BLABLACAR PLATFORMU ARACILIĞIYLA YAPILAN TAŞIMALARIN HUKUKİ NİTELİĞİ (HATIR TAŞIMASI VE OTOSTOP KARŞILAŞTIRMASI)

BlaBlaCar; çevrimiçi araç paylaşımına dair bir iletişim platformudur ve dünyanın en büyük çevrimiçi platformları arasında gösterilmektedir. Türkiye’de BlaBlaCar platformu aracılığıyla yapılan taşımaların yaygınlaşmasıyla birlikte, meydana gelmesi muhtemel uyuşmazlıkların çözümünde uygulanacak hukuk kurallarının belirlenebilmesi için evleviyetle BlaBlaCar platformu aracılığıyla yapılan taşımaların hukuki niteliğinin belirlenmesi gereği doğmaktadır. Bahsedilen gereklilik, bu çalışmanın amacını oluşturmaktadır. Bu çalışmada öncelikle BlaBlaCar platformu hakkında genel bilgilere yer verilerek sistemin nasıl işlediği anlatılmıştır. Ardından platform aracılığıyla yapılan taşımaların taşıma sözleşmesi veya hatır taşıması teşkil edip etmediği, taşıma sözleşmesi ve hatır taşımasının tanım ve unsurları ile hukuki niteliği incelenerek sorgulanmıştır. Son olarak platform aracılığıyla yapılan taşımaların isimsiz bir sözleşme niteliğinde olup olmadığı irdelenmiş ve bu bağlamda platform aracılığıyla yapılan bir taşıma esnasında Türkiye’de bir trafik kazası meydana gelmesi ihtimalinde hangi sorumluluk hükümlerinin uygulama alanı bulacağı tespit edilmeye çalışılmıştır.

Anahtar Kelimeler:

BlaBlaCar, taşıma sözleşmesi, hatır taşıması, otostop, isimsiz sözleşme, karayolları motorlu araçlar zorunlu mali sorumluluk sigortası teminatı

THE LEGAL NATURE OF TRANSPORTS VIA THE BLABLACAR PLATFORM (VOLUNTEER TRANSPORTATION AND HITCHHIKING COMPARISON)

BlaBlaCar is a communication platform for online carpooling, which is ranked among the world's largest online platforms. Travels via the BlaBlaCar platform in Turkey are becoming more and more widespread. In order to determine the rules to be applied in the resolution of possible disputes regarding BlaBlaCar transports, it is a fortiori a necessity to determine the legal nature of these journeys. The mentioned requirement of determining the legal nature of BlaBla- Car transports constitutes the purpose of this study. In this study, general information about the BlaBlaCar platform was first given and the system of BlaBlaCar was explained. Afterward, the legal nature, definition, and elements of the transport contract and volunteer transportation were examined, and it was questioned whether these concepts could define BlaBlaCar transports. Finally, it was examined whether the legal nature of BlaBlaCar transports is an innominate contract. In this context, the applicable liability rules in case of a car accident during a BlaBlaCar transport in Turkey were determined.

Keywords:

BlaBlaCar, transport contract, volunteer transportation, hitchhiking, innominate contract, highway motor vehicles compulsory liability insurance coverage,

