Saniye ÖZDEMİR, KAMİLE MARAKOĞLU, Selama ÇİVİ

Konya il merkezinde doğum sonrası depresyon riski ve etkileyen faktörler

AMAÇ: Daha önce yapılmış bir çalışma bulunmaması nedeniyle Konya İlindeki doğum sonrası depresyon sıklığı ve ortaya çıkmasında rolü olabilecek risk etmenlerini belirlemek amacıyla bu çalışma planlanmıştır. YÖNTEM: Kesitsel tipteki bu çalışma, Konya ili Meram ilçesindeki iki sağlık ocağına 1 Aralık 2005- 31 Ocak 2006 tarihleri arasında başvuran postpartum 2-6 aylık dönemde olan 242 anne ile yapılmıştır. Bu çalışmada gerekli verileri toplanması amacıyla 2 form kullanılmıştır. Birinci form çalışmaya alınan annelerin sosyo-demografik özelliklerini belirlemek için tarafımızca hazırlanan ‘anne tanıtım formu’, ikinci form ise postpartum depresyon riskini belirleyen Edinburgh Posnatal Depresyon Skalası (EPDS) kullanılmıştır. BULGULAR: EPDS kesme puanı 13 ve üstü alındığında postpartum depresyon tanısı alma olasılığı %19.4 gibi yüksek sıklıkta bulundu. Çalışmamızda, EPDS’e göre postpartum depresyon tanısı alma olasılığı, aylık geliri az olanlarda, bir önceki gebeliğinden sonra ruhsal sorunu olanlarda, doğum öncesi izlem sayısı 4 ve altında olanlarda, bebeğin cinsiyetinin öğrenilmesi sonucu eşi ve/veya eşinin ailesinde tutum değişikliği olanlarda ve bu gebeliği süresince tıbbi sorun yaşamış olanlarda istatistiksel olarak anlamlı bulunmuştur. SONUÇ: Değiştirilebilir risk faktörleri; doğum öncesi izlem sayıları, eş ve ailesinin bebeğin cinsiyeti konusundaki ön yargı ve saplantılarının eğitim ile değiştirilmesi, doğum öncesi nitelikli bakım olarak belirlenmiştir. Uzak vadedeki düzeltilebilir değişkenler ailelerin aylık gelir düzeyinin iyileştirilmesi olarak saptanmıştır.

Anahtar Kelimeler:

Risk faktörleri, Puerperal bozukluklar, Psikiyatrik durum derecelendirme ölçekleri, Kesitsel çalışmalar, Depresyon, doğum sonrası

Risk of postpartum depression and affecting factors in Konya center

AIM: This study is proposed to determine the incidence of postpartum depression and the risk factors that may play role in arising of it in Konya because there is not any constructed study previously. METHODS: This cross-sectional study is constructed among 242 mothers in the postpartum period between 2-6 months who applied two village clinics of Meram County, Konya between 1 December 2005- 31 January 2006. Two forms were used to collect necessary data. First form was ‘mother introduction form’ that was prepared by us to determine the sociodemographic properties of mothers, and the second form was Edinburgh Posnatal Depression Scale (EPDS) to diagnose the risk of postpartum depression. RESULTS: While the cut-off point of EPDS was taken as 13 and over, the probability of experiencing postpartum depression was detected as 19.4%. The probability of experiencing postpartum depression according to EPDS was high in statistical sense among the mothers who had lower monthly income, psychological problems after the preceding pregnancy, 4 and lower prenatal controls, experienced attitude changes among their husbands and/or husbands’ families after learning gender of baby, and medical problems during these pregnancies. CONCLUSION: The modifiable risk factors are determined as the number of prenatal controls, changing the preconceptions and obsessions related gender of baby of husbands and families via healthy education, and well-qualified prenatal care. The long-term improvable risk factors are detected as improving monthly incomes of the families.

