Kıyâme Suresi 19. Ayeti Bağlamında Sünnetin Kaynağı ve Hz. Peygamber’in (sas) Tebyin Görevi

Sünnetin konumu, sünnet-vahiy ilişkisi, sünnetin vahiy kaynaklı olup olmadığı konuları günümüzde sıkça gündeme getirilmekte ve bu bağlamda sünnetin dindeki konumuyla ilgili değerlendirmelere yer verilmektedir. Sünnetin dindeki konumuna ilişkin tartışmalarda, Kur’ân'dan bazı ayetler delil olarak sunulmaktadır. Ancak sünnetin dindeki konumunun Hz. Peygamber’in konumundan bağımsız değerlendirilmesi düşünülemez. Şüphesiz ki bu konuda başvurulması gereken ilk kaynak Kur’ân-ı Kerim’dir. Bu çalışmada, sünnetin kaynağı, dindeki yeri, korunması ve Resûlullah’ın Kur’ân’ı açıklaması (tebyîn) konuları, Kıyâme Suresi’nin 19. ayeti bağlamında ele alınmaya çalışılacaktır. Tefsir ve Hadis kaynaklarında Kıyâme Suresi’nin 16-19. ayetleri bir bütün olarak incelendiğinden öncelikle bu ayetlerin nüzul sebebi verilecek, ardından kaynaklarda verilen bilgiler ışığında ilgili ayet değerlendirilmeye çalışılacaktır.

Anahtar Kelimeler:

Kıyâme Sûresi, Sünnet, Hadis, Tebyin

Source of Sunnah and Explanation (Tabyin) Duty of Prophet in the Context of 19th Verse of Surah al-Qiyâmah

The status of Sunnah, relationship between Sunnah and Wahy, the divine revelation of God, and the subject matter whether Wahy is the source of Sunnah or not are being made an issue nowadays; in this sense many interpretations to define the status of Sunnah have been noticed. Some Ayahs from Quran are cited as evidence for the discussions made on the status of Sunnah in religion. However, the status of Sunnah cannot be considered to be evaluated in itself without considering the status of Prophet Muhammad, by any means. On this matter, the principal source to apply for is certainly the Noble Quran. In this study, in addition to discussion of the status of Sunnah in religion, its source within the context of the 19th Ayah of Surah Qiyamah, which has not been dwelt on much, its preservation and the duty to explain Holy Quran (tabyin) of Prophet Muhammad are going to be studied. For the reason that the 16th and 19th Ayahs of Surah Qiyamah are often contextualized together in Tafsir and Hadith sources, primarily giving the reasons of why they were revealed, the ayah of subject matter is going to be figured out in the context of the source of Sunnah, its preservation and its status in religion considering the information in different sources on its comprehension.

Keywords:

Sunnah, Tabyin Surah Qiyamah, Wahy, Wahee-e-Ghair Matluv, Preservation of Sunnah,

