Ermeni Tehcirinin siyasi ve sosyolojik boyutu ve Türkiye

Tarih boyunca her millete merhametle yaklaşan, iyilik eden Türkler,genelde karşılığında kötülük görmüş ihanete uğramışlardır. Devletin bir- çok makamını yabancılara ve özellikle Ermenilere tahsis eden OsmanlıDevletinde Türkler çeşitli cephelerde savaşarak şehit olmuş ve memleketkaynakları heba edilmiştir. Diğerlerinde olduğu gibi Ermeni cemaati deaskerlik yapmayarak ticaret ve sanatla uğraşmış ve Türklerin himayesin- de zenginleşerek huzur ve güven içerisinde yaşamışlardır. Buna karşılıkAvrupalı bazı devletlerle Rusya ve Fransa’nın tahrikleri sonucu bağımsızErmenistan vaatlerine kanarak başkaldırdılar. Bu tarihe kadar Millet-iSadıka yani sadık topluluk olarak bilinen Ermeniler özellikle Rusya’nındesteği ile kendilerine yapılan bütün iyiliklere ve tavizlere karşılık Türkle- re karşı inanılmaz işkence ve katliamlara girişmişlerdir. Osmanlı toprak- larının birçok yerinde isyan ve katliamlara girişilince, Devlet isyancı Er- menilerin de dâhil olduğu topluluğun güvenliği açısından tehcir yani yerdeğiştirme eylemine başvurmak zorunda kalmıştır. Bu konuda o derecetitiz davranılmıştır ki; en küçük kusuru olan idari ve kolluk görevlileri ta- vizler çerçevesinde idamla cezalandırılmışlardır. Boğazlıyan Kaymakamıile Bayburt Kaymakamı bu haksız uygulamadan payını alıp hayatınıkaybedenlerden birkaçıdır. Ermeni saldırıları Avrupalı sömürgecilerinTürklüğü Asya steplerine sürme ve vatanı parçalama planlarının bir par- çasıdır. Eğer tehcir uygulanmasaydı arkada bıraktıkları kadın, çocuk veyaşlılara yapılan zulüm karşısında morali bozulan silah altındaki asker- ler Kurtuluş Savaşını kazanamazlardı…

The Political and Sociological Dimension of Armenian Deportation and Turkey

Turks, who behaved in mercy to all the natios and made them favorwere usually betrayed. Turks in Ottoman Empire who had allocatedmany state positions for foreigners especially Armenians, died for theirfathers’ land by fighting in many fronts and national resources werewasted. Like others, the armenian community did not do military service,had been involved with art and commerce. They lived enriched under theauspices of the Turks, in peace and security. Despite this, they rebelledas a result of incitement of some European states, Russia and France bybelieving the promises of an independent Armenia. Until this date, the Ar- menians, known as the loyal community, engaged in an incredible tortureand massacres against Turks especially with the support of Russia des- pite all the favors and the privileges were given to them. When the riotand massacre happened in many parts of Ottoman territory, the govern- ment, for the safety of the community, including rebellious Armenians,had tomake a desicion for relocation. It acted so carefully that the admi- nistrative and military forces who had even very small faults were punis- hed with death penalty. Bayburt District Governor and Bogazlıyan Dist- rict Governor were some of them who were exposed to this unfair practi- ce. Armenian assaults were a piece of the European imperialist’s plan tosplit Turkey. If deportation law hadn’t been enforced soldiers under mili- tary service who were demoralized by the supression against women,children and the old, would not have won the independence war.

___

  • Akçora, Ergünöz, Van ve Çevresinde Ermeni İsyanları, Türk Dünyası Araştırmaları Vakfı Yayınları, İstanbul, 2007. Anadol, Cemal-Abbaslı, Nazile, 100 Soruda Ermeni Meselesi, Kuvayi Milliye Yayınları, İstanbul, 2002. Aydınlar Ocağı, 9 Soru 9 Cevapta Ermeni Sorunu Kitapçığı, İstanbul, 2008. Gürün, Kâmuran, Ermeni Dosyası, Türk Tarih Kurumu Basımevi, An- kara, 1983. Hocaoğlu, Mehmet, Arşiv Vesikalarıyla Tarihte Ermeni Mezalimi ve Er- meniler, İstanbul, 1976. İlter, Erdal, Türkiye’de Sosyalist Ermeniler ve Silahlanma Faaliyetleri, Turan Yayıncılık, İstanbul, 1995. Karabekir, Kâzım, İstiklâl Harbimiz, Mayaş Yayınları, İstanbul, 1982. Karayumak, Ömer, Ermeniler, Ermeni İsyanları, Katliamları, Vadi Ya- yınları, Ankara, 2007.
  • Kocaş, Sadi, Tarih Boyunca Ermeniler ve Türk-Ermeni İlişkileri, Anka- ra, 1967. Küçük, Cevdet, Ermeni Meselesinin Ortaya Çıkışı, İstanbul Üniversite- si Yayını, 1984. Sevinç, Necdet, Ajan Okulları, Oymak Yayınları, İstanbul, 1975. Sevinç, Necdet, Arşiv Belgeleriyle Tehcir, Bilgeoğuz Yayınları, İstanbul, 2010. Uras, Esat, Tarihte Ermeniler ve Ermeni Meselesi, Yeni Matbaa, Anka- ra, 1950. Yener, Şakir Sabri, Gaziantep Tarihi, Gaziantep, 1958.