PDF

___

ADAL Erhan, Trafik Kazalarında Akit – Dışı Hukukî Sorumluluk, Fakülteler Matbaası, İstanbul, 1963.
ADIGÜZEL Burak, Taşıma Hukuku (Deniz Ticareti Hariç), Adalet, Ankara, 2020.
ANTALYA O. Gökhan, Borçlar Hukuku Genel Hükümler: Haksız Fiilden Doğan Borç İlişkileri, Sebepsiz Zenginleşmeden Doğan Borç İlişkileri, C. V/1, 2, Seçkin, 2. bs., Ankara, 2019.
ARKAN Sabih, Karada Yapılan Eşya Taşımalarında Taşıyıcının Sorumluluğu, Banka ve Ticaret Hukuku Araştırma Enstitüsü, Ankara, 1982.
ARSLAN Aziz Serkan, “Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortasından Doğan Rücu Davaları”, Türkiye Barolar Birliği Dergisi, İstanbul 2010, C. 23, S. 88, s. 195-224.
AŞÇIOĞLU Çetin, Trafik Kazalarından Doğan Hukuk ve Ceza Sorumlulukları, Yazarın Kendi Yayını, Sözkesen Matbaacılık, 2. bs., Ankara, 2008.
ATEŞ Hüseyin, “Motorlu Araç İşletenin Sorumluluğunun Azaltılması”, Türkiye Barolar Birliği Dergisi, 2011, C. 24, S. 97, s. 301-320.
AYAN Mehmet, Borçlar Hukuku (Genel Hükümler), Seçkin, 11. bs., Ankara, 2016.
BAYSAL Başak, Haksız Fiil Hukuku, On İki Levha, İstanbul, 2019. BAYSAL Başak, Zarar Görenin Kusuru (Müterafik Kusur), On İki Levha, İstanbul, 2012.
BOYDAK Alptekin Burak, “Karayolları Trafik Kanunu Kaynaklı Kusursuz Sorumluluk”, Türkiye Adalet Akademisi Dergisi, 2014, C. 5, S. 17, s. 303-330.
BOZKURT BOZABALI Banu, Havayoluyla Yolcu Taşıma Sözleşmelerinde Taşıyanın Ölüm ve Cismani Zarardan Doğan Hukuki Sorumluluğu, Seçkin, Ankara, 2013.
ÇELİK Ahmet, Trafik Kazalarında Tazminat ve Sigorta Hukuk ve Ceza Sorumluluğu, Seçkin, Ankara, 2017.
ÇELİKTAŞ Demet, 2918 Sayılı Karayolları Trafik Kanunu’nda İşletenin Hukuki Sorumluluğu, Karınca Matbaacılık, İzmir, 1987.
DESCHENAUX Henri / TERCIER Pierre, Sorumluluk Hukuku, Çev.: Salim Özdemir, Kadıoğlu Matbaası, Ankara, 1983.
DURAK Yasemin / ŞAHİN Turan, “Hatır İçin Taşıma”, İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Mecmuası, 2015, C. 73, S. 1, s. 339-362.
EREN Fikret, Borçlar Hukuku Genel Hükümler, Yetkin, 24. bs., Ankara,2019.
EREN Fikret, “Karayolları Trafik Kanununa Göre Motorlu Araç İşletenin Akit Dışı Sorumluluğunun Hukuki Niteliği ve Unsurları”, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 1987, C. 39, S. 1, s. 159-212.
ERİŞ Gönen, Açıklamalı – Gerekçeli – İçtihatlı Türk Ticaret Kanununa Göre Taşıma Hukuku, Seçkin, Ankara, 2015.
FRANKO Nisim, Hatır Nakliyatı ve Hukukî Mahiyeti, Banka ve Ticaret Hukuku Araştırma Enstitüsü, Ankara, 1992.
GENÇTÜRK Muharrem, Uluslararası Eşya Taşıma Hukuku (Gecikmeden Doğan Sorumluluk), Vedat, İstanbul, 2006.
GÖKCAN Hasan Tahsin, Karayolları Trafik Kanununa Göre Hukukî Sorumluluk, Tazminat, Sigorta ve Rücu Davaları, Seçkin, 9. bs., Ankara, 2018.
GÜRSOY Kemal Tahir, İsviçre Hukukunda Trafik Kazalarından Doğan Hukukî Sorumluluğun Anahatları, Banka ve Ticaret Hukuku Araştırma Enstitüsü, Ankara, 1974.
HATEMİ Hüseyin / GÖKYAYLA Emre, Borçlar Hukuku Genel Bölüm, Vedat, 3. bs., İstanbul, 2015.
HAVUTÇU Ayşe / GÖKYAYLA K. Emre, Uygulamada 2918 Sayılı Karayolları Trafik Kanunu’na Göre Hukukî Sorumluluk, Seçkin, Ankara, 1999.
