Asuman YAVUZYILMAZ, Murat TOPBAŞ, Gamze ÇAN, Şükrü ÖZGÜN

Trabzon il merkezindeki sağlık ocakları çalışanlarında tükenmişlik sendromu ile iş doyumu düzeyleri ve ilişkili faktörler

Tükenmişlik insanlarla yüz yüze çalışan mesleklerde bireylerin insanlara karşı duyarsızlaşmaları, kendilerini duygusal yönden tükenmiş hissetmeleri, kişisel başarı ve yeterlilik duygularında azalma şeklinde kendini gösterir. Bu çalışmada Trabzon il merkezi sağlık ocaklarında çalışan personelin tükenmişlik durumları, iş doyumu düzeyleri ve ilişkili faktörleri tespit etmek amaçlanmıştır. Kesitsel tipteki bu çalışmaya Trabzon İl Merkezi Sağlık Ocaklarında çalışan 227 kişi katılmış olup katılım orantısı %90,4’tür. Tükenmişlik düzeyini saptamak için Maslach Tükenmişlik Ölçeği, iş doyumu için ise İş Doyumu Ölçeği kullanılmıştır. Sağlık personeli içinde kadınların (15,06±5,57), evli olanların (14,80±5,65), çalışma şartlarından memnun olmayanların (16,80±5,81) tükenmişlik düzeyi yüksek; hekimlerin (5,00±2,79), çocuğu olmayanların (5,19±2,54), eşi çalışmayanların (4,69±2,70), sigara içenlerin (4,71±3,29) duyarsızlaşma düzeyi yüksek; evlilerin (10,24±4,14) kişisel başarı düzeyi düşük bulunmuştur (sırasıyla p=0,020, p=0,028, p=0,011, p=0,038, p=0,028, p=0,012, p=0,010). Sonuç olarak cinsiyet, medeni durum, yaş, çalışma şartlarından memnuniyet ve gelir düzeyi tükenmişlik ve iş doyumu ile ilişkili bulunmuştur.

Anahtar Kelimeler:

Birinci basamak sağlık hizmetleri, Sağlık ocakları, Tükenmişlik, mesleğe bağlı, İş doyumu

