İNCİ ARIKAN, Ayşe Esra AKSU, SELMA METİNTAŞ, Cemalettin KALYONCU

Adolesan beslenme alışkanlıkları kontrol listesinin Türk adolesanlarına uyarlanması

AMAÇ: Adolesan Beslenme Alışkanlıkları Kontrol Listesi (ABAKL) adolesanların beslenme alışkanlıklarını ölçmeye yönelik bir ankettir. Bu çalışmanın amacı ABAKLnin Türkçe uyarlamasını yapmak, geçerlik ve güvenirliğini test etmektir. YÖNTEM: ABAKLnin ileri ve geri çevirilerle Türkçe uyarlaması oluşturulmuş, ilköğretim ikinci kademede öğrenim gören 347 öğrenciye uygulanmıştır. Araştırma verilerinin değerlendirilmesinde geçerlilik ve güvenilirlik analizleri kullanılmıştır. BULGULAR: Madde toplam korelasyonu 0,2nin altında olan 4 madde anketin Türkçe uyarlamasından çıkartılmıştır. Türkçe uyarlamasında şeker tüketimi (4 madde), yağ alımı (6 madde), meyve-sebze tüketimi (6 madde), karbonhidrat, fast-food tüketimi (2 madde) ve genel diyet durumunu (1 madde) değerlendiren toplam 19 madde yer almıştır. Bu maddelerin madde toplam korelasyonları 0,21 ile 0,46 arasında değişmekte, iç tutarlılığı Cronbach alfa 0.718 olarak bulunmuştur. Test ve tekrar test sonrası toplam puanları arasında pozitif korelasyon bulunmuştur (r=0.854; p

The adaptation of the adolescent food habit checklist to the Turkish adolescents.

Background: Adolescent Food Habit Checklist (AFHC) is an instrument designed to measure eating behaviours of adolescents. The aim of the study was to adapt AFHC for the Turkish cultural settings and evaluate its reliability and construct validity. Methods: Forward and backward translations were carried out and Turkish version of the AFHC was generated. AFHC was administered to 347 students attending second grade primary school. Validity and reliability analyses were used for the assessment of the study data. Results: Four item with the inter-item correlation below 0,2 was eliminated from Turkish version of AFHC. The final instrument consist of 19 items, evaluating consumption of sugar (4 item), fat (6 item), fruit-vegetable (6 item), carbohydrate and fast food (2 item) and general diet (1 item). The inter-item correlation of these items were between 0,21 and 0,46. The instrument was internally consistent, with Cronbach's alpha-coefficients of 0,718. There was positive correlation with test-retest reliability ( r=0.854; p<0.001). AFHC scale score of obese, overweight adolescents were (8,74±4,03) lower than normal weight (10,53±3,39) adolescents ( p=0.003). Boys (9.22±3.46) had lower scale scores than girls (11.18±3.42) ( p<0.001) demonstrating construct validity. Conclusions: The Turkish version of AFHC questionnaire is reliable and valid measure evaluating Turkish adolescents eating behaviours.

