İktisat ekollerinin iktisadî büyüme konusundaki düşünceleri ve modellerinin analizi

İktisadi büyümeye iktisat ekollerinin de yaklaşımları farklı olmuştur. Fizyokratlara göre büyüme, kendiliğinden meydana gelen (spontane) bir olaydır. Kendiliğinden meydana gelen olay için kullandıkları formülü bırakınız yapsınlar, bırakınız geçsinler şeklinde ifade etmişlerdir. Fizyokratlar, bu açıdan liberal iktisadın temelini oluşturmuşlardır. A. Smith, iktisadî büyümeyi iş bölümüne dayalı olarak, emeğin veriminin arttırılması sonucunda üretim miktarının ve sürecinin genişlemesi ile pazarın ve dış ticaretin ivmesiyle ortaya çıkan bir artış şeklinde yorumlarken; David Ricardoya göre büyüme, önce kendiliğinden ve otomatik olarak gerçekleşir, sonra ekonomi durgunluğa girer. Dış ticarette mukayeseli maliyetler veya üstünlükler teorisi temelinde toplam üretim miktarının ivme kazandırılarak büyümenin sağlanabileceğini belirtmiştir. Schumpeter ise, iktisadî büyümeyi, nüfus ve tasarruf tesiri ile mevcut üretim vasıtalarının çoğalması ve genişlemesi olarak değerlendirmiştir. Marx ise büyüme sistemini, kapital birikimine dayandırmıştır. Teknik değişme ön planda rol oynarken, kapitalist birikim için tekrar-sürekli üretim gereklidir. Artı-değer elde etmek için kullanılan kapital birikime gidiyorsa, yeniden üretim sürecine girerek tekrara dayalı bir üretim söz konusu olmaktadır. Keynes ise, büyümeden söz edebilmek için, otonom yatırımlardaki bir artışın ülke gelirinde çarpan mekanizması kadar artış sağlayacağını, bu durumda büyüme emarelerinin görüleceğini öne sürmüştür.

Economic schools at the subject of economic growth; it s thinks and model analyses

Economic schools have different approaches towards economic growth. According to phsyiocrats the growth itself is a spontaneous event. They have used a formula for describing this spontaneous event; laissez faire, laissez passer . With this point of view they constructed the basis of the liberal economy. Adam Smith interpreted the division of labor on the basis of economic growth as labor productivity, and the process of increasing the amount of production as a result of the acceleration of the expansion of foreign trade with the emerging market in the form of an increase. According to David Ricardo growth before happens spontaneously and occurs automatically, and then he stated that the economy gets into recession. He also emphasized that the growth can be provided by accelerating of the total output with the help of the basis of the law of comparative advantages in foreign trade. Schumpeter defined the economic growth as the proliferation and expansion of existing production with population and the means of saving. Marx relied the growth system on the accumulation of capital. Technical change plays a role at the forefront; there-continuous production is necessary for capitalist accumulation. If, for obtaining surplus value, the capital, which is used, starts to accumulate, it re-enters the production process that causes the repetitive production. Keynes, however, suggested that to talk about growth, rising in autonomous investment would cause an increase in the national income as much as multiplier mechanism, in this case indicators of the growth would occur.

PDF

___

Acar, Yalçın, İktisadi Büyüme ve Büyüme Modelleri, Vipaş Yayınları, Bursa 2002.
Aghıon, Philippe - Howıtt, Peter, A Model of Growth Through Creative Destruction Econometrica, Vol: 60, No: 2, s. 323-351, March 1992.
Aghıon, Philippe - Howıtt, Peter, Endogenous Growty Theory, MIT Press, USA 1998.
Aksu, Levent, Dünyada ve Türkiyede Nüfus Analizleri, Sosyoloji Kon- feransları, 25. Kitap, İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi, Sosyoloji Me- todoloji Araştırmalar Merkezi Yayınları, Çantay Kitabevi, İstanbul 1998.