Keywords:

Risk Factors, Puerperal Disorders, Psychiatric Status Rating Scales, Cross-Sectional Studies, Depression, Postpartum,

PDF

___

1. Yıldırım GS, Kısa C, Aydemir Ç. Postpartum depresyon. 3P Dergisi. 2004; (ek 4): 12-20.
2. Vural G, Akkuzu G. Normal vaginal yolla doğum yapan primipar annelerin doğum sonu 10. günde depresyon yaygınlıklarının incelenmesi. Cumhuriyet Üniversitesi Hemşirelik Yüksek Okulu Dergisi. 1999; 1(3): 33-7.
3. Robinson GE, Stewart DE. Postpartum psychiatric disorders. CMAJ. 1986; 134: 31-7. 4. Harding JJ. Postpartum psychiatric disorders: A review. Compr Psychiatry. 1989; 30: 109-12.
5. Unterman RR, Posner NA, Williams KN. Pospartum depressive disorders: Changing trends. Birth. 1990; 17:131-7.
6. Gülseren L. Doğum sonrası depresyon: Bir gözden geçirme. Türk Psikiyatri Dergisi. 1999; 10: 58-67.
7. Gitlin MJ, Pasnau RO. Psychiatric syndromes linked to reproductive function in women: A review of current knowledge. Am J Psychiatry. 1989; 146: 1413-21.
8. Landy S, Montgomery J, Walsh S. Postpartum depression: A clinical view. Matern Child Nurs J. 1989;18: 1-29.
9. Parry BL. Postpatum psychiatric sendromes. Comprehensive textbook of psychiatry, 6. baskı, cilt 1, HI Kaplan, BJ Sadock (ed), Baltimore, Williams & Wilkins. 1995; 1059-66.
10. Kumar R, Robson KM. A prospective study of emotional disorders in childbearing women. Br J Psychiarty. 1984;144: 35-47.
11. O’Hara MW, Neunaber DJ, Zekoski EM. Prospective study of postpartum depression: Prevalance, course and predictive factors. J Abnorm Psychol. 1984; 93:158-71.
12. Whiffen VE. Vulnerability to postpartum depression: A prospective multivariate study. J Abnorm Psychol. 1988;97: 467-74.
13. Gotlib IH, Whiffen VE, Mount JH, Milne K, Cordy NI. Prevalence rates and dermographic characteristics associated with depression in pregnancy and the postpartum. J Consult Clin Psychol. 1989; 57: 269-74.
14. O’Hara MW, Zekoski EM, Philipps LH, Wright EJ. Controlled prospective study of postpartum mood disorders: Comparison of childbearing and nonchildbearing women. J Abnorm Psychol. 1990; 99:3-15.
15. Ghubash R, Abou-Saleh MT. Postpartum psychiatrric illness in Arabculture: Prevalence and psychosocial correlates. Br J Psychiatry. 1997; 171: 65-8.
16. Beck CT. A meta-analysis of predictors of postpartum depression. Nurs Res. 1996; 45: 297-303.
17. Özkan S. Psikiyatrik tıp: Konsultasyon-liyezon psikiyatrisi. İstanbul, İ.Ü. İstanbul Tıp Fakültesi, Psikiyatri Anabilim Dalı. 1993; s. 201-20.
18. Amerikan Psikiyatri Birliği (1994) Mental Bozuklukların Tanısal ve Sayımsal El Kitabı. Ankara. 4. baskı. (DSMIV). (Çev. Ed. E. Köroğlu). Hekimler Yayın Birliği. 1995.
19. Karamustafalıoğlu N, Tomruk N. Postpartum hüzün ve depresyonlar. Duygudurum Dizisi. 2000; 2: 64-70.
20. Stowe ZN, Nemeroff CB. Women at risk for postpartumonset major depression. Am J Obstet Gynecol.1995;173: 639-45.
21. Ekuklu G, Tokuç B, Eskiocak M, Berberoğlu U, Saltık A. Prevalence of postpartum depression in Edirne, Turkey, and related factors. J Reprod Med. 2004; 49(11): 908-14.
22. Cox JL, Holden JM, Sagovsky R. Detection of postnatal depression. Development of the 10-item Edinburgh Postnatal Depression Scale. Br J Psychiatry. 1987; 150:782-6.
