SEBAHAT GÜCÜK, Servet ALKAN, Seçil ARICA, Zeliha CANSEVER

Van ili ana çocuk sağlığı ve aile planlaması merkezine başvuran kadınların beklenmeyen gebelikleri ile ilişkili faktörlerin değerlendirilmesi

AMAÇ: Bu çalışmada merkezimize başvuran kadınların beklenmeyen gebelik deneyimleri ve bununla ilişkili faktörleri değerlendirmek amaçlanmıştır. YÖNTEM: Tanımlayıcı tipte planlanan bu çalışmaya Van Ana Çocuk Sağlığı ve Aile Planlaması Merkezi kontrol polikliniğine başvuran 15-49 yaş arası kadınlar gönüllülük esasına göre alınmıştır. Katılımcılara yaşı, eğitim durumu, ilk doğum yaşı, gelir durumu, yaşayan çocuk sayısı, istemeden düşük durumu, beklemeden gebe kalma durumu, alternatif yöntemlerle düşük yapmaya çalışma varlığı, gebelik öncesi ve sonrası aile planlaması danışmanlık hizmeti alma durumlarını sorgulayan anket uygulandı. BULGULAR: Çalışmaya dâhil edilen 399 kadının eğitim seviyesi arttıkça beklenmeyen gebeliklerde anlamlı derecede azalma saptandı (p=0.0001). Eğitim durumu ile çocuk düşürmek için alternatif yöntem kullanımı karşılaştırıldığında okuryazar olmayanların alternatif yöntemleri (%37,6) anlamlı oranda daha yüksek kullandıkları belirlendi (p=0.0001). En az bir kez beklenmeyen gebeliği olanların çocuk sayısı ortalaması anlamlı derecede yüksekti (p=0.0001). Beklenmeyen gebeliği olanların gebelik sonrası sağlık çalışanlarından aile planlaması danışmanlığı alma oranları %97,9 iken, planlı gebeliği olanlarda %79,5 olarak saptanırken aralarında anlamlı farklılık vardı (p=0.0001). SONUÇ: Sağlık çalışanlarının bölgemizdeki baskın olan toplumsal kuralları da göz önüne alarak, kadınlara anlayabilecekleri tarzda aile planlaması eğitimi vermeleri ve sağlık okuryazarlığını yükseltmeye çalışmaları ile beklenmeyen gebelikler azaltılabilir. Bölgemizde yeni başlayan Aile Hekimliği uygulamasıyla birinci basamak sağlık hizmetlerinin daha etkili ve sonuca yönelik verilebileceğini düşünmekteyiz.

Evaluation of the factors concerning the unexpected pregnancy of women who applied to the mother and child care and family planning center of Van province

AIM: The purpose of this study is to evaluate the experiences of unexpected pregnancy and the related factors of the women who have applied to our center. METHOD: The study was planned as a descriptive study which enrolled women in the age range of 15-49 on the basis of volunteerism who have applied to the Mother and Child Care and Family Planning Center of Van Province. The participants were administered a survey in which certain situations were questioned, such as age, educational background, age at first labor, income status, number of living children, miscarriage status, unexpected pregnancy status, the presence of trying to undergo an abortion with alternative methods, and the state of receiving consultancy service on pre- and post-pregnancy family planning. RESULTS: The more increased the educational level of 399 women enrolled in the study, the more significant reduction in unexpected pregnancies was detected (P=0.001). When the educational background and the use of alternative methods to have an abortion were compared, the illiterate women were found to use alternative methods (37.6%) at a significantly high ratio (p=0.0001). The average of children number of women with at least one unexpected pregnancy was significantly high (p=0.0001). While the ratio of receiving consultancy on post-pregnancy family planning from health care personnel of the women with unexpected pregnancy was 79.5%, a ratio of 97.9% was detected for the women with planned pregnancy which was significantly different (p=0.0001). CONCLUSION: The health care personnel may reduce the unexpected pregnancies by training women on family planning in a simple, understandable way and by trying to increase health literacy by taking the dominant social rules in our region into consideration. We consider that the primary healthcare will be more effective and result oriented through newly applied Family Practice in our region.