Aksu, Levent, Mustafa Kemal Atatürkün Devletçilik İlkesi ve İktisadi Devletçilik Politikası, Türk Dünyası Araştırmaları Dergisi, Sayı: 158, Ey- lül - Ekim, s. 61-94, İstanbul 2005.
Akyüz, Müfit - Ertel, Nesrin, Ansiklopedik Ekonomi Sözlüğü, Dünya Yayınları, 3. Basım, İstanbul 1990.
Alkin, Erdoğan, Gelir ve Büyüme Teorisi, İstanbul Üniversitesi Yayın- ları, İstanbul 1987.
Aktan, Coşkun Can, Yeni İktisat Okulları, Seçkin Yayınları, 1. Basım, Ankara 2004.
Arısoy, İbrahim, Türkiyede Sanayi Sektörü - İktisadi Büyüme İlişki- sinin Kaldor Hipotezi Çerçevesinde Test Edilmesi, Türkiye Ekonomi Ku- rumu, Tartışma Metni 2008/1, (www.tek.org.tr), Ankara, Ocak 2008.
Arrow, Kenneth, The Economic Implications of Learning by Doing, Review of Economic Studies, Vol: 29, s. 155-173, June 1962.
Barro, Robert J., Government Spending in a Simple Model of Endo- genous Growth, NBER Working Paper Series, No: 2588, Cambridge, MA, May 1988.
Barro, Robert J., Determinants of Economic Growth: A Cross-Coun- try Empırıcal Study, NBER Working Paper Series, No: 5698, Cambridge, MA, August 1996.
Becattını, Giacomo, The Marshalian Industrial District as a Socio - Eco- nomic Notion, Geneva 1990.
Begg, David - Fıscher, Stanley - Dornbusch Rudiger, İktisat, Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, 8. Baskı, İstanbul 2010.
Berber, Metin, İktisadi Büyüme ve Kalkınma, Derya Kitabevi, 3. Ba- sım, Trabzon 2006.
Bocutoğlu, Ersan - Berber, Metin - Çelik, Kenan, Makro İktisada Gi- riş, Derya Kitabevi, 5. Basım, Trabzon 2006.
Bocutoğlu, Ersan, İktisadi Düşünceler Tarihi, Murathan Yayınevi, 5. Ba- sım, Trabzon 2012.
Branson, William H., Makro İktisat Teorisi ve Politikası, Çev: İ. Kanyıl- maz, 1. Basım, Alfa Yayınları, İstanbul 1995.
Bulut, Mustafa, Yatırım İlişkisinin Geliştirilmesinde Vergi Politikala- rının Rolü: Türkiye Örneği, T.C. Maliye Bakanlığı Strateji Geliştirme Başkanlığı, Yayın No: 2009/388, Ankara 2009.
Cıalanı, Catia, Economic Growth and Environmental Analysis, Jour- nal of Economic Studies, Vol: 18, No: 5, Emerald Group Publ., s. 568- 577, 2007.
Çetin, Murat, Endojen Bölgesel Kalkınmaya Farklı Bir Bakış, Erciyes Üniversitesi, İ.İ.B. Fakültesi Dergisi, Sayı: 24, s.1-14, Ocak - Haziran 2005.
Çetin, Murat, Kaldor Büyüme Yasasının Ampirik Analizi: Türkiye ve AB Ülkeleri Örneği (1981 - 2007), Afyon Kocatepe Üniversitesi, İ.İ.B.F. Dergisi, Cilt: XI, Sayı: I, s. 355-373, 2009.
Çolak, Ömer Faruk - Tokatlioğlu, İbrahim (editör) ve diğ., İktisada Gi- riş, Gazi Kitabevi, Ankara 2007.
Deliktaş, Ertuğrul Malthusgil Yaklaşımdan Modern Ekonomik Büyü- meye, Ege Akademik Bakış, Cilt: 1, Sayı: 1, s. 92-113, İzmir 2001.
Dinler, Zeynel, İktisada Giriş, Ekin Kitabevi, 15. Baskı, Bursa 2009.