HIRTE Heribert / HEBER Marco, “Haftung bei Gefälligkeitsfahrten im Straßenverkehr”, JuS, 2002, s. 241-245.
HONSELL Heinrich / VOGT Nedim Peter / WIEGAND Wolfgang (ed.), Basler Kommentar Obligationenrecht I Art. 1-529 OR, Helbing Lichtenhahn, 4. bs., Basel, 2007.
İYİMAYA Ahmet, “Hatır Taşımacılığı”, Yargıtay Dergisi, 1989, C. 15, Özel Sayı, s. 747-771.
KESER Yıldırım, “Hatır Taşımacılığından Doğan Zararlardan Hakka- niyet İndirimi”, D.E.Ü. Hukuk Fakültesi Dergisi, Prof. Dr. Durmuş Tezcan’a Armağan, 2019, C. 21, Özel Sayı, s. 2395-2413.
KIRAN Süleyman, Karayoluyla Eşya Taşımasında Taşıma Ücreti, Adalet, Ankara, 2018.
NOMER Haluk N., “2918 Sayılı Karayolları Trafik Kanununa Göre Motorlu Araç İşletenin Sorumluluğu”, İstanbul Barosu Dergisi, İstanbul 1992, C. 66, S. 1-2-3, s. 44-89.
OFTINGER Karl, Schweizerisches Haftpflichtrecht Erster Band: Allgemeiner Teil, Schulthess Polygraphischer, 4. bs., Zürich, 1975.
OFTINGER Karl / STARK Emil W., Schweizerisches Haftpflichtrecht Zweiter Band: Besonderer Teil, Schulthess Polygraphischer, 4. bs., Zürich, 1989.
OĞUZMAN M. Kemal / ÖZ Turgut, Borçlar Hukuku Genel Hükümler, C. II, Vedat, 14. bs., İstanbul, 2018.
OKTAY Saibe, “İsimsiz Sözleşmelerin Geçerliliği, Yorumu ve Boşluklarının Tamamlanması”, İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Mecmuası, 1996, C. 55, s. 263-296.
ÖZSUNAY Ergun, “Araç Sahibinin Hatır İçin Ücretsiz Taşıdığı veya Aracını Hatır İçin Ücretsiz Olarak Kullandırdığı Şahıslara Karşı Sorumluluğu”, İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Mecmuası, 1966, C. 32, S. 1, s. 161-180.
ÖZSUNAY Ergun, “Trafik Hukukunda Araç Sahibinin Fiil ve Davranışlarından Sorumlu Olduğu Şahıslar”, Banka ve Ticaret Hukuku Dergisi, 1967, C. 4, S. 1, s. 1-64.
SEVEN Vural, 6102 Sayılı Türk Ticaret Kanunu (TTK m. 856-893) Hükümlerine Göre Taşıma Hukukunda Gönderilen, Yetkin, Ankara, 2012.
SEVEN Vural, Taşıma Hukuku, Anadolu Üniversitesi Açık Öğretim Fakültesi Yayını, 2. bs., Eskişehir, 2011.
SİVRİ Ahmet, “Karayolları Trafik Kanunu’na Göre Araç İşletenin Hukuki Sorumluluğu”, İstanbul Kültür Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 2016, C. 15, S. 2, s. 585-634.
TEMEL İrem Ece / TEKEŞ Burcu, “Özgeci Bir Perspektiften Otostopa Yönelik Tutumların İncelenmesi”, Trafik ve Ulaşım Araştırmaları Dergisi, 2020, C. 3, S. 1, s. 39-52.
TİFTİK Mustafa, Akit Dışı Sorumlulukta Maddi Tazminatın Kapsamı, Yetkin, Ankara, 1994.
ÜLGEN Hüseyin, Uluslararası Taşımacılık ve Hukuki Sorunları, İstanbul Ticaret Odası, İstanbul, 1988.
WEBER Klaus (ed.), Creifelds Rechtswörterbuch, C. H. Beck, München, 2019.
Sorumluluk Sigortası”, Ankara Barosu Dergisi, 2019, C. 77, S. 1, s. 399-458.
YALÇINKAYA Aslıhan, “Genel Hatları ile Karayolları Zorunlu Mali YILMAZ Hamdi, Karayolları Trafik Kanunu’na Göre Motorlu Araç İşletenin Hukuksal Sorumluluğu, ed. Özge Uzun Kazmacı, Vedat, İstanbul, 2014.
ZEYBEK Ramazan, Hatır Taşımacılığı, Adalet, Ankara, 2018.
ZEYNELOĞLU Ahmet, Taşıma Hukuku: Kara, Deniz, Hava Taşımacılığı ve Taşıma Sigortası, İlgili Mevzuat, Uluslararası Anlaşmalar, Yargıtay Kararları, Yet- kin, Ankara, 1993.