BÜLENT KILIÇ, Türkan GÜNAY, Yücel DEMİRAL, Belgin ÜNAL, Pembe KESKİNOĞLU, Serap K. KONAKÇI, Ayhan ŞAHİN, Serpil KOÇ, Sibel KIRAN, Ahmet Can BİLGİN, Banu ULUSEL, Murat CİVANER

Narlıdere Eğitim Araştırma Bölgesi Sağlık Ocaklarında yöneylem araştırması (1999-2002)

Bu çalışma, Narlıdere Eğitim Araştırma ve Sağlık Bölge (EAB) Başkanlığı’nda gerçekleştirilen bir yöneylem araştırmasıdır (operational research). Araştırmanın evrenini Narlıdere EAB içindeki 18 birinci basamak sağlık kuruluşu oluşturmaktadır. Veriler sağlık personeliyle yüz yüze görüşerek ve sağlık ocağı (SO) kayıtları incelenerek toplanmıştır. SO’larında ilk durum saptama 1999 yılında gerçekleştirilmiş, daha sonra bu çalışma yinelenerek 2002 yılına kadar dört kez tekrarlanmıştır. SO’larının sunduğu hizmetlerse aylık raporlar ve geziler aracılığıyla değerlendirilmiştir. Yapılan çalışmalar sonucunda hizmetlerin tamamında iyileşme sağlanmıştır. 1999 yılında %71 olan ebe hizmeti alan bölge oranı, 2002 yılında %100’e yükselmiştir. Kayıtlar konusunda önemli iyileşmeler sağlanmıştır. En az artışlar BCG aşısı yapılma oranında (%59’dan %61’e), işyeri denetimi oranında (%41’den %50’ye) ve Kişisel Sağlık Fişi kullanımında olmuştur (%12’den %22’ye). Sonuç olarak üç yıllık süreçte gerçekleştirilen yöneylem çalışmasının sağlık bölge yönetimi için yararlı olduğu ve SO’larının hizmet sunumunda önemli iyileşmeler sağladığı gösterilmiştir.

Anahtar Kelimeler:

Sağlık ocakları, Tıbbi kayıtlar, Yöneylem araştırması

Operational research in Narlıdere education research and health district's health centres (1999-2002)

This study is an operational research study which is conducted in 18 health centers (HC), in Narlıdere Education Research and Health District (ERHD). Initial data were collected in 1999 and it was repeated anually until 2002. Data were collected from the health workers in ERHD by face to face interview and the from HC records. Health services of the HC were obtained by monthly reports and visitings. In the study period all HC services’ indicators has been increased in some extent. There were five HC (%29) that lack of midwife services among their responsible areas in 1999. After the relevant intervention all HC started to midwife services in their responsible areas in 2002. There has been considerable improvements in records of the HC. The least improvements have been observed for BCG vaccination (from 59% to 61%), workplace visits (from 41% to 50%), and personnel health records (from 12% to 22%). As the conclusion operational research have been considered as beneficial for health districts management and shown as useful for improvements in HC services.

Keywords:

Community Health Centers, Medical Records, Operations Research,

PDF

___

1. Kılıç B. Sağlık Yönetimi; Dokuz Eylül Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Halk Sağlığı Yüksek Lisans Programı, Sağlık Yönetimi Ders Notları, 2006.
2. Demirören M, Ergör G, Aytuğ AM, Şener S. İkinci Proje İllerinde Sağlık Ocaklarında İzleme ve Değerlendirme Çalışması; Toplum ve Hekim; 2000, c:15, no:5, s:348-355.
3. Gürsoy ŞT, Saçaklıoğlu F, Çiçeklioğlu M, Yıldırım A, Zengin T, Eroğlu A. İzmir Sağlık Ocaklarının Koşullar, Teknolojik Donanım ve İnsangücü Açısından Değerlendirilmesi; Toplum ve Hekim; 1998, c:13, no:5, s:347-353.
4. Ekuklu G, Saltık A. Edirne Sağlık Ocaklarının Donanım, Personel Durumu ve Sunulan Kimi Hizmetler, 1996; Toplum ve Hekim; 1998, c:13, no:5, s:334-346.
5. Kılıç B, Aygün R. Ankara Gölbaşı Bölgesinde Yer Alan Sağlık Ocaklarının Malzeme, İnsangücü ve Hizmet Açısından Durum Analizi, 1995; Toplum ve Hekim; 1998, c:13, no:5, s:354-361.
6. Doğrusöz H. Yöneylem Araştırması. Cumhuriyet Döneminde Türkiye’de Sosyal Bilimler–II içinde, Türkiye Bilimler Akademisi (TÜBA) yayınları, 1998, Ankara, sf:11-34.
7. Kılıç B, Aksakoğlu G. Eğitim Araştırma ve Sağlık Bölgeleri (1964-2005) Hacettepe Üniversitesi Toplum Hekimliği Bülteni, Yayına Kabul Edildi, 2006.
8. Kılıç B, Aksakoğlu G. Eğitim Araştırma Bölgelerinin 40 Yılı IX. Ulusal Halk Sağlığı Kongresi, Bildiri Özet Kitabı, sf:385, Hacettepe, Ankara, 2004.
9. Kılıç B, Kaynak C. Narlıdere Eğitim Araştırma ve Sağlık Bölgesi Çalışma Raporu (1999-2001) Dokuz Eylül Üniversitesi Tıp Fakültesi Halk Sağlığı Anabilim Dalı, İzmir, 2006.
10. Giray H, Kılıç B, Aksakoğlu G. Bekar Kadınların Aile Planlaması Bilgilerini Etkileyen Etmenler Sağlık ve Toplum, Yıl:16, sayı:1, Ocak-Mart 2006, s:64-69.
11. Konakçı SK, Kılıç B. İzmir’de Sezaryen ile Doğum Sıklığı ve Buna Etki Eden Faktörler; Türkiye Klinikleri Jinekoloji Obstetrik, Nisan 2004, c:14, sayı:2, s:88-95.
12. Kılıç B. Türkiye için sağlık insangücü planlaması ve istihdam politikaları. TSK Koruyucu Hekimlik Bülteni, Yayına Kabul Edildi, 2006.
13. Belek İ, Belek H. Türkiye’de birinci basamak sağlık hizmetleri, finansman, kurumlar, insangücü ve hizmet açısından genel bir değerlendirme Toplum ve Hekim, 1998, c:13, s:5 sf:322-327.
14. Velipaşaoğlu S, Kılıç B, Aksakoğlu G. Urla Sağlık Grup Başkanlığı Bölgesinde hizmet içi eğitim; Sürekli Tıp Eğitimi Dergisi, cilt:14, no:12, Aralık 2005, s:260-267.
15. Koç S, Kılıç B, Günay T. Narlıdere Eğitim Araştırma ve Sağlık Bölgesi Hizmetiçi Eğitim Geri Bildirimleri (1999-2002) 8. Pratisyen Hekimlik Kongresi, 15-19 Ekim 2003, Antalya, Kon. Kitabı s:143.
16. Kılıç B, Konakçı SK, Keskinoğlu P, Ergör A, Boya FÖ, Gürsoy G, Pıçakçıefe M. Narlıdere Bölgesi Sağlık Ocaklarında Verilen İşe Giriş Raporları; Sürekli Tıp Eğitimi Dergisi, c:11, no:10, s:387-391, Ekim 2002.
17. Ergör A, Kılıç B, Pıçakçıefe M, Gürsoy G, Boya FÖ, Keskinoğlu P, Konakçı SK, Demiral Y. Sağlık Ocaklarında İşe Giriş ve Portör Muayeneleri:Narlıdere’de Gıda Üreten İşyerlerinin Değerlendirilmesi; Sağlık ve Toplum, yıl:13, no:1, Ocak-Mart 2003, s:50-55.
18. Günay T, Kılıç B, Şemin S, Pabucçuoğlu O. Narlıdere Eğitim Araştırma ve Sağlık Bölgesinde 1999 Yılı Kayıt Dışı Bebek Ölümleri; Sağlık ve Toplum; yıl:12, no:3, Temmuz-Eylül 2002, s:52-55.
19. Kılıç B, Ünal B, Şemin S, Konakçı SK. An important public health problem: Rabies suspected bites and post exposure prophylaxis in a health district in Turkey; Int J Infectious Diseases, 2006 May;10(3):248-254.
20. Ünal B, Kılıç B, Kulaç E, Eldenk Ş, Akkoyunlu Y, Dalgıç F, Ok İ, Kırgöz İ. İzmir Narlıdere Sağlık Ocağı Bölgesinde Hepatit A Salgını; Sürekli Tıp Eğitimi Dergisi, cilt:13, no:8, Ağustos 2004, s:305-308.
21. Narlıdere Eğitim Araştırma Bölge Başkanlığı. Seyir Defteri. Kılıç B (ed), Aylık Çalışmalar ve İletişim Bülteni, cilt 1, (12 sayı) 2000, Dokuz Eylül Üniversitesi Tıp Fakültesi, Halk Sağlığı Anabilim Dalı, İzmir.
22. Narlıdere Eğitim Araştırma Bölge Başkanlığı. Seyir Defteri. Kılıç B (ed), Aylık Çalışmalar ve İletişim Bülteni, cilt 2, (12 sayı) 2001, Dokuz Eylül Üniversitesi Tıp Fakültesi, Halk Sağlığı Anabilim Dalı, İzmir.
23. Kılıç B, Ergör A, Gürpınar E, Demiral Y. Sağlık Ocaklarında Çalışan Personelin İş Doyumu (Narlıdere Eğitim Araştırma ve Sağlık Bölge Başkanlığı); Sağlık ve Toplum, Yıl:14, sayı:2, Nisan-Haziran 2004, s:12-21.
24. Ergör A, Kılıç B, Gürpınar E, Demiral Y. Sağlık Ocaklarında İş Riskleri; Mesleki Sağlık ve Güvenlik Dergisi, yıl:4, no:16, Ekim-Aralık 2003, s:44-51.
25. Kılıç B, Aksakoğlu G. Sağlık Bakanlığınca Aralık 2001 Tarihinde Yeniden Yayımlanan Sağlık Hizmetlerinin Yeniden Yürütülmesi Hakkındaki Yönergenin Değerlendirilmesi; Toplum ve Hekim; c:17, sayı:3, s:202-205, Mayıs-Haziran 2002.
26. Kılıç B, Aksakoğlu G. Birinci Basamak Sağlık Kuruluşlarında Döner Sermaye Uygulaması Yanlıştır; Toplum ve Hekim; c:17, sayı:5, s:338-343, Eylül-Ekim2002.