Çalışan gençlerde benlik saygısı, iletişim becerileri ve stresle baş etme
GİRİŞ: Çalışan gençler aile yapısı, sosyoekonomik durumu, mesleki durumu, çalışma ortamı, arkadaş ilişkileri gibi çeşitli sorunları ve beklentileri açısından incelendiğinde taşıdığı riskler nedeniyle koruyucu ruh sağlığı çalışmalarında önemli bir grubu oluşturmaktadır. Bu çalışma, çalışan gençlerin benlik saygısı, iletişim becerileri ve baş etme davranışlarını belirlemek amacıyla yapılmıştır. YÖNTEM: Tanımlayıcı olarak yapılan çalışmanın örneklemini 2004–2005 eğitim-öğretim bahar döneminde Zonguldak Mesleki Eğitim Merkezi’ne devam eden 15–24 yaş grubunda yer alan 79 kalfa ve usta öğrenci oluşturmuştur. Veriler “İletişim Becerilerini Değerlendirme Ölçeği (İBDÖ)”, “Rosenberg Benlik Saygısı Ölçeği (BSÖ)”, “Stresle Baş Etme Tarzları Ölçeği (SBETÖ)” ve araştırmacılar tarafından hazırlanan “Kişisel Bilgi Formu” kullanılarak toplanmıştır. BULGULAR: Araştırma kapsamındaki gençlerin yaş ortalaması 20,87±2,07 olup, %70,5’i erkekdir. Gençlerin %81,0’ı meslek öğrenmek için çalıştıklarını belirtmiştir. Çalışma kapsamındaki gençlerin iletişim becerileri puan ortalaması 72,15+12,66, benlik saygısı puan ortalamaları 2,33+1,97 olarak belirlenmiştir. Stresle baş etme davranışları alt ölçeklerinden alınan puanlar ise, kendine güvenli yaklaşım 2,22+0,59, kendine güvensiz yaklaşım 1,57+0,59, boyun eğici yaklaşım 1,27+0,63, iyimser yaklaşım 2,15+0,58 ve sosyal destek arama 1,81+0,63 olarak belirlenmiştir. Yaş ile iletişim becerileri; kararlara katılım ile benlik saygısı, stresle baş etme tarzlarından kendine güvensiz ve boyun eğici yaklaşım; haftalık çalışma süresi saati ile benlik saygısı ve stresle baş etme tarzlarından kendine güvenli yaklaşım; parasını kullanma ile stresle baş etme tarzlarından iyimser yaklaşım arasında anlamlı ilişki belirlenmiştir (p
___
- 1. World Health Organization Tobacco Free Initiative. Building blocks for tobacco control: a handbook. WHO, 2004, p. 4-13.
- 2. Doll R, Wheatley K, Gray R, Sutherland I. Mortality in relation to smoking: 40 years observation on male British doctors. BMJ. 1994; 309: 901-11.
- 3. Sağlık ve Sosyal Yardım Bakanlığı Sigara Alışkanlıkları ve Sigarayla Mücadele Kampanyası Kamuoyu Araştırması. PİAR, 1988.
- 4. Asut Ö. Hekim ve Sigara. Birinci Baski. Türk Tabipleri Birligi Yayinlari, 1993.
- 5. Bilir N, Dogan BG, Yildiz AN. Sigara Içme Konusundaki Davranislar ve Tutumlar. Ankara. Hacettepe Halk Sagligi Vakfi Yayinları No: 7, 1997.
- 6. Cirit M, Orman A, Ünlü M. Afyon’da Sigara Içme Aliskanligi. Toraks Dergisi. 2002; 3(3): 253-256.
- 7. Erbaycu AE, Aksel N, Çakan A, Özsöz A. İzmir İlinde Saglık Çalisanlarinin Sigara İçme Alışkanlıkları. Toraks Dergisi., 2004; 5(1): 6-12.
- 8. Kosku N, Kosku M, Çikrikçioglu U, Tümer ZÖ. Toraks Dernegi Üyelerinin Sigara Konusunda Bilgi, Tutum ve Davranislari. Toraks Dergisi. 2003; 4 (3): 223-230.
- 9. Yorgancioglu A, Esen A. Sigara Bagimliligi ve Hekimler. Toraks Dergisi. 2000; 1: 90-95.
- 10. Nagy K, Barabás K, Nyári T. Attitudes of Hungarian healthcare professional students to tobacco and alcohol. Eur J Dent Educ. 2004; 8(suppl. 4): 32-35.
- 11. Richmond R. Teaching medical students about tobacco. Thorax. 1999; 54: 70-78.
