İnsan Hakları ve Sosyal Hizmet: Ortak Bir Kader Mümkün Mü? Nasıl Bir İlişki, Ne Çeşit Bir Etkileşim?

İnsanların sadece insan oldukları düşüncesinden yola çıkılarak insan onurunun korunmasını sağlama ve insanların bazı haklarının bulunması hatta bazı haklarının da korunması gerekliliğine yönelik gelişen kolektif bilinç, yirminci yüzyılın en büyük başarılarından biri olan insan hakları kavramıdır. İnsan ihtiyaçlarının ürünü olan bu haklar, Birinci, İkinci, Üçüncü ve Dördüncü Kuşak Haklar şeklinde tasnif edilerek tarihsel bir gelişim seyri göstermiştir. Öte yandan insan refahı odaklı bir yaklaşıma sahip olan sosyal hizmet ise teorik ve uygulamalı çalışmalarında insanların doğuştan elde ettiği haklarından maksimum düzeyde faydalanmalarını hedeflemektedir. Bu anlamda, insan hakları ve sosyal hizmet mesleğini birbirinden ayırmak mümkün değildir. O halde bu derlemenin insan hakları ve sosyal hizmet arasındaki ilişkiyi açıklama hedefi gütmesi ve ulusal sosyal hizmet literatüründe insan hakları kavramına yönelik yeni kavrayışlar sağlama kaygısı taşıması kayda değer ölçüde önemli bir amaç olarak açıklanabilir. Sosyal hizmet uzmanlarının, sosyal hizmet değerlerini gözeterek insan hakları kavramına mesleki uygulamalarında atıfta bulunmaları aynı zamanda sosyal haklarda eşitlik, sosyal adaletin sağlanması ve sosyal refah politikalarında savunuculuk rolleriyle sağlanır. İnsan hakları, sosyal adalet ve sosyal refah politikaları savunuculuğunun titiz bir şekilde ele alınması gerekir çünkü çoğu sosyal hizmet uzmanlarına göre meslek bu kavramlar üzerine inşa edilmiştir. Sosyal hizmet uzmanları, uygulama alanlarında hangi müracaatçı grubu ile karşılaşırsa karşılaşsın sunulacak bütün hizmetlerin ve yapılacak müdahalelerin insan hakları ile ilişkili olduğunu bilirler. Dolayısıyla insan hakları ve sosyal hizmet etkileşiminde ortak bir kader birliği söz konusudur.

Anahtar Kelimeler:

İnsan hakları, sosyal hizmet, sosyal hizmet uzmanları, sosyal adalet, sosyal refah, savunuculuk

Human Rights and Social Work: Is a Common Fate Possible? What Kind of Relationship and Interaction Do They Have?

Collective consciousness, which develops towards the necessity of protecting human dignity inherent in all human beings, and maintaining some of their rights or protecting even some of their rights, is the concept of human rights, one of the greatest achievements of the twentieth century. These rights, which are the products of human needs, showed historical development by being classified as First, Second, Third and Fourth Generation Rights. On the other hand, social work, which has a welfare-oriented approach, aims to maximize the use of inherent rights that people have in its theoretical and applied studies. In this sense, it is not possible to separate human rights from the social work profession. Therefore, it may be explained as a significant objective for this article to pursue the goal of explaining the relationship between human rights and social work and providing new insights into the concept of human rights in the national social work literature. The fact that social workers refer to the concept of human rights by considering social work values in their professional practices is also ensured by their advocacy roles in equality in social rights, social justice, and social welfare policies. The advocacy of human rights, social justice, and social welfare policies needs to be meticulously addressed, as most social workers accept that the profession is built on these concepts. Social workers know that all services to be offered and interventions to be made, regardless of which client group they encounter in the fields of application, are related to human rights. Therefore, there is a common fate in the interactions between human rights and social work.