PDF

___

1. Maldonado Y. Rubella. In: Behrman RE, Kliegman RM, Jenson HB. Nelson Textbook of Pediatrics, 16th Ed., Philadelphia: W.B. Saunders Company, 2000: 951-953
2. Gershon AA. Infectious Diseases and Their Etiologic Agents. In: Mandell GL, Bennett JE, Dolin R. Principles and Practice of Infectious Diseases Volume 2, 5th Ed, Philadelphia: Churchill Livingstone Com, 2000: 1708–1714
3. Wansbrough-Jones MH, Wright SG. Infectious, tropical and parasitic diseases.In: Souhami RL, Moxham J. Textbook of Medicine.3th Ed, Edinburgh: Churchill Livingstone Com, 1997: 250–251
4. Cherry JD. Viral Infections. In:Feigin RD, Cherry MD. Textbook of Pediatric Infectious Diseases Volume 2, 4rd Ed, Philadelphia: W.B. Saunders Company, 1998: 1922–1949
5. http://www.who.int./vaccines/en/rubella.shtml. Erişim Tarihi:12.04.2006
6. Abzug MJ. Infectious Diseases. In: Merenstein GB, Kaplan DW, Rosenberg AA. Silver, Kepme, Bruyn & Fulginiti’s handbook of of pediatrics.16th Ed. California: Appleton&Lange, 1991: 437–439
7. http://www.manisa.saglik.gov.tr. Erişim Tarihi:10.04.2006
8. Türkiye Nüfus ve Sağlık Araştırması 2003. Hacettepe Üniversitesi Nüfus Etütleri Enstitüsü Ankara. Ekim 2004
9. Hinman AR, Irons B, Lewis M, Kandola K. Economic analyses of rubella and rubella vaccines: a global review.Bulletein of the World Health Organization, 2002; 80 (4): 264-270
10. Dilmen U, Kaya IS, Çiftçi U, Göksin E. Gebelik, ölü doğum ve düşüklerde toksoplazmosis ve rubella. Doğa Türk Sağlık Bilimleri Dergisi, 1990; 14: 294–300
11. Şaşmaz T, Kurt AÖ, Öztürk C, Buğdaycı R, Öner S. Mersin’de 15–49 yaş arası kadınlarda kızamıkçık seroprevalansı. 9. Ulusal Halk Sağlığı Günleri-GATA. Ankara-Türkiye, 28 Eylül–01 Ekim 2005:334
12. Cutts FT, Robertson SE, Diaz-Ortega JL, Samuel R. Control of rubella and congenital rubella syndrome (CRS) in devoloping countries, Part 1: Burden of disease from CRS. Bulletein of the World Health Organization, 1997; 75: 55–68
13. Dowdle WR et al. WHO collaborative study on the sero-epidemiology of rubella in Caribbean and Middle and South American populations in 1968. Bulletin of the World Health Organization. 1970; 42: 419–422
14. Gronwalk NE, Ezeronye OU. Sero-epidemiology of rubella in Imo State of Nigeria. Transactions of the Royal Society of Tropical Medicine and Hygiene. 1985; 79: 777–780
15. Strauss J et al. Serological survey of rubella in Yemen in 1985. Journal of hygiene, epidemiology, microbiology and immunology. 1989; 33. 163–167
16. Tapıa-Conyer R, Sepulveda J, Salvatierra B et al. Determining factor of rubella in the women of reproductive in Mexico. Salud Publica Mex. 1992; 34: 211–221
17. Macias-Hernandez AE, Ponce-de-Leon S, Munoz-Barett JM et al. The seroepidemiology of rubella in a female antibodies of reproductive age in Leon, Guanajuato. Salud Publica Mex. 1993; 35: 339–344
18. Gemicioğlu N, Gökoğlu M, Alp H. Çeşitli yaş gruplarında kızamıkçık antikor bulguları. Türk Viroloji Dergisi, 1979; 1: 57–61
19. Ustaçelebi S, Köksal İ, Cantürk H. Hamilelikte TORCH etkenlerine karşı antikorların saptanması. Mikrobiyoloji Bülteni,1986; 20: 1–8
20. Köksal İ, Ustaçelebi S. Doğurganlık çağındaki kadınlarda kızamıkçık seropozitiflik oranının hemaglütinasyon yöntemleri ile saptanması. Mikrobiyoloji Bülteni,1988; 22: 308–315
21. Rota S, Yıldız A, Güner H. Hamilelerde ELISA yöntemi ile rubella risk gruplarının tespiti. Türk Mikrobiyoloji Cemiyeti Dergisi. 1998; 18: 87–94
22. Bilir H, Erbas O, Acar N. Yaşları 15–30 yıl arasındaki genç kız ve kadınlarda rubella IgG antikorları. Ankara Hastanesi Dergisi. 1991; 26: 1–3
23. Erensoy S, Tavmergen E, Bilgiç A, Oruç S. İnfertilite olgularında rubella serolojik göstergelerinin bulunma sıklığı. İnfeksiyon Dergisi. 1991; 5: 153–154
24. Köksal İ, Aynacı M, Kardeş B, Aydemir V. Doğu Karadeniz Bölgesi’ndeki erişkin yaş grubunda toksoplazma, kızamıkçık ve sitomegalovirus seropozitiflik oranları. Mikrobiyoloji Bülteni. 1994; 28 (1): 58–66
25. Bulut Y, Tekerekoğlu MS, Otlu B, Durmaz B, Özerol IH. Malatya’da doğurganlık yaşındaki kadınlarda rubella seropozitifliği. Turgut Özal Tıp Merkezi Dergisi. 2000; 7: 145–147
26. Kaleli B, Kaleli İ, Aktan E, Yurdakul B, Akşit F. Gebelerde rubella ve sitomegalovirus infeksiyonu. İnfeksiyon Dergisi. 1997; 11: 325–327
27. Nuhoğlu S, Ünsal A, Metintaş S, Kalyoncu C, Akgün Y, Etiz S. Eskişehir’de doğurgan çağdaki kadınlarda kızamıkçık duyarlılığı. İnfeksiyon Dergisi. 1999; 1: 575–579
28. Karakoc GB, Altıntas DU, Kilinc B, Karabay A, Mungan NO, Yilmaz M, Evliyaoglu N. Seroprevalence of rubella in school girls and pregnant women. Eur J Epidemiol. 2003; 18: 81–84
29. Bulut Y, Tekerekoğlu MS, Otlu B, Durmaz B, Özerol İH. Malatya’da doğurganlık yaşındaki kadınlarda rubella seropozitifliği. İnönü Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi. 2000; 7 (2): 145–147
30. Yücel A, Bozdayı G, İmir T. Gazi Üniversitesi’ne başvuran gebe kadınlardaki TORCHE seroprevalansı. İnfeksiyon Dergisi. 2002; 16 (3): 279–283
31. Ergen P, Özgüneş N, Üçışık AC, Ceylan N, Coşkunsu F. Doğurganlık çağındaki kadınlarda rubella seroprevalansı. Göztepe Tıp Dergisi. 2001; 16 (2): 76–77
32. Sağsöz N, Apan T. Gebelerde tetanoz, Hepatit B ve rubella seropozitiflik oranları. Türkiye Klinikleri Jinekoloji-Obstetrik. 2002; 12 (1): 52–55virus seroprevalansı. Türkiye Klinikleri Jinekoloji-Obstetrik. 2003; 12 (3): 258–261
33. Hizel S, Costello A, Nokes J, Çevik C, Erbaş O. Ankara 15-45 yaş grubu kadınlarda rubella seroepidemiyolojisi: Türkiye’de rubella bağışıklaması gerekiyor mu? Klinik Bilimler Dergisi. 1996; 2: 14–22
34. Kizirgil A, Aşçı Z, Seyrek A, önal S, Yılmaz M. Gebelerde anti-rubella antikorlarının araştırılması. İnfeksiyon Dergisi. 1996; 10: 381–382
35. htpp://www.who.int/reproductive-healt/dacs/rubella.pdf. Erişim Tarihi: 14.04.2006
36. Krugman S, Katz SL, Gershon AA, Wilfert CM. İnfectious Diseases of Children, 9th Ed.St. Luis: Mosby Year Book. 1992: 381–401