Balkan savaşlarında Osmanlı devletinde havacılık faaliyetleri

Bu makalede, Balkan Savaşları sırasında henüz kuruluş aşamasında bulunan Türk havacılığının savaş sırasındaki faaliyetleri ortaya konmuştur. Bu bağlamda ilk olarak Balkan Savaşı öncesi gerek Balkan devletlerinde ve gerekse Osmanlı Devletindeki havacılık faaliyetleri incelenmiştir. Daha sonra Balkan Devletleri ile Osmanlı Devletinin savaştaki havacılık faaliyetleri üzerinde durularak bu savaşta hava kuvvetlerinden ne oranda istifade edildiği ve Osmanlı Devletine bir avantaj sağlayıp sağlamadığı değerlendirilmiştir.

Aviation activities in the Ottoman empire Balkan wars

The purpose of this study is to introduce the operations of Turkish avi- ation, which was in the formation stage, during Balkan War. In the period before Balkan War, the aviation operations in Balkan States and Otto- man Empire were discussed. Aviation operations of Balkan States and Ottoman during the war were also discussed. In this framework, it is en- deavored to present to which extent air forces were utilized in Balkan War and whether this organization provided an advantage to Ottoman Empire during the war.

___

  • Arşiv Belgeleri
  • Genelkurmay Askeri Tarih ve Stratejik Etüt Arşivi (ATASE).
  • Osmanlı-İtalyan Harbi (OİH), D: 53, G: 249, F: 65.
  • Balkan Harbi Katoloğu (BHK), D: 110, G: 10, F: 1-1.
  • BHK, D: 424, G: 6, F: 1-16.
  • BHK, D: 424, G: 6, F: 2-15.
  • BHK, D: 570, G: 37, F: 4-1.
  • BHK, D: 570, G: 37, F: 4-2.
  • BHK, D: 570, G: 37, F: 4-3.
  • BHK, D: 570, G: 37, F: 4-4.
  • BHK, D: 179, G: 1, F: 3-4.
  • Kitaplar ve Makaleler
  • Aydar, Orhan, Uçan Süvariler, Ankara, 1948.
  • Beyoğlu, Süleyman, “Osmanlıda Havacılık ve İlk Havacılık Teşkilatı”, Türk Kültürü İncelemeleri Dergisi, I, İstanbul, 1999.
  • Dağdevirenzâde M. Şevket Bey’in Edirne Tarihi ve Balkan Savaşı Anıları, (çev. Ratip Kazancıgil-Nilüfer Gökçe), Edirne, 2005.
  • Hall, Ricard C., Balkan Savaşları, İstanbul, 2003.
  • İhsanoğlu, Ekmeleddin, “Osmanlı Havacılığına Genel Bir Bakış”, Çağını Yakalayan Osmanlı, (Yay. Haz. Ekmeleddin İhsanoğlu-Mustafa Kaçar), İstanbul, 1995.
  • İlmen, Süreyya, Türkiye’de Tayyarecilik ve Balonculuk Tarihi, İstanbul, 1947.
  • Karabekir, Kâzım, Edirne Hatıraları, (Haz. Ziver Öktem), İstanbul, 2009.
  • Kansu, Yavuz, Şensöz, Sermet, Öztuna, Yılmaz, Havacılık Tarihinde Türkler, I, Ankara, 1971.
  • Keyüsk, Mazlum, Türk Havacılık Tarihi (1912-1914), Eskişehir, 1951.
  • Kural, Fethi, Kuruluş Yıllarında Türk Askeri Havacılığı Belgeleri (1909- 1913), Ankara, 1974.
  • Kurter, Ajun, Türk Hava Kuvvetleri Tarihi (1914-1918), C. I, İstanbul, 2009.
  • Küçük, Cevdet, “Balkan Savaşı”, Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklo- pedisi, C. 5, s. 23-25, İstanbul, 1992.
  • Nüzhet, Mehmed Ali, Balkan Harbi, İstanbul, 1331.
  • Paris, Michael, “The First Air Wars-North Africa and the Balkans”, 1911-13, Journal of Contemporary History, Vol. 26, No. 1 (Jan. 1991).
  • Terzioğlu Ayşe, “I. Balkan Savaşı ve Edirne’nin Bulgarlar Tarafından İşgali”, Türk Dünyası Araştırmaları, Sayı 157, İstanbul 2005.
  • Türk Silahlı Kuvvetler Tarihi Osmanlı Devri Balkan Harbi (1912-1913)
  • II/3 Edirne Kalesi Etrafındaki Muharebeler, Ankara, 1993.
  • Öztürk, Cemil (edt.), Türk İnkılâp Tarihi, İstanbul, 2009.
  • Süreli Yayınlar
  • Ceride-i Askeriye.
  • Tanin.
  • Tasvir-i Efkar.
  • İnternet Adresleri
  • http://en.wikipedia.org/wiki/Bulgarian_Air_Force
  • http://warandgame.wordpress.com/2008/08/11/bulgarian-air- force-to-1945/