Aile sağlığı merkezlerine başvuran bireylerde akılcı ilaç kullanım alışkanlıklarının belirlenmesi
AMAÇ: Araştırma, bireylerin akılcı ilaç kullanımına ilişkin alışkanlıklarının incelenmesi amacıyla planlandı. YÖNTEM: Bu tanımlayıcı araştırmanın örneklemini, İstanbul ilindeki evren içinden randomizasyon ile seçilen 5 farklı aile sağlığı merkezine Nisan-Temmuz 2012 tarihleri arasında başvuran 382 birey oluşturdu. Verilerin toplanmasında, bireylerin sosyodemografik özellikleri ve akılcı ilaç kullanımı ile ilişkili 26 sorudan oluşan yapılandırılmış soru formu kullanıldı. İlgili kurum izinleri alındıktan sonra araştırmacılar yüz-yüze görüşme yöntemi kullanarak verileri topladı. Elde edilen veriler; sayısal, yüzdelik ve korelasyon testleri kullanılarak analiz edildi. BULGULAR: Araştırma örneklemindeki bireylerin yaş ortalamasının 41,3±15,3 yıl olduğu belirlendi. Ayrıca %63,1'inin kadın ve %39,8'inin ilkokul mezunu, %48,4'ünün rahatsızlık/hastalık durumunda öncelikle bir sağlık kuruluşuna başvurduğu ve %66,5'inin bir hekim tarafından muayene edildikten sonra ilaç kullandığı saptandı. Bu bireylerin; %70,2'sinin hastalık, %71,2'sinin ilaçların içeriği, %73,6'sının ilaçların kullanımı, %63,6'sının ilaçların etki süresi, %70,4'ünün ilaç yan etkileri ve %57,9'unun ilaç dışı tedavi yöntemleri hakkında bilgi aldıktan sonra ilaç tedavisine başladığı görüldü. Ancak örneklemin %62,8'inin bu bilgilendirmeyi tekrar edemediği, %67,0'ının iyileştiğine kanaat getirerek tedavisini yarıda kestiği ve %67,3'ünün de kalan ilaçlarını evde bulundurduğu saptandı. Ayrıca ileri yaş ve düşük eğitim seviyesinin akılcı ilaç kullanımına uyumu etkilediği belirlendi (p
___
- Şahingöz M, Balcı E. Hemşirelerin Akılcı İlaç Kullanımı. TAF Prev Med Bull. 2013; 12(1): 57-64.
- Şendir M. Antikoagülan Tedavi uygulanan N öroşirürji hastalarında Bakım. İÜFNHYO Derg. 2008; 16(62): 129-135.
- İskit AB. Akılcı İlaç Kullanımı. STED 2006; 15(7):4- 5.
- Adebayo ET, Hussain NA. Pattern of Prescription Drug Use in Nigerian Army Hospitals. Ann. Afr. Med. 2010; 9(3): 152-158.
- Pınar N. Ülkemizde İlaç Harcamaları. JIUMF 2012; 19(1):59-65.
- Pınar N, Karataş Y, Bozdemir N, Ünal İ. Adana
- İlindeki İnsanların İlaç Kullanım Alışkanlıkları. TAF Prev Med Bull. 2013; 12(6): 639-650.
- Sündüs Arslan L, Semin S. Attitudes and Practices of Primary Healthcare Center Patients about Drug Use in Turkey. Patient Educ Couns. 2006; 62: 250-259.
- Akıcı A ve ark. Patient Knowledge about Drugs
- Prescribed at Primary Healthcare Facilities. PDS. 2004; 13: 871-876.
- Köse G,Subaşı Ü, Hatipoğlu S, Lenk H, Gönül E.The Import ance of "Patient-Nurse-Physician- Pharmacist" Collaboration on Drug Administration.Marmara Pharm J. 2012; 16: 115- 119
- Özer E, Özdemir L. Yaşlı Bireylerde Akılcı İlaç Kullanımı ve Hemşirenin Sorumlulukları. SBF Hem Derg. 2009; 42-51.
- Yapıcı G, Balıkçı S, Uğur Ö. Birinci Basamak Sağlık Kuruluşuna Başvuranların İlaç Kullanımı Konusundaki Tutum ve Davranışları. Dicle Tıp Derg. 2011; 38(4): 458-465.
- Göçgeldi E. ve ark. Evlerde Artık İlaç Bulunma Sıklığı ve İlişkili Faktörlerin Araştırılması. TAF Prev Med Bull. 2009; 8(2): 113-118.
- Özçelikay G. Akılcı İlaç Kullanımı Üzerinde Bir Pilot çalışma. Ankara Ecz. Fak. Der. 2001; 30(2): 9-18.
- Yılmaz M, Güler N, Güler G, Kocataş S. Bir Grup Kadının İlaç Kullanımı ile İlgili Bazı Davranışları: Akılcı mı? Cumhuriyet Tıp Derg. 2011; 33: 266- 277.
- Chareonkul C, Khun VL, Boonshuyar C. Rational Drug Use in Cambodia: Study of Three Pilot Health Centers in Kampong Thom Province. Southeast Asian J Trop Med Public Health 2002; 33(2): 418-424.
- Karataş Y, Dinler B, Erdoğdu T, Ertuğ P, Seydaoğlu G. Çukurova Üniveristesi Tıp Fakültesi Balcalı Hastanesi'ne Başvuran Hasta ve Hasta Yakınlarının Belirlenmesi. Ç.Ü.Tıp Fak. Derg. 2012; 37(1): 1-8. Alışkanlıklarının
- Erdil F. Yaşlıların İlaç Kullanımında Eczacı Hemşire İşbirliğinin Önemi." Geriatri, Yaşlı Sağlığına Multidisipliner Yaklaşımı. Türk Eczacılar Birliği Eczacılık Akademisi Yayını, Ankara 2009: 91-96.