Alsu KAMALIEVA

Çağdaş Tatar şiirinde ideolojik yaklaşımların tükenişi ve hasan Tufan

Hasan Tufan, 1900-1981 yılları arasında yaşamış çağdaş Tatar şiirinin önde gelen isimleri arasında yer alan önemli bir sanatçıdır. Çağdaş Tatar Edebiyatı'nın birçok alanda etki altında kaldığı ve hızlı değişimler yaşadığı dönemlere tanıklık eden Hasan Tufan, Tatar şiirini ideolojilerden uzaklaştırmayı başarabilmiş bir şair olarak kendini ortaya koyar. Çok zor şartlarda yaşayan, 10 yıl hapis, 6 yıl sürgün ile cezalandırılan, hayatını sürdürmek için fabrikalarda işçilik, köylerde çobanlık yapmak zorunda kalan Hasan Tufan, yaşadığı zorluklan kelimelere dökmeyi başarabilmiştir. Tatar folkloruna son derece vâkıf olan sanatçı, şiirlerinde Tatar dilinin ve kültürünün bütün inceliklerini kullanarak soyut bir anlatım ve üslup zenginliği ile eserler vermiştir. Hasan Tufan, çağdaş Tatar şiirinin bugünkü geldiği noktaya ulaşmasında çok önemli bir kilometre taşı olmuştur.

The waning of ideological overtures in Contemporary Tatar literature

Hasan Tufan, who lived between 1900 and 1981, is one of the prominent names of contemporary Tatar literature. Having attested to the era when Tatar literature had the impact of a slew offactors in all fields and went through radical changes, Hasan Tatar emerged as a poet who succeeded in weaning Tatar poetry off the influence of ideologies. He lived under dire conditions, staying behind bars for 10 years and in exile for 6, and scraped a living by working in factories and shepherding cattle in villages. He created craftily written poetry out of all that putting the entire ordeal into words. Well-versed in Tatar folklore, Hasan Tufan used in his poetry all the subtleties of the Tatar language and culture, producing works of recital famed for their abstract narrative and richness of style. Hasan Tufan is a landmark in making Tatar literature what it is today.

PDF

___

Ak Çeçek Atar İdi, {Haz. Mesgut Gaynetdinov, Şevket Galiyev, Fervaz Minnullin), Kazan, Tatarstan Kitap Neşriyatı, 1989.
Beşirov, Gömer, "Şagıyr Bakçasmda", Kazan Utları, Dekabr (Aralık) 1980.
Davutov, Reis, "Bir Tatar Yazarın Trajedisi" Türk Dünyası Dil ve Edebiyat Dergisi, (Akt. Hatice Şirin), S. 3, Bahar 1997.
Ehmedullin, A.G., Galimullin, F.G., Galiullin, T.N., Ganievaf, E., Yuziev, N.G., Edebiyat, Kazan, Megarif Kitap Neşriyatı, 2005.
Galiullin, Telgat, "Selam Sina Tormış: Hesen Tufan", Saylanma Eserler, Kazan 1974.
Galiullin, Telgat, "Süz Kuşası Kile Tallarga", Kazan Utları, Aralık 1970.
Galiullin, Telgat, "Ütkennen Gıybret Al", Vatanım Tatarstan, Kazan 1 Ağustos 1997.
Galiullin, Telgat, Bizde Tua Yana Kişilik: Hesen Tufan, Kazan 1976.
Gaynullin, Möhemmet, Tatar Edipleri, Kazan 1978.
Gosman, Hatip, "Zur hisler hem tiren ideyaler şagıyri: Hesen Tufan", Saylanma Eserler, Kazan, 1964.
Halit, Gali, Nurullin, îbrahim, Heyri, Hasan, Yuziev, Nü, Ehmedullin, Azat, Tatar Sovyet Edebiyatı, Kazan, Tatarstan Kitap Neşriyatı, 1975.
Kaşapov, Gaziz, "Hesen Tufannm Ülim Sorap Yazgan Hatı", Kazan Utları, Şubat 1989.
Kerimullin, Ebrar, İçtimagıy-Tarihi Vakıygalar Hem Tatar Kultura He-reketi: Tatar Edebiyatı Tarihi, II. C, Kazan 1985.
Minskaya, Galiye, "Gaziz Miras", Kazan Utları, Aralık 1990, s. 124-134.
Mostafin, Rafael - Dautov, Reis, "Repressiya Kurbanı Tatar Yazarları", Türk Dünyası Dil ve Edebiyat Dergisi, sayı 3, (Akt. Mustafa Öner), Bahar 1997.
Möhemmediyev, Rinat, Ap-Ak Çeçke Tösli: Yakutlar Tahıladır Vakit Bilen, Kazan, 1983.
Musin, F.M., Hebibullina, Z.N., Zakircanov, E.M., Tatar Edebiyatı, Kazan, Tatarstan Kitap Neşriyatı, 2005.
Musin, F.M., Hebibullinaz, N,, Zakircanov, E.M., Tatar Edebiyatı, Kazan, "Megarif Kitap Neşriyatı, 2005.
Şagıyrnin İcat Yuh Tunnda (Haz. Telgat Galiullin), Kazan, Tatarstan Kitap Neşriyatı, 1976.
Tufan, Hesen, "Biznin Safka (Soklandıra da, şatlandıra da), Kazan Utları, Fevral (Şubat) 1967.
Tufan, Hesen, "Cırlangan Cırlar Tunnda", Kazan Utları, Yanvar (Ocak), 1982.
Tufan, Hesen, "Güzel Gam Bar Biznin Yörekte", İdil, İyul (Temmuz), 1989.
Tufan, Hesen, "Hesen Tufan Şigırleri", Kazan Utları, April (Nisan) 1964.
Tufan, Hesen; Lirik Şigırler, Kazan, Tatarstan Kitap Neşriyatı, 1985.
Yahin, Albert - Nizamova, Flüre, "Kaysıgızmn Kulı Cılı", Kazan Utları, Dekabr (Aralık), 1980.