PDF

___

1. Aslan İ, Mete S. Beklenmeyen gebelikler. Atatürk Üniv. Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi. 2005; 8(1): 94-99.
2. Joyce TJ, Kaestner R, Korenman S. The effect of pregnancy intention on child development. Demography. 2000; 37(1):83-94.
3. Grimes DA. Switching emergency contraception to over-the-counter status. N Engl J Med. 2002; 347: 846-849.
4. Kost K, Singh S, Vaughan B, Trussel J, Bankole A. Estimates of contraceptive failure from 2002 National Survey of Family Growth. Contraception. 2008; 77(1): 10-21.
5. Eggleston E. Determinants of unintended pregnancy among women in Ecuador. International Family Planning Perspectives. 1999; 25(1): 27-33.
6. Grimes DA, Benson J, Singh S, Romero M, Ganatra B, Okaonofua FE et al. Unsafe abortion: the preventable pandemic. Lancet. 2006; 368(9550): 1908-1919.
7. Rash V, Massawe S, Yambesi F, Bergstrom S. Acceptance of contraceptives among women who had an unsafe abortion in Dar es Salaam. Trop Med Int Health. 2004; 9(3): 399-405.
8. Abbot J, Feldhaus KM, Houry D, Lowenstein SR. Emergency Contraception: What Do Our Patients Know? Ann Emerg Med. 2004; 43(3): 376-381.
9. Sevindik FN, Açık Y, Gülbayrak C, Akgün D. Elazığ il merkezinde yaşayan evli kadınların istemli düşük yapmak amacıyla uyguladıkları ve bildikleri geleneksel yöntemler. TSK Koruyucu Hekimlik Bülteni. 2007; 6(5): 321-324.
10. Hacettepe Üniversitesi Nüfus Etütleri Enstitüsü. 2009. Türkiye Nüfus ve Sağlık Araştırması 2008. Ankara._http://www.hips.hacettepe.edu.tr/tnsa2008/ [Erişim Tarihi: 12.01.2011].
11. Sedgh G, Bankole A, OyeAdeniran B, Adewole FI, Singh S, Hussain R. Unwanted pregnancy and associated factors among Nigerian women. International Family Planning Perspectives. 2006; 32(4): 175-184.
12. Ferreira AL, Souza A, Lima RA, Braga C. Choices on contraceptive methods in post-abortion family planning clinic in the northeast Brazil. Reproductive Health. 2010; 7: 2-5.
13. Che Y, Cleland J. Unintended pregnancy among newly married couples ın Shanghai. International Family Planning Perspectives. 2004; 30(1): 6-11.
14. Pasinlioğlu T, Bülbül F. Çiftlerin aile planlaması yöntemlerini bırakma nedenleri. Atatürk Ünv HYO Derg. 2003; 6(2): 40-50.
15. Gürel SA, Gürel H. İstenmeyen gebeliklerde etkili faktörler ve kontraseptif kullanımı. Perinatoloji Dergisi. 1996; 4(1): 30.
16. Karaman D, Köken G, Coşar E, Şahin FK, Arıöz DT, Yılmazer M. Çalışan ve çalışmayan fertil çağındaki kadınlarda istemsiz gebelik sıklığı ve gebe kalmak istememe nedenlerinin araştırılması. Türk Jinekoloji ve Obstetrik Derneği Dergisi. 2007; 4(3): 190-194.
17. Öztürk H, Okçay H. İstenmeyen gebelikler ve istemli düşükler. Aile ve Toplum Eğitim-Kültür ve Araştırma Dergisi. 2003; 6: 58-64.
18. Akın A. Türkiye'de Ana Sağlığı, Aile Planlaması Hizmetleri ve İsteyerek Düşükler. 1998 Türkiye Nüfus ve Sağlık Araştırması İleri Analiz Sonuçları. 2002, s. 151-182.
19. Gökmen O, Özcan S. Dünya'da ve Türkiye'de üreme sağlığı. Yeni Türkiye. 2001, s. 486-496.
20. Kaya H, Tatlı H, Açık Y, Deveci SE. Bingöl ili Uydukent sağlık ocağı bölgesindeki 1549 yaş kadınların aile planlaması yöntemi kullanım düzeyinin belirlenmesi. F.Ü. Sağ. Bil. Derg. 2008; 22(4): 185-191.
21. Green DC, Gazmararian JA, Mahoney LD, Davis NA. Unintended pregnancy in a commercially insured population. Maternal and Child Health J. 2002; 6(3): 181-187.
22. Shaikh BT, Hatcher J. Complementary and alternative medicine in Pakistan: prospects and limitations. Evid Based Complement Alternat Med. 2005; 2(2): 139-142.
23. Tortumluoğlu G, Karahan E, Bakır B, Türk R. Kırsal alandaki yaşlıların yaygın sağlık problemlerinde başvurdukları geleneksel uygulamalar. Uluslar arası İnsan Bilimleri Dergisi. 2004; 1(1): 1-16.
24. Hacettepe Üniversitesi Nüfus Etütleri Enstitüsü: Türkiye Nüfus ve Sağlık Araştırması 2003.Ankara._http://www.hips.hacettepe.edu.tr/tnsa2003/analizrapor.shtml [Erişim Tarihi: 02.02.2011].