Domar, E. D., Capital Expansion, Rate of Growth and Employment, Econometrica, Vol: 14, No: 2, s.137-147, 1946.
Domar, E. D., Expansion and Employment, American Economic Re- view, Vol: 37, s. 34-55, March 1947.
Engelman, Robert - Flavın, Christopher, Kusursuz Fırtına, Dünya- nın Durumu 2009, The Worldwatch Institute, Çeviren: Ayşe Başçı, Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, s. 5-18, 2009.
Grossman, Gene - Helpman, Elhanan, Trade, Knowledge, Spillovers, and Growth, NBER Working Paper Series, No: 3485, Cambridge MA., October 1990.
Grossman, Gene - Helpman, Elhanan, Innovation and Growth in the Global Economy, Cambridge, MIT Press., s. 517-526, USA 1991.
Guerrıen, Bernard, Neo-Klasik İktisat, Çev: E. Tokdemir, İletişim Ya- yınları, 1. Basım, İstanbul 1991.
Gürak, Hasan, İktisadi Büyüme ve Küresel Ekonomi, Ekin Yayınları, Bursa 2006.
Han, Ergül, İktisada Giriş 1, Nobel Yayınları, 6. Basım, Ankara 2006.
Harrod, R. F., An Essay in Dynamic Theory, Economic Journal, Vol: 49, s. 14-33, 1939.
Jones, Charles I., Çeviri: Sanlı Ateş - İsmail Tuncer, İktisadi Büyüme- ye Giriş, Literatür Yayınları, İstanbul 2001.
Kaldor, Nicholas, A Model of Economic Growth, The Economic Jour- nal, Vol: 67/268, s. 596-624, 1957.
Kaldor, Nicholas, Capital Accumulation and Economic Growth, UNESCO/SS/PED/6/, Seminar on The Programming of Economic Deve- lopment, s. 176-222, Paris, November 1962.
Kar, Muhsin - Ağır, Hüseyin, Türkiyede Beşeri Sermaye ve İktisadi Büyüme: Nedensellik Testi, II. Ulusal Bilgi, Ekonomi ve Yönetim Kongresi Bildiriler Kitabı, Kocaeli - Derbent, s. 181-190, 2003. (http://www.bilgi- yönetimi.org /cm/ pages/mkl-gos.php?nt=234).
Kartal, Zeki, Gelişme ve Ekolojik Modeller, Cumhuriyet Üniversitesi, Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt: 31, No: 2, s. 115-124, Aralık 2007.
Kazgan, Gülten, İktisadi Düşünce ve Politik İktisadın Evrimi, Remzi Ki- tabevi, 5. Basım, İstanbul 1991.
Kaynak, Muhteşem, Büyüme Teorileri Giriş, Gazi Kitabevi Yayınları, Ankara 2009.
Kibritçioğlu, Aykut, İktisadi Büyümenin Belirleyicileri ve Yeni Büyü- me Modellerinde Beşeri Sermayenin Yeri, Ankara Üniversitesi SBF Dergi- si, Cilt: 53, No: 1-4, Ankara 1998.
Kotler, Philip - Jatusrıpıtak, Somkid - Maesıncee, Suvit, Ulusların Pa- zarlanması, Çeviren: Ahmet Buğdaycı, Türkiye İş Bankası Yayınları, No: 489, İstanbul 2000.
Kumcu, Ercan - Eğilmez, Mahfi, Ekonomi Politikası Teori ve Türkiye Uygulaması, Remzi Kitabevi, 8. Basım, İstanbul 2005.
Külünk, Metin, Küreselleşen Dünyada Türkiye, Kum Saati Yayınları, İstanbul 2006.
Lucas, Robert, On the Mechanics of Economic Development, Journal of Monetary Economics, Vol:22, No: 1, s. 3-6, North - Holland, Februrary 1988.