Keywords:

Human rights, social work, social workers, social justice, social welfare, advocacy,

PDF

___

Akbaş, E. (2014). Sosyal çalışmada çağdaş eleştirel perspektifler. Ankara: SABEV Yayınları.
Arslan, R. (2004). Türkiye’de insan haklarının gelişim süreci ve insan hakları alanında faaliyet gösteren sivil toplum kuruluşları: İnsan Hakları Derneği ve Mazlumder üzerine bir inceleme. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Cumhuriyet Üniversitesi, Sivas.
Beetham, D. (ed.). 1995. Politics and human rights. Oxford: Blackwell.
Bielefeldt, H. (1996). Secular human rights: Challenge and opportunity to Christians and Muslims. Islam and Christian‐Muslim Relations, 7(3), 311-325.
Bratspies, R. M. (2015). Do we need a human right to a healthy environment?. Santa Clara Journal of İnternational Law, 13(1), 31-69.
Ceviz, A. (2000). Paradigma felsefe sözlüğü. İstanbul: Paradigma Yayınları.
Dağdelen, G. (2016). Sosyal sorunlar ve sosyal çalışma. İçinde: İ. Çılga, E. Erkul, B. Yıldırım ve İ. B. Adıgüzel (Eds.), Sosyal çalışma ve sosyal politika yazıları (ss. 61-82). Ankara: Bellek Yayınları.
Duyan, V. (2010). Sosyal hizmet: Temelleri, yaklaşımları, müdahale yöntemleri. Ankara: Sosyal Hizmet Uzmanları Derneği Genel Merkezi Yayınları.
Freire, P. (2003). Ezilenlerin pedagojisi (Dördüncü baskı). (Çev.: D. Hattatoğlu ve E. Özbek), İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
Galtung, J. 1994. Human rights in another key. Cambridge: Polity Press.
Genç, M. (1997). İnsan hakları ve temel özgürlükleri. Bursa: Uludağ Üniversitesi Güçlendirme Vakfı Yayınları.
Guthrie, W. K. C. (1971). The sophist. UK: Cambridge University Press.
Gürkaynak, M. ve İren, A. A. (2016). Modernizm öncesi ve sonrası batı toplumlarında insan haklarının kavramsallaştırılması. Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 23(1), 330-355.
Hawkins, L., Fook, J. ve Ryan, M. (2001). Social worker’s use of the language of social justice. British Journal of Social Work, 31(1), 1-13.
Hayden, P. (ed.). (2001). The philosophy of human rights. St. Paul: Paragon House.
Healy, L. M. (2008). Exploring the history of social work as a human rights profession. International Social Work, 51(6), 735-748.
Ife, J. (2008). Human rights and social work: Towards rights-based practice (Revised edition). UK: Cambridge University Press.
IFSW. (1994). The ethics of social work: Principles and standards. Geneva: IFSW.
IFSW. (2014). Global definition of the social work. 7 Ocak 2019 tarihinde http://ifsw.org/get-involved/global-definition-of-social-work/ web adresinden erişildi.
Ishay, M. R. (ed.). (1997). The human rights reader. New York: Routledge.
Kaynak, R. Ç. (2017). Sosyal adalet ve eşitlik bağlamında sosyal hizmet uygulamaları. Türkiye Sosyal Hizmet Araştırmaları Dergisi, 1(2), 105-115.
Kendall, D. (2004). Social problems in a diverse society. UK: Pearson.
King, E. A. (2012). Human rights: The search for universality. USA: University of Central Oklahoma.
Lauren, P. G. (1996). Power and prejudice the politics and diplomacy of racial discrimination (Second edition). Colorado: Westview.
Lee, M. Y. K. (2011). Religion, human rights and the role of culture. The International Journal of Human Rights, 15(6), 887-904.
Marsal-Llacuna, M. L. (2016). City indicators on social sustainability as standardization technologies for smarter (citizen-centered) governance of cities. Social Indicators Research, 128(3), 1193-1216.
Orend, B. (2002). Human rights: Concept and context. Peterborough: Broadview Press.
Pagden, A. (2003). Human rights, natural rights, and Europe’s imperial legacy. Political Theory, 31(2), 171-199.
Payne, M. (1997). Modern social work theory (Second edition). London: MacMillan Press.
Reçber, B. (2018). İnsan hakları ve sosyal adalet açısından devletin çocuklara ve kadınlara yönelik sunduğu hizmetler: Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı çalışanları örneği. Yayımlