Diasporada Din ve Kimlik: Almanya’daki Genç Türk Göçmenler Üzerine Nitel Bir Araştırma

Bu araştırma, Almanya’da yaşayan dördüncü kuşak Müslüman-Türk genç neslin, yerel yaşam açısından deneyimlerinin nasıl olduğunu analiz etmektedir. Gençleri, yerel bağlam içerisinde anlamayı hedeflemekte ve bu sayede dördüncü kuşağın sosyo-psiko-dini yaşam sürecini tespit etmeye çalışmaktadır. Bu amaçla çalışmada kültürel kimlikler alanında yaşanan sorunların, genç göçmenlerin inançları, kültürel değerleri, dinî tutum ve davranışları üzerindeki etkilerini ortaya koymak, göçün yol açtığı değişim ve dönüşümler çerçevesinde oluşan adaptasyon sorunları ve bunların dinî yaşayış ve kültür alanındaki etkilerini tespit etmek, dördüncü nesil göçmen gençlerin sosyal ilişkilere katılım düzeyi ve ev sahibi toplumla ilişki durumunun gençlerin kimlik ve din algısına etkilerini araştırmak ve dördüncü nesil Müslüman-Türk göçmenlerin, öznel görüşlerini ortaya koymak hedeflenmektedir. Bu araştırmanın deseni, nitel yöntem kullanılarak ‘betimleyici ve yorumlayıcı durum çalışması’ şeklinde tasarlanmıştır. Nitel veriler, Almanya’da 18-25 yaş aralığında, dördüncü nesil kabul edilen 20 katılımcı Müslüman-Türk gençlerle Eylül 2022 ve Ocak 2023 tarihleri arasında yüz yüze görüşülerek elde edilen yapılandırılmış görüşme kayıtlarından oluşmaktadır. Dördüncü nesil genç göçmenlerle yapılan görüşmelerden elde edilen nitel veriler analiz edilmiştir. 1961 yılında başlayan göç ile Almanya’ya gelen öncü nesillerin Alman toplumuna adaptasyonuyla ilgili çalışmalar yapılmış olsa da orada doğmuş ve büyümüş genç bireylerin kendilerini tanımladıkları kimlik aidiyetleri ve din algıları ile ilgili çalışmalar kısıtlıdır. Bu bağlamda bu makalede dördüncü nesil Müslüman-Türk göçmenlerin Almanya’da özel ve sosyal yaşamlarında din ve kimlik algıları üzerine elde edilen bulgulara yer verilmiştir. Araştırma sonucunda Almanya’da yaşayan dördüncü nesil gençlerin, İslam’ı yaşama, dini ve kültürel değerlerini koruma konusunda zorluk çekmekte oldukları sonucuna varılmıştır. Buna rağmen genç neslin, Almanya’da yaşamaktan memnun oldukları ve özellikle bazı gençlerin kendilerini Alman toplumuna adanmış hissettikleri tespit edilmiştir. Ayrıca dördüncü nesil gençlerin kültürel ve dini değerlerini korumaya gayret göstermekte oldukları ve sosyal yaşam alanında her iki topluma da ayak uydurmakta zorluk çekmedikleri sonucuna ulaşılmıştır. Özellikle cami ve dini kurumların faaliyetlerine katılmakta olan genç neslin Türkiye ile olan bağlarını korumaya çalıştığı bulgulanmıştır.

Anahtar Kelimeler:

Din psikolojisi, Göç, Din, Kimlik, Aidiyet duygusu, Diaspora, Diaspora, Diaspora, Diaspora

Religion and Identity in the Diaspora: A Qualitative Study on Young Turkish Immigrants in Germany

This research aims to analyse the experiences of the fourth generation of Muslim-Turkish youth living in Germany in terms of their local life. It seeks to understand the youth within the local context and thus identify the socio-psychological and religious life processes of the fourth generation. To achieve this goal, the study aims to reveal the impact of problems related to cultural identities on the beliefs, cultural values, religious attitudes, and behaviours of young immigrant individuals. It also intends to identify the adaptation issues arising from migration-induced changes and transformations and their effects on religious practices and cultural aspects. Additionally, the research investigates the influence of the level of social engagement and relationship dynamics with the host society on the identity and religious perception of fourth-generation Muslim-Turkish immigrants. The study also aims to uncover the subjective perspectives of these individuals. The research design employs a qualitative approach, specifically a descriptive and interpretive case study. The qualitative data consists of structured interview records conducted face-to-face with 20 Muslim-Turkish participants, aged 18-25, who are considered fourth-generation immigrants, between September 2022 and January 2023 in Germany. The qualitative data obtained from interviews with fourth-generation young immigrants were analysed. While studies have been conducted on the adaptation of the pioneering generations who migrated to Germany since 1961, research on the self-defined identity belonging and religious perceptions of young individuals born and raised there is limited. Therefore, this article presents findings on the "perceptions of religion and identity in private and social life in Germany" among fourth-generation Muslim-Turkish immigrants. The research findings indicate that the fourth generation of young individuals living in Germany face challenges in practicing Islam and preserving their religious and cultural values. Nonetheless, the study identifies that the young generation is content with living in Germany, and some individuals feel deeply connected to German society. Furthermore, it concludes that the fourth generation of young individuals strive to uphold their cultural and religious values and do not face significant difficulties in adapting to both societies within the realm of social life. Notably, their participation in mosque activities and religious institutions reflects their efforts to maintain connections with Turkey.

