1997.
WOO, Duck-Chan: Juan-juan'lar, Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens- titüsü Yayınlanmamış Doktora Tezi, Ankara, 1995.
YILDIRIM, K.: Türk Tarihi İçin Eski Çince Türkçe Sözlük, İstanbul, 2010.
YILDIRIM, K.: "Çin'in Bozkırlı Kavimlerle Mücadele Siyaseti ve Stratejisi: Juan-juan'lar Misâli (Milâdî III-VI. Yüzyıl)", Türk Dünyası Araştırmaları Dergisi, Sayı: 199, İstanbul, 2012.
YILDIRIM, K.: "Erken Tabgaç (T'o-Pa) Tarihinin Ana Hatları (Wei Shu'nun İlk Bölümüne Göre)", Turkish Studies, VII/3, 2012.
YILDIRIM, K.: "Juan-Juan Devleti İle Eski Türk Devletlerinde Kullanılan Müş- terek Unvanlar", VIII. Milletlerarası Türkoloji Kongresi Bildiri Kitabı, Cilt: IV, İstan- bul, 2014.
YILDIRIM, K.: "Juan-juan Adı Üzerine", Türk Kültürü İncelemeleri Dergisi, 28, 2013.
YILDIRIM, K.: "An Opinion on the Meaning of the Name 'Ruanruan'", Central Asiatic Journal, Wiesbaden, 56, 2014.
ZHOU, Wei-zhou: Chi-le Yu Rou-ran, Shanghai, 1983.
Zhong-guo Shi-gao Di-tu-xi, Zhong-guo Di-tu Yayınları, Shanghai, 1996.