Türk Sinemasında Din Adamı Tiplemelerine Tarihsel Bir Yaklaşım Denemesi

Bu makale, tarihsel kronoloji dikkate alınarak Türk Sinemasındaki “din adamı” tiplemelerinideğerlendirmektedir. Araştırmanın temel bulguları Türk sineması örnekleri arasında, içerisinde din adamı karakteri bulunan film örneklerinden elde edilmiştir. Çalışmanın veriler açısından sonuçlarına bakıldığında Türk sinemasında din adamı karakterinin üç farklı dönemde üçfarklı sınıflama ile değerlendirebileceği anlaşılmaktadır. Bu üç farklı sınıflamanın “dışlanmış dinadamı”, “daraltılmış din adamı” ve “kabullenilmiş din adamı” şeklinde olduğu kabul edilmiştir.Özellikle 2000’li yıllar Türk sinema örneklerinin farklı din adamı tipolojisinin oluşturulmasınaimkân verdiği tespit edilmiştir. Buna göre 2000’li yıllar Türk sinemasında “yobaz imam”, “geleneksel imam” ve “modern imam” olarak üç farklı tipoloji geliştirilmeye çalışılmıştır.

An Historical Approach to the Specification of Religious Men in Turkish Cinema

This article evaluates the “cleric” types encountered in Turkish cinema considering the historical chronology. The main findings of the study were obtained from the samples of Turkish cinema samples, including cleric characters. When we look at the results of the study in terms of the data, it is understood that the character of the cleric in Turkish Cinema can be evaluated with three different classification in three different periods. It is accepted that these three different classifications are in the form of “excluded clergy,” “narrowed clergy,” and “accepted clergy.” Especially in the years of 2000, it has been determined that the samples of Turkish Cinema allow the formation of different clerical typology. According to this, three different typologies were tried to be developed as “bigot imam”, “traditional imam” and “modern imam” in Turkish Cinema in 2000’s.

___

  • Buyrukçu, Ramazan. (1995). Din Görevlisinin Mesleğini Temsil Gücü. Ankara: TDV.
  • Cihan, Ahmet,. (2004). Reform Çağında Osmanlı İlmiye Sınıfı. İstanbul: Birey.
  • Çakır, Ruşen; Bozan, İrfan; Talu, Balkan. (2004). İmam-Hatip Liseleri: Efsaneler ve Gerçekler, İstanbul: TESEV.
  • Dursun, Davut. (1992). Din Bürokrasisi, Yapısı ve Gelişimi. İstanbul: İşaret.
  • Günay, Ünver. (1999). Erzurum ve Çevre Köylerinde Dini Hayat, İstanbul: Erzurum Kitaplığı.
  • Gözaydın, İştar. (2009). Diyanet–Türkiye Cumhuriyeti’nde Dinin Tanzimi, İstanbul: İletişim.
  • Kara, İsmail. (2008). Cumhuriyet Türkiyesi’nde Bir Mesele Olarak İslâm, İstanbul: Dergah.
  • Karakaya, Handan. (2008). Türk Sinemasında Din Adamı Tiplemesi. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Felsefe Din Bilimleri Ana Bilim Dalı Din Sosyolojisi Bilim Dalı, Elazığ.
  • Kırbaşoğlu, M. Hayri. (2002). “İlmihâl Dindarlığının İmkânı Üzerine”, İslâmiyât, V (4), 109- 124.
  • Kirman, Mehmet Ali. (2004). Din Sosyolojisi Terimleri Sözlüğü, İstanbul: Rağbet.
  • Okumuş, Ejder. (2005). Klasik Dönem Osmanlı Devleti’nde Din-Devlet İlişkileri, Ankara: Lotus.
  • Subaşı, Necdet. (1996). Türk Aydınının Din Anlayışı, İstanbul: Yapı Kredi.
  • Taş, Kemalettin. (2005, Ocak-Temmuz). “Osmanlı Yönetim Sisteminde Şeyhülislamlık Kurumu –Sosyolojik Bir Çözümleme–”, Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 1 (1), 81-101.
  • Türk, İbrahim. (2000). Halit Refiğ –Düşlerden Düşüncelere Söyleşiler–, İstanbul: Kabalcı.