Deniz ve içsu balıkçılık kaynaklarının çeşitliliği ve üretim potansiyelinin yüksekliği ile su ürünleri sektörünün önemli yer tuttuğu ülkemizde 2008 yılı verilerine göre avcılık ve yetiştiricilik yolu ile elde edilen yıllık üretim 646 bin tondur. Toplam üretimin içinde yetiştiricilik yoluyla elde edilen üretim 152 bin ton olup, alabalıklar yaklaşık 69 bin ton ile toplam üretim içerisinde önemli yer tutmaktadır. Ülkemizde ticari olarak üretimi yapılan gökkuşağı alabalığının (Oncorhynchus mykiss Walbaum, 1792) yanı sıra yetiştirilme potansiyeli olan Salmo trutta macrostigma Dumenil, 1855; Salmo trutta abanticus Tortonese, 1954; Salmo trutta caspius Kessler, 1877; Salmo trutta labrax Pallas, 1811; Salmo trutta lacustris L., 1758; Salmo trutta fario L., 1758, Salmo trutta platycephalus Behnke, 1968 türleri de bulunmaktadır. Balık hastalıkları, balık yetiştiriciliğini tehdit eden en önemli unsurlardan bir tanesi olup paraziter hastalıklar tür çeşitliliği, neden oldukları patojenite, farklı coğrafi alanlara veya konaklara taşınma potansiyelinin yüksekliği ile önem arz etmektedirler. Balıkların Monogenean parazitlerinden Gyrodactylus cinsine ait türler hem tatlısu hem de deniz suyunda yaşayan balıkların, özellikle de alabalıkların en önemli patojenleri arasındadırlar. Toplam 409 adet tanımlanmış Gyrodactylus türünün 16 tanesi çeşitli Avrupa ülkelerindeki Oncorhynchus mykiss; Salmo trutta trutta; Salmo trutta lacustris ve Salvelinus fontinalis türlerinde rapor edilmiştir. Ülkemizde var olan alabalık türlerinin Gyrodactylus faunası bilinmemektedir. Gyrodactylus salaris başta olmak üzere G. derjavini, G. trutae, G. salmonis ve G. teuchis türleri ülkemizdeki alabalıkların en önemli potansiyel patojenleri arasında olup, kuzey Avrupa ülkelerinden başlayarak güney Avrupa ülkeleri olan İspanya (1993), Fransa (1996) ve İtalya (2009)’daki alabalıklarda da bildirilmeye başlanmıştır. Bu durum ülkemizde var olan ve yetiştiriciliği yapılan alabalıkları için önemli bir risk oluşturmaktadır. Bu çalışmada ülkemizde henüz varlığı tespit edilmemiş olan ancak sınırlarımıza kadar yaklaşan Gyrodactylus cinsi patojenlerin coğrafi yayılım süreçleri konak faktörleri ile de ilişkilendirilerek belirlenmiş görsel materyallerle desteklenerek ayrıntılı olarak sunulmuştur.

With the help of the diversity of sea and inland fishery resources and high potential for production, aquaculture industry takes an important place in Turkey and the annual production by means of hunting and farming is 646 thousand tons. 152 thousand tons of the total production was realized by farming and with 69 thousand tons production, trout production occupies an important part of farming. In addition to rainbow trout (Oncorhynchus mykiss Walbaum, 1792) which is commercially produced in Turkey, there are more trout species with production potential (Salmo trutta macrostigma Dumenil, 1855; Salmo trutta abanticus Tortonese, 1954; Salmo trutta caspius Kessler, 1877; Salmo trutta labrax Pallas, 1811; Salmo trutta lacustris L., 1758; Salmo trutta fario L., 1758; Salmo trutta platycephalus Behnke, 1968). Fish diseases are one of the most important threats for fish farming and parasitic diseases are of importance with their species diversity, their patogenity, high potential of propagation to different geographic areas and hosts. Gyrodactylus species of monogenean fish parasites are the most important pathogen of marine and freshwater fish species, especially trout. 16 of defined 409 Gyrodactylus species have been reported on Oncorhynchus mykiss; Salmo trutta trutta; Salmo trutta lacustris and Salvelinus fontinalis in various European countries. The Gyrodactylus fauna of trout species in Turkey is not yet known. Gyrodactylus derjavini, G. trutae, G. salmonis, G. teuchis and particularly Gyrodactylus salaris are the most prominent pathogens of trout species of Turkey and starting from the Northern European Countries, they have been reported on trouts in the Southern European Countries; Spain (1993), France (1996) and Italy (2009). This situation poses a great risk for trouts present in Turkey. In this study, geographical propagation process associated with host factors of Gyrodactylus type pathogens -which haven’t been detected in Turkish coastal and inland waters yet but approaching our borders- have been defined and presented with visual materials