İl özel idaresinin gelir yapısının "yönetimlerarası gelir bölüşümü" açısından değerlendirilmesi

Türkiye'de kamusal mal ve hizmetlerin (tam ve yan kamusal mal/hizmet) üretiminde yerel yönetim birimlerinden olan il özel idarelerinin önemli görevleri bulunmaktadır. 1913 tarihli il özel idareleri kurulduğundan bıı yana, mali özerklileri başta olmak üzere varlıkları hep tartışma konusu olmuştur. 2005 tarihinde yapılan yasal düzenleme, il özel idaresinin kurumsal yapısında bir takım değişiklikler getirmekle birlikte, akçal yönden bir gelir artışı sağlamamıştır. Dolayısıyla il özel idarelerinin merkezi idareye akçal bağımlılığı devam etmektedir.Bu çalışmada yönetimler arası mali ilişkiler çerçevesinde gelir bölüşümüne il özel idareleri bağlamında değinilecek, diğer bir deyişle, ülkemizdeki tüm il özel idarelerinin yanı sıra Edirne İl Özel İdaresi'nin mali özerkliği ve bu bağlamda bütçe gelirlerinin içerisinde yer alan vergi gelirleri (öz gelirleri), merkezi yönetimden yapılan transferler ve yardımlar tartışılacaktır.

The evaluation of financial structure of provincial administration in the context of intergovermental income distribution

Provincial administrations as being a type of local authority in Turkey possess important duties in producing public goods and services (both for pure and in-pure public goods and services). These administrations have always been a fundamental discussion subject, especially on the question of their financial autonomy, since their foundation in 1913. Legal arrangements made in 2005 had some modifications on institutional structure of provincial administrations; however these arrangements haven't had any impact on income growth. Dependence of provincial administrations to central government therefore continues. Present study examines income distribution of provincial administrations in the framework of intergovernmental financial relations. The study argues provincial administrations' in Turkey and Edirne Provincial

PDF

___

Arıkboğa, Ülkü, Yönetimler Arası Mali İlişkiler, 1. Basım, Yaylacık Matbaası, İstanbul,2004.
Çınar, Tayfun, Birgül A. Güler, Yerel Maliye Sistemi, TODAİE Yayın No: 313, Ankara,2004.
Decentralization Thematic Team, "Revenue Assignment", Center for International Earth Science Information Network, http://www.ciesin.org/decentralization/English/Issues/Revenue.html, (21 Ocak 2010).
Fossen, Frank M. and Stefan Bach, "Reforming the German Local Business Tax-Lessons from an International Comparison and a Microsimulation Analysis", FinanzArchiv: Public Finance Analysis, Vol. 64, No. 2, June, 2008, ss. 245-272.
Güler, A., Birgül , "Belediye Gelirlerinin Yapısı 1925-1989", Çağdaş Yerel Yönetimler, C.3, S.l, Ocak, 1994.
Güler, A., Birgül, "İl Özel İdaresi Gelirleri: 1925-1990", Çağdaş Yerel Yönetimler, C.3, S.3, Mayıs, 1994a.
Gündüz, İsmail Orçun, Bilge Hakan Agun, "Bir Yerel Yönetim Geliri Olarak Yerel İşletme Vergisi: Avrupa Birliği Uygulaması ve Türkiye'de Uygulanabilirliği", Prof. Dr. Mualla Öncel'e Armağan, Cilt I, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Yayını, No: 243, Ankara, 2009.
Güner, Ayşe, "Yönetimler Arası Gelir Bölüşümü: Temel İlke ve Uygulamalar", Ayşe Güner ve Serdar Yılmaz(Ed.), Mali Yerelleşme, Teori ve Uygulamalar Üzerine Yazılar içinde, Marmara Üniversitesi Yerel Yönetimler Araştırma ve Eğitim Merkezi ve Güncel Yayıncılık Yayınları, İstanbul, 2006, ss. 61-82.
İl Özel İdaresi ve Belediye Gelirleri Kanun Tasarısı, Dönem ve Yasama Yılı: 23/2, Esas No: 1/505, http://www2.tbmm.gov.tr/d23/l/l-05.05.pdf, (20 Temmuz 2009).
Kalabalık, Halil, Avrupa Birliği Ülkeleriyle Karşılaştırmalı Yerel Yönetim Hukuku, Seçkin Yayıncılık, Ankara,2005.
Karaduman, Emine, M. Kemal Öçal, Nevzat Özgür, "Belediye Gelirleri", Maliye Dergisi, S: 98, Mart-Haziran,1990.
Keleş, Ruşen, Yerinden Yönetim ve Siyaset, 4. Basım, Cem Yayınevi, İstanbul,2000.
Nadaroğlu, Halil, Mahalli İdareler, 4. Baskı, Beta Basım, İstanbul, 1989.
Öncel, Yenal, Mahalli İdareler Maliyesi, İkinci Baskı, Filiz Kitabevi, İstanbul,1992.
Öncel, Yenal, Mahalli İdareler Maliyesi, 3. Baskı, Filiz Kitabevi, İstanbul, 1998.
Resmi Gazete, 28/06/2008, Sayı 26920
Tanzi, Vito, ""Basic Issues on Decentralization and Tax Assignment", Ethistam Ahmad, Gao Qiang and Vito Tanzi (Ed.), Reforming China's Public Finances, IMF: Washington, 1995.
Tavşancı, Aykut, "Türkiye'de Yerel İdarelerin Vergilendirme Yetkisi ve 1982 Anayasası", Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, C.4, S.l, Haziran,2004.
Tavşancı, Aykut, Burcu Keçeci, "Avrupa Birliği Sürecinde Yerel Yönetimlerin Vergilendirme Yetkisi ve Anayasal Çerçeve", Vergi Sorunları, S: 250, Temmuz,2009.
T.C. Başbakanlık, Türkiye'de Yönetimler Arası Mali İlişkiler: Sorunlar ve Çözüm Önerileri, Başbakanlık Basımevi, Ankara,2005.
T.C. Maliye Bakanlığı, Muhasebat Genel Müdürlüğü, http://www.muhasebat.gov.tr/mbulten/ilozel.php, (20 Temmuz 2009).
Ulusoy, Ahmet ve Tekin Akdemir, Mahalli İdareler, 3. Basım, Seçkin, Ankara,2005.
Van İl Özel İdaresi,
http://www.vanilozelidaresi.gov.tr/icerik.php?id=38&alt_kat_id=20, Erişim Tarihi: 08/01/2010.