Keywords:

Psychology of religion, Immigration, Religion, Identity, Diaspora, Sense of belonging,

PDF

___

Akıncı, M. A. & Kutlay, Y. (2009). Intergenerational identity reconstruction and ethnic identification among Turkish speakers in France. [içinde] Yurtdışındaki Türkler: 50. yılında göç ve uyum / Turks abroad: Migration and integration in its 50th year. Ed. M. Erdoğan. Ankara: Orion Kitabevi.
Aslan, A. (2018). Çokkültürlülük ve entegrasyon tartışmaları bağlamında üçüncü kuşağın kimlik algısı ve din: Köln örneği. (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Samsun: Ondokuz Mayıs Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Baltacı. A. (2019). Nitel araştırma süreci: Nitel bir araştırma nasıl yapılır? Ahi Evran Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 5(2). 368-388.
Başkurt, İ. (2009). Almanya’da yaşayan türk göçmenlerin kimlik problemi. İstanbul Hasan Ali Yücel Eğitim Fakültesi Dergisi. 12(2), 81-94
Creswell, J. W. (2009). Qualitative inquiry & research design choosing among five approaches. USA: Sage Publications
Çayır, N. A. & Gökbulut, Ö. (2015). Yaratıcı drama yöntemi ile öğretmen yeterliklerinden kişisel gelişim üzerine nitel bir çalışma. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 11 (2), 252-270.
Çelik, C. (2008). Almanya’da Türkler: Sürekli yabancılık, kültürel çatışma ve din. Milel ve Nihal, 5(3), 105-142.
Gencer, M. (2009). Almanya’daki Türk göçmenlerin uyum ve eğitim süreçleri. [içinde] Yurtdışındaki Türkler: 50. yılında göç ve uyum / Turks abroad: Migration and integration in its 50th year. Ed. M. Erdoğan. Ankara: Orion Kitabevi.
Gow, A. Watson, J. R., Whiteman, M. & Deary, I. J (2011). A stairway to heaven? Structure of the Religious Involvement Inventory and Spiritual Well-Being Scale. J Relig Health. 50, 5–19
Göker, G. (2013). Göç, kimlik, aidiyet: kültürlerarası iletişim açısından İsveçli Türkler. (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Elazığ: Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü
Güleç, S. & Sancak, H. (2009). Göç, kimlik ve aidiyet: Almanya'da yaşayan Türkiye kökenli gençler açısından bir analiz. Uluslararası Davraz Kongresi Bildirileri (24-27 Eylül 2009).
Güllü, İ. (2003). Almanya’daki üçüncü kuşak Türk gençlerinin dini tutum ve davranışları: Köln örneği. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Kayseri: Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü
Karaduman, S. (2010). Modernizmden postmodernizme kimliğin yapısal dönüşümü. İstanbul Yaşar Universitesi E dergisi, 5 (17), 2886-2889.
Oruçlu, A. (1999). Müslüman kökenli göçmenler ve Avrupa: Bugün ve gelecek üzerine. Mehir Dergisi, 4, 101-118.
Özdemir, M. & Coştu, Y. (2021). Almanya’daki Türk ailelerinde kimlik. [içinde] Din ve Toplum Üzerine Yazılar. Ed. Y. Çoştu. UK: Lap Lambert Academic Publishing.
Özdemir, M. (2010). Nitel veri analizi: Sosyal bilimlerde yöntem bilim sorunsalı üzerine bir çalışma. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 11 (1), 323-343.
Solaktaş, R. (2020). Kimlik din ilişkisi (Almanya’da yaşayan üçüncü kuşak Türkler üzerine bir araştırma). (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Kayseri: Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Şahin, B. (2010). Almanya’daki Türkler; Misafir işçilikten ulusötesi (transnasyonel) bağların oluşumuna geçiş süreci. Ankara: Phoneix Yayınları.
Taşgın, A. (2009). Türkiyeli göçmenlerin kurgusu: İki kültür kıskacından çıkış imkânı. [içinde] Yurtdışındaki Türkler: 50. yılında göç ve uyum / Turks abroad: Migration and integration in its 50th year. Ed. M. Erdoğan. Ankara. Orion Kitabevi
Unat, N. A. (2002). Bitmeyen göç; Konuk işçilikten ulus-ötesi yurttaşlığa. İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
Unterrainer, HF. Nelson, O., Collicutt, J. & Fink, A. (2012). The english version of the multidimensional ınventory for religious/spiritual well-being (MI-RSWB-E): First results from British college students. Religions. 3, 588-599.
Uslu, N. (2010). Almanyadaki Müslüman gençlerin camilerden beklentileri. Bachelorarbeit. Grin Verlag.
Yıldırım, A. & Şimşek, H. (2013). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayınları.
Yıldırım, A. (1999). Nitel araştırma yöntemlerinin temel özellikleri ve eğitim araştırmalarındaki yeri ve önemi. Eğitim ve Bilim. 23 (112), 7-17.
Yurdakul, A. & Çaha, Ö. (2018). Almanya’da yaşayan üçüncü nesil Türkiye kökenlilerde kimlik algısı. Yönetim, Ekonomi, Edebiyat, İslam’i ve Politik Bilimler Dergisi. 3(1), 140–162.