Mızrak, Nihal Y., Yeni büyüme teorileri çerçevesinde iyi bir iktisadi tanımı nasıl yapılabilir? Niçin ve kimin için büyüme? Türkiye açısından teorik ve uygulamalı bir çalışma, İktisat, İşletme ve Finans Dergisi, İs- tanbul, Aralık 1997.
Özgüven, Ali, İktisadi Büyüme İktisadi Kalkınma Sosyal Kalkınma Planlama ve Japon Kalkınması, Filiz Yayınları, İstanbul 1988.
Özgüven, Ali, İktisada Bilimine Giriş, Filiz Kitabevi, 6. Baskı, İstanbul 1991.
Parasız, İlker, İktisadi Büyüme Teorileri, Ezgi Yayınları, Bursa 2003.
Rıcardo, David, Siyasal İktisadın ve Vergilendirmenin İlkeleri, Çeviren: B. Zeren, Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, 1. Basım, İstanbul 2008.
Romer, Paul M., Increasing Returns and Long Run Growth, Journal of Political Economy, Vol: 94, No:5, s. 1002-1037, October 1986.
Romer, Paul M., Crazy Explanations for the Productivity Slowdown, NBER Macroeconomics Annual 1987, edi: S. Fischer, s. 56-62, Cambridge MA, USA 1987.
Romer, P. M., Endogenous Technological Change, Journal of Political Economy, Vol: 98, No: 5, Part: 2, s. 71-102, October 1990.
Rostow, Walt Whitman, The Stages Of Economic Growth:A Non - Com- munist Economist Manifesto, Cambridge University Press, First Edition, Cambridge, 1960.
Sarıbaş, Hakan - Sekmen, Fuat, Türkiyenin Muasır Medeniyete Ulaş- ma Çabası, Değişim Yayınları, 1. Basım, İstanbul 2008.
Savaş, Vural, Politik İktisat, Beta Basım Yayın, 2. Baskı, İstanbul, Ey- lül 1994.
Schumpeter, J. A., Capitalism, Socialism and Democracy, Unwin Uni- versity Books, London, UK. 1970.
Smıth, Adam, Milletlerin Zenginliği, Çeviren: Haldun Derin, Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, 2. Baskı, İstanbul 2008.
Solow, Robert M., A Contribution to the Theory of Economic Growth, Quarterly Journal of Economics, Vol: 70, s. 65-94, 1956.
Solow, Robert M., Technical Change and the Aggregate Production Function, Review of Economics and Statistics, No: 39-3, August 1957.
Tokgöz, E., Türkiyede İktisadi Gelişme Tarihinin Ana Çizgileri, Tür- kiye Ekonomisi Sektörel Analiz, Ed: Ahmet Şahinöz, İmaj Yayınevi, s. 3- 50, Ankara 2001.
Türkdoğan, Orhan, Sanayi Sosyolojisi, Türkiyenin Sanayileşmesi, Tö- re Devlet Yayınları, İstanbul 1981.
Tüylüoğlu, Şevket - Çeştepe, Hamza, Kalkınma Teorilerinin Temelleri ve Gelişimi, içinde: Taban, S. - Kar M. (Ed.), İktisadi Kalkınmada Sos- yal, Kültürel ve Siyasal Faktörlerin Rolü, Ekin Kitabevi, Ankara 2004.
Unay, Cafer, Genel İktisat, Ekin Kitabevi, 2. Basım, Bursa 2000.
Ülgener, Sabri F., Milli Gelir, İstihdam ve Iktisadi Büyüme, Der Yayın- ları, 7. Basım, İstanbul 1991.
Ünsal, Erdal M., İktisadi Büyüme, İmaj Yayınları, 1. Basım, Ankara 2007.
Yağcı, F., Turkish Planning Experience and Methodology Since 1963 and Construction of A Five - Sector Plan for 1963-1977, DPT, Ankara 1979.
Yülek, M. A., İçsel Büyüme Teorileri, Gelişmekte Olan Ülkeler ve Kamu Politikaları Üzerine, Hazine Dergisi, Sayı: 6, Nisan 1997.