- 12. Vakeflliu Y et al. Tobacco smoking habits, beliefs, and attitudes among medical students in Tiran, Albania. Preventive Medicine. 2002; 34: 370-373.
- 13. Mas A et al. Smoking habits among sixth-year medical students in Spain. Arch Bronconeumol. 2004; 40: 403-408.
- 14. Demirel Y, Sezer E. Sivas Bölgesi Üniversite Öğrencilerinde Sigara Kullanma Sıklığı. Erciyes Tıp Dergisi. 2005; 27(1): 1-6.
- 15. İlhan F, Aksakal N, İlhan M N, Aygün R. Gazi Üniversitesi Tıp Fakültesi Öğrencilerinin Sigara İçme Durumu. TSK Koruyucu Hekimlik Bülteni. 2005; 4(4): 188-198.
- 16. Çan G, Özlü T, Torun P, Bülbül Y. Karadeniz Teknik Üniversitesi Tıp Fakültesi Ögrencilerinin Sigara Içme Aliskanliklari. Tüberküloz ve Toraks. 1998; 46: 245-249.
- 17. Oktay G, Hodoglugil NS, Agca E,Akdogdu E, Ardagil A, Çelik E. Smoking Behaviour and Attitudes of 6th Year Medical Students of Hacettepe University. İstanbul. International Public Health Congress (Health 21 in Action), 2000, p. 149.
- 18. Çalışır ZE, Yıldız AK, Çöl M. Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Son Sınıf Öğrencilerinde Sigara İçme Alışkanlığı, Bağımlılık Düzeyi ve Biçiminin Degerlendirilmesi. Sivas. 8. Halk Sağlığı Günleri, 2003, p. 182.
- 19. Mayda SA, Tufan N, Baştaş S. Düzce Tıp Fakültesi Öğrencilerinin Sigara Konusundaki Tutumları ve İçme Sıklıkları. TSK Koruyucu Hekimlik Bülteni. 2007; 6(5): 364-370.
- 20. Yoldascan E, Usal G, Özdemir B, Akdemir S. Çukurova Üniversitesi Tip Fakültesi Örgencilerinde Sigara Içme Sikligi ve Etkileyen Faktörler. Diyarbakır. 8. Ulusal Halk Sagligi Kongresi, 2002, 802.
- 21. Gültekin BK, İrgil E. Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi Öğrencilerinin Sosyal Aktiviteleri ve Sağlıkla İlgili Tutum ve Davranışları. Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi. 2001; 27(1-2-3): 33-37.
- 22. Güvercin C, İrgil E. Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi Araştırma Görevlilerinin Alışkanlıkları ve Yaşam Biçimleri. Sağlık ve Toplum 2000; 1: 36-41.
- 23. Çalışkan D,Çulha G, Sarışen Ö, Karpuzoğlu S,Tunçbilek A. Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Öğrenci ve Çalışanlarının Sigara İçme Durumu ve Etkili Faktörler. Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Mecmuası 2005; 58: 124-131.
- 24. İrgil E, Halil B, Arslan S, Duralı N. Smoking Among Last-Year Medical Students And Scores of Fagerstorm Test for Nicotin Dependence. San Francisco. American Public Health Association 131st Annual Meeting & Exposition, CA. 2003, 3321.0: Board 9.
- 25. Livaditis M, Samakouri M, Kafalis G, Tellidou C, Tzavaras N. Sociodemographic and psychological characteristics associated with smoking among Greek Medical Students. Eur Addict Res. 2001; 7: 24-31.
- 26. Uçkun I, Metintaş S, Özdemir N, Kolsuz M, Metintaş M, Erginel S, Alataş. Üniversiteye Yeni Başlayan Öğrencilerde ve Ailelerinde Sigara Alışkanlığı: dört yıllık kohort çalışması ilk sonuçları. Tüberküloz ve Toraks Dergisi. 1999; 47(3): 305-10.
- 27. Özen Ş, Arı M, Gören S, Palancı Y, Sır A. Tıp Fakültesi Birinci ve Altıncı Sınıf Öğrencilerinde Sigara ve Alkol Kullanım Sıklığı. Anatolian journal of Psychiatry. 2005; 6: 92-98.
- 28. Kara A, Öğüş AC, Özdemir T, Çilli A, Şenol Y. Akdeniz Üniversitesi Tıp Fakültesi Dönem I ve VI. Sınıf öğrencilerinin sigara içme alışkanlıkları. Bursa. 25. yıl Akciğer Günleri Kongre Kitabı, 2000, p. 272-273.
- 29. İrgil E, Erkenci Y, Güner R, Bağcı S. Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi Öğrencilerinin Sigara ve Alkol Kullanma Alışkanlıkları. Bursa Devlet Hast. Bült. 1999; 15: 135-138.