___

1. Pekcan G. Adolesan Dönemde Beslenme. Klinik Çocuk Formu Dergisi. 2004; 4: 38-47.
2. Adams L. An overview of adolescent eating behaviour barriers to implementing dietary guidelines. Ann. N.Y. Acad. Sci. 1997; 817: 36-48.
3. Johansson L, Thelle DS, Solvoll K. Bjorneboe GE, Drevon CA. Healthy dietary habits in relation to social determinants and lifestyle factors. Br. J. Nutr. 1999; 81: 211-220.
4. Şanlıer N, Konaklıoğlu E. Güçer E. Gençlerin Beslenme Bilgi, Alışkanlık ve Davranışları ile Beden Kütle İndeksleri Arasındaki ilişki. Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi. 2009; 29(2): 333-352.
5. Cade JE, Burley VJ, Warm DL, Thompson RL, Margetts BM. Food frequency questionnaires: a review of their design, validation and utilisation. Nutrition Research Reviews. 2004; 17: 5-22.
6. Turconi G, Celsa M. Rezzani C, Biino G, Sartirana MA. Roggi C. Reliability of a dietary questionnaire on food habits, eating behaviour and nutritional knowledge of adolescents. Eur J Clin Nutr. 2003; 57(6): 753-763.
7. Aslan D, Gürtan E, Hacım A, Karaca N. Şenol E, Yıldırım E. Ankara'da Eryaman Sağlık Ocağı Bölgesi'nde Bir Lisenin İkinci Sınıfında Okuyan Kız Öğrencilerin Beslenme Durumlarının ve Bazı Antropometrik Ölçümlerinin Değerlendirmeleri. C. Ü. Tıp Fakültesi Dergisi. 2003; 25(2): 55-62.
8. Öktem F, Yavrucuoğlu H, Türedi A, Tunç B. Çocuklarda beslenme alışkanlıklarının hematolojik parametreler ve eser elementler üzerine etkisi. Süleyman Demirel Üniversitesi Tıp Fak. Dergisi. 2005; 12(1): 6-10.
9. Orak S, Akgün S, Orhan H. Süleyman Demirel Üniversitesi Öğrencilerinin Beslenme Alışkanlıklarının Araştırılması. S.D.Ü. Tıp Fak. Derg. 2006; 13(2): 5-11.
10. Kutlu R, Çivi S. Özel Bir İlköğretim Okulu Öğrencilerinde Beslenme Alışkanlıklarının Ve Beden Kitle İndekslerinin Değerlendirilmesi. Fırat Tıp Derg. 2009; 14(1): 18-24.
11. Altınok YA, Güneş G, Karaoğlu L. Malatya İl Merkezinde Lise Öğrencilerinin Besinlerle ilgili inanış, Tutum ve Endişeleri ve Bunları Etkileyen Faktörler, inönü Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi. 2006; 13(1): 25-30.
12. Johnson F, Wardle J, Griffith J. The Adolescent Food Habits Checklist: reliability and validity of a measure of healthy eating behaviour in adolescents. Eur J Clin Nutr. 2002; 56; 644-649.
13. Polit DF. Data Anysis-lstatistics For Nursing Research. Appleton-Lange. Connecticut. 1996.
14. Preacher KJ, MacCallum RC. Exploratory factor analysis in behavior genetics research: Factor recovery with smallsample size. Behavior Genetics. 2002; 32(2): 153-161.
15. Cesur O, Fer S. Dil Öğrenme Stratejileri Envanterinin Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması Nedir? Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 2007; 4(2): 49-74.
16. The WHO Child Growth Standards, Growth reference data for 5-19 years, http:www.who.int/growthref/who2007_b mi_for_age/en/index.html [Erişim Tarihi: 20.10.2009].
17.Parmenter K, Wardle J. Development of a general nutrition knowledge questionnaire for adults. Eur J Clin Nutr. 1999; 53: 298-308.
18. Ercan I, Kan I. Ölçeklerde Güvenirlik ve Geçerlik. Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi. 2004; 30(3): 211-216.
19. Norman GR, Streiner DL: Biostatistics: The bare essentials. St. Louis, MO: Mosby. 1994.
20. Anderson AS, Bell A. Adamson A, Moynihan P. A questionnaire assessment of nutrition knowledge -validity and reliability issues. Public Health Nutr. 2002; 5(3): 497-503.
21. Özkan S, Sevi Ü. Doğum Sonrası Fonksiyonel Durum Envanterinin Geçerlilik Güvenilirlik Çalışması. TAF Prev Med Bull. 2007; 6(3) :199-208.
22. Wilson N & McClean S. Questionnaire design: A practical introduction. University of Ulster. http://www.stats.gla.ac.Uk/cti/activities/reviews/9 5_08/question_design.html [Erişim Tarihi: 04.05.2011]
23. Story M, Stang J. Nutrition Needs of Adolescents, http://www.epi.umn.edU/let/pubs/a doLbook.shtm [Erişim Tarihi: 12.05.2011]
24. Cross AT, Babicz D, Cushman LF. Snacking patterns among 1,800 adults and children. J Am Diet Assoc. 1994; 94(12): 1398-1403.
25. Murphy AS. Youatt JP, Hoerr SL, Sawyer CA, Andrews SL. Nutrition education needs and learning preferences of Michigan students in grades 5, 8. and 11. J Sch Health. 1994; 64(7): 273-278.
26. Resnicow K, Reinhardt J. What do children know about fat, fiber, and cholesterol? A survey of 5,116 primary and secondary school students. J Nutr Educ. 1991; 23(2): 65-71.
27. Mandell RJ. The strategic plan for nutrition education: promoting healthy eating habits for our children. Washington, DC: US Department of Agriculture, Food and Nutrition Service, Nutrition and Technical Services Division. 1993.