UNUTULMUŞ BİR ESER SEYYİD LOKMAN'IN ŞEHNÂME-İ TAFSÎL-İ HÂL-İ ÂL-İ OSMAN'I

yaygın bir tür hâline gelen şehnameler, Osmanlı İmparatorluğu’nda 1500ila 1605 yılları arasında resmî olarak etkin bir şekilde yazılmıştır. Bueserler, şehnamecinin başında bulunduğu bir ekip tarafından uzun süreliçalışmalar neticesinde hazırlanmıştır. Yirmi altı yıl boyunca OsmanlıSarayı’nın en uzun süreli resmî şehnameciliğini yapan Seyyid Lokmantarafından hazırlanan Şehnâme-i Tafṣîl-i Ḥâl-i Âl-i ‘Oªman da bunlardanbirisidir.Bu çalışmada, kaynaklarda hakkında katalog bilgisi dışındaherhangi bir bilgiye rastlanmayan Şehnâme-i Tafṣîl-i Ḥâl-i Âl-i ‘Oªman adlıeser incelenmiştir. Eser, İngiltere’deki British Library’de Or. 7931 numaraile kayıtlıdır. Şehname, buradan alınarak tamamı okunmuş ve eserle ilgilibilgiler makalede dört bölüm hâlinde sunulmuştur. İlk olarak Osmanlı’daşehnameciliğin resmî olarak gelişimine değinilmiştir. Sonrasında SeyyidLokman hakkında elde edilen bilgiler paylaşılmıştır. Eserin genelözelliklerinin aktarılarak içeriği hakkında kapsamlı bilgilerin verildiğiüçüncü bölümün ardından, son kısımda dil özelliklerinden bahsedilmiştir.Ayrıca eserin görsel olarak zihinlerde canlanması için bir minyatür ilekenar süslemelerinin de yer aldığı üç sayfa makaleye eklenmiştir.

-

Starting with the Shahnameh of Ferdowsi, Shahnameh was written in the eastern societies widely. Formally in the Ottoman Empire it was written effectively between 1500 to 1605 years. These works have been prepared by a team headed by the Shahnama chief result in long-term studies. For twenty-six years who worked the longest court official Shahnama chief Sayyid Lokman’s Şehnâme-i Tafṣîl-i Ḥâl-i Âl-i ‘Oªman is one of them.In this study, Şehnâme-i Tafṣîl-i Ḥâl-i Âl-i ‘Oªman, in which there was not any information in the sources except the catalog information. Work is registered with the number Or. 7931 in the British Library in England. Shahnama was taken from here read completely. all information is presented in four parts in the article. First of all, It was first mentioned about the official development of Shahnama in the Ottoman Empire. afterwards the Information was shared which has been obtained about the work’s author. In addition, work has added three pages of the last chapter work for the revival in mind visually
Keywords:

-,

___

  • ANAFARTA, Nigar, Hünernâme Minytürleri ve Sanatçıları, İstanbul 1969.
  • ATASOY, Nurhan, 1582 Sûrnâme Düğün Kitabı, İstanbul 1997.
  • ÇAĞMAN, Filiz, “Şehnâme-i Selim Han ve Minyatürleri”, Sanat Tarihi Yıllık V, İÜEF, İstanbul 1972, s. 411-442.
  • ÇERÇİ, Faris, Gelibolulu Mustafa Âlî ve Künhü’l-Ahbâr’ında II. Selim, III. Murat ve III. Mehmet Devirleri, C. III, Kayseri 2000, s. 629-634.
  • GÜNGÖR, Harun, “Seyyid Lokman ve Oğuznâmesi”, TDA, S 44, Ankara 1986, s. 91- 103.
  • KANAR, Mehmet, “Şehname”, DİA, C XXXVIII, İstanbul 2010, s.289-292.
  • KAZAN, Hilal, “Farklı Açıdan Bir Bakışla Şehnameci Seyyid Lokman’ın Saray için Hazırladığı Eserler”, Osmanlı Araştırmaları, S 35, 2010, s. 117-136.
  • KÜTÜKOĞLU, Bekir, “Lokman b. Hüseyin”, DİA, C XXVII, İstanbul 2003, s. 208-209.
  • KÜTÜKOĞLU, Bekir, “Şehnameci Lokman”, Prof. Dr. Bekir Kütükoğlu’na Armağan, İÜEF, İstanbul 1991, s. 39-48.
  • LOKMAN, Seyyid, Şehnâme-i Tafṣîl-i Ḥâl-i Âl-i ¼Oªman, Or. 7931, British Library, Londra, İngiltere.
  • ÖZ, Tahsin, “Hünernâme ve Minyatürleri”, Güzel Sanatlar, S 1, İstanbul 1939, s. 3-16.
  • REFİK, Ahmed “Bizde Şehnâmecilik, Seyyid Lokman ve Halefleri”, Yeni Mecmua, S 9, İstanbul 1917, s. 169-172.
  • RENDA, Günsel, “Chester Beatty Kitaplığındaki Zübdetü’t-Tevârih ve Minyatürleri”, Prof. Dr. Bekir Kütükoğlu’na Armağan, İÜEF, İstanbul 1991, s. 485-506.
  • RENDA, Günsel, Üç Zübdetü’l-Tevârih Yazmasının İncelenmesi (Yayımlanmamış Doktora Tezi), Hacettepe Ü., Ankara 1969.
  • RİEU, Charles, Catalogue of The Persian Manuscripts in The British Museum, British Library Yayınları, Londra 1879, s. 186-187.
  • SHORWEİDE, H., “Lukmân b. Sayyid Husayn”, Volume V, The Encyclopaedia of İslam, Leiden 1983, p. 813-814.
  • TAYŞİ, Mehmed Serhan, “Kıyâfet İlmi ve Seyyid Lokman Çelebi’nin Kıyafetnâmesi”, İslam Medeniyeti, S 4/2, İstanbul 1979, s. 91-112.
  • WOODHEAD, Christine, “Şehnameci”, C XXXVIII, DİA, İstanbul 2010, s. 456-458. Ekler
  • Ek 1: Eserin ilk sayfası (1b)