PDF

___

Kaynakça Ahmed b. Hanbel, Musned ( Thk. Şuayb el-Arnavud), Müessesetu’r-Risale, Beyrut, 1420/1999.Aydınlı, Abdullah, Hadis Yazıları, İFAV Yayınları, İstanbul, 2014, s. 240.Aynî, Umdetu’l-Kârî, I/80; Beydavî, Tefsiru'l-Beydavî, Güngör, Mevlüt, “Kur’an’ın Hz. Peygamber’in Sünnetine Verdiği Değer” Konulu Tebliğ, Sünnetin Dindeki Yeri, Ensar Neşriyat, İstanbul, 1998.Çakan, İ. Lütfi, Sünnet’e Yönelik Tartışmalar, Bilgi ve Hikmet Dergisi, Bahar 1994/6, s. 112-125.Davudoğlu, Ahmed, Sahîh-i Müslim Tercüme ve Şerhi, Sönmez Neşriyat, İstanbul, 1978, III/216.Ebû Avâne, Yakûb, b. İshâk el-İsferânî, Musnedu Ebî Avâne, Daru’l-Ma’rife, Beyrut, tsz.,Ebu Hafs, Ömer b. Ali ed-Dımeşkî el-Hanbelî, el-Lubâb Fî Ulûmi'l-Kitab, Daru'l-Kutubi'l-İlmiyye, Beyrut, 1998.Ebu İshak en-Nisabûrî, el-Keşf ve'l-Beyan, Daru İhyai't-Turasi'l-Arabi, Beyrut, 2002.Ebu'l-Abbas, Ahmed b. Muhammed b. el-Mehdî eş-Şazelî, el-Bahru'l-Medîd, Daru'l-Kutubi'l-İlmiyye, Beyrut, 2002, 8/287; Ebu'l-Leys, Nasr b. Muhammed es-Semerkandî, Bahru'l-Ulûm, Daru'l-Fikr, Beyrut, 3/500.Ebu's-Suûd, Muhammed b. Muhammed, Tefsîru Ebî's-Suûd, Daru İhyai't-Turasi'l-Arabî, Beyrut, 9/67;el-Alusî, Şemsuddin es-Seyyid Mahmut, Tefsîru Ruhu'l-Meanî, Daru İhyai't-Turasi'l-Arabî, 29/142;el-Bağdadî, Ahmed b. Ali b. Sabit, el-Kifaye fî İlmi’r-Rivaye, Müesseset’r-Risale, Beyrut, 2013, s.17-21.el-Hatib, Muhammed Accac, es-Sunnetu Kable’t-Tedvîn, Daru’l-Fikr, Beyrut, 2005, s. 23; el- Hatib, Muhammed Accac, Usûlu’l-Hadis, Daru’l-Fikr, Beyrut, 2008, s. 31-34.el-Hazin, Alauddin b. Ali b. Muhammed b. İbrahim el-Bağdadî, Lubabu't-Te'vîl Fî Maanî't-Tenzîl (Tefsîru'l-Hazin), Daru'l-Fikr, Beyrut, 1979.el-Irâkî, Zeynuddin b. Abdurrahman b. El-Hüseyin, Şerhu Elfiyeti’l-Irâkî, Daru’l-Kütubi’l-İlmiyye, Beyrut, trsz..el-İstanbulî, İsmail Hakkı b. Mustafa, Tefsîru Ruhi'l-Beyan, Daru'n-Neşr/Daru İhyai't-Turasi'l-Arabî, 10/192.el-Kâsımî, Cemaluddin, Kavâidu’t-Tahdîs, Daru’n-Nefais, Beyrut, 1993, s. 58.el-Muallimî, Abdurrahman b. Yahya el-Yemânî, el-Envâru’l-Kaşife, Alemu’l-Kütub, Beyrut, 1378, s. 33-34.el-Mubarekfûrî, Muhammed b. Abdirrahman, Tuhfetu’l-Ahvezî, Daru’l-Feyhâ’, Şam, 2011, IX/240; el-Vahidî, el-Vecîz Fî Tefsîri'l-Kitabi'l-Azîz.en-Nesefî, Ebu'l-Berekât Abdullah b. Ahmed, Tefsîru'n-Nesefî, Daru'n-Nefâis, Beyrut, 2005, 4/244; er-Râzî, Fahrettin, et-Tefsîru'l-Kebîr (Mefatihu'l-Ğayb), Daru'l-Fikr, Beyrut, 1981.es-Suyutî, Durru'l-Mensûr, 15/109, eş-Şafiî, Muhammed b. İdris, er-Risâle, Thk. Ahmed Muhammed Şakir, Beyrut, 1309.eş-Şevkânî, Muhammed b. Ali, Fethu'l-Kadîr, 5/475.et-Taberî, Camiu'l-Beyan Fi Te'vili'l-Kur'an, Muhk. Ahmed Muhammed Şakir, Müessesetu'r-Risale, 2000.Hamidullah, Muhammed, İslam Ansiklopedisi, “Sünnet” Maddesi, İstanbul, 1970, XI/243. İbn Abbas, Tenvîru'l-Mikbâs, 2/118.İbn Hacer, Fethu’l-Bârî, I/41¸İbn Hibbân, Muhammed b. Hibbân b. Ahmed Ebû Hatim el-Bustî, Sahîhu İbn Hibbân (Thk. Şuayb el-Arnavud),Müessesetu’r-Risale, Beyrut, 1414/1993, I/226; İbn Kesir, Tefsiru'l-Kur'ani'l-Azîm, Muhk. Sami b. Muhammed Sellame, Daru't-Taybe Li'n-Neşr, 1999.İbnu'l-Cevzî, Abdurrahman b. Ali b. Muhammed, Zadu'l-Mesîr Fî İlmi't-Tefsîr, el-Mektebu'l-İslamî, Beyrut, 1404.Kırbaşoğlu, Hayri, İslam Düşüncesinde Sünnet, Ankara Okulu Yayınları, Ankara, 1999, s. 106.Küçük, Raşit, Kur’an – Sünnet İlişkisi Konulu Tebliğ, Sünnetin Dindeki Yeri, Ensar Neşriyat, İstanbul, 1998.Mukatil b. Süleyman el-Ezdî, Tefsiru Mukatil b. Süleyman, Daru'l-Kutubi'l-İlmiyye, Beyrut, 2003.Muvdûdî, Ebu’l-‘Alâ, Tefhimu’l-Kur’an, Terc. Komisyon, İnsan Yayınları, İstanbul, 1996.Önkal, Ahmet, Vahiy-Sünnet İlişkisi ve Vahy-i Gayr-i Metluvv, Kur’an ve Sünnet Sempozyumu, Ankara, 1997. Taberânî, Süleyman b. Ahmed b. Eyyûb, el-Mu’cemu’l-Kebîr, Mektebetu’l-Ulûm ve’l-Hikem, Musul, 1983.Yücel, Ahmet, Hadis Usûlü, İFAV yayınları, İstanbul, 2011, s. 22.Zehebî, Siyeru Alami’n-Nubelâ, XII/412.Zeydân, Abdulkerim, Ulûmu’l-Hadis, Müessesetu’r-Risale, Beyrut, 2011, s.17.