23. Engindeniz N. Edinburgh Doğum Sonrası Depresyon Ölçeğinin Türkçe formu için geçerlilik ve güvenilirlik çalışması, İzmir. (Yayımlanmamış uzmanlık tezi). 1996.
24. Aydemir Ö, Köroğlu E. Psikiyatride kullanılan klinik ölçekler. Hekimler Yayın Birliği.2006. p.126-7.
25. Glasser S, Barell V, Shoham A, Ziv A, Boyko V, Lusky A, Hart S. Prospective study of postpartum depression in a Israeli cohort: Prevalence, incidence and demographic risk factors. J Psychosom Obstet Gynaecol.1998; 19: 155-64.
26. Abou Saleh MT, Ghubash R. The prevalence of early postpartum psychiatric morbidity in Dubai; transcultural perspective. Acta Psychiatr Scand. 1997; 95: 428-32.
27. Wickberg B, Hwang CP. Screening for postnatal depression in a population based Swedish sample. Acta Psyhiatr Scand. 1997; 95: 62-6.
28. Jadresic E, Araya R. Prevalence of postpartum depression and associated factors in Santiago, Chile. Rev Med Chil. 1995;123: 694-9.
29. Yoshida K, Marks MN, Kibe N, Kumar R, Nakano H, Tashiro N. Postnatal depression in Japanese women who have given birth in England. J affect Disord. 1997;43: 69-77.
30. Augusto A, Kumar R, Calheiros JM, Natos E, Fiqueiredo E. Postnatal depression in an urban area of Portugal: Comparison of childbearing women and matched controls. Psychol Med. 1996; 26: 135-41.
31. Danacı AE, Dinc G, Deveci A, Sen FS, Içelli I. Postnatal depression in Turkey: Epidemiological and cultural aspects. Soc Psychiatry Psychiartr Epidemiol. 2002; 37:125-9.
32. Nur N, Çetinkaya S, Bakır DA, Demirel Y. Sivas il merkezindeki kadınlarda postnatal depresyon prevalansı ve risk faktörleri. C.Ü. Tıp Fakültesi Dergisi. 2004; 26: 55-9.
33. Inandı T, Elci OC, Ozturk A, Egri M, Polat A, Sahin TK. Risk factors for depression in postnatal first year, in eastern Turkey. Int J Epidemiol. 2002; 31: 1201-7.
34. Türkistanlı E, Pektaş İ, Dikici İ. İzmir ili Bornova ilçesinde doğum yapmış kadınların doğum sonrası depresyon durumları ve bu durumu etkileyen etmenlerin incelenmesi. 2002; http://www.dicle edu tr/halks/ [Son erişim tarihi: 17.10.2006].
35. Sünter AT, Güz H, Ordulu F, Öz H, Pekşen Y. Samsun il merkezinde doğum sonrası depresyon prevalansı ve risk faktörleri. VIII. Ulusal Halk Sağlığı Kongresi Kitabı.2002. p. 855-8.
36. Erbay DP. Yarı-kentsel bir bölgede postpartum depresyon prevalansı ve risk faktörleri. VIII. Ulusal Halk Sağlığı Kongresi Kitabı. 2002. p. 862-5.
37. Danacı EA, Dinç G, Deveci A, Şen FS, İçelli İ. Manisa il merkezinde doğum sonrası depresyon yaygınlığı ve etkileyen etmenler. Türk Psikiyatri Dergisi. 2000; 11:204-11.
38. Ayvaz S, Hocaoğlu Ç, Tiryaki A, Ak İ. Trabzon il merkezinde doğum sonrası depresyon sıklığı ve gebelikteki ilişkili demografik risk etmenleri. Türk Psikiyatri Dergisi. 2006; 17: 243-51.
39. Areias ME, Kumar R, Barros H, Figueiredo E. Correlates of postnatal depression in mothers and fathers. Br J Psyhiatry. 1996; 169: 36-41.
40. Josefsson A, Angelsioo L, Berg G, Ekström CM, Gunnervik C, Nordin C, Sydsjö G. Obstetric, somatic and demographic risk factors for postpartum depressive symptoms. Obstet Gynecol. 2002; 99: 223-8.
41. Robertson E, Grace S, Wallington T, Stewart DE. Antenatal risk factors for postpartum depression: A synthesis of recent literatüre. Gen Hosp Psychiatry. 2004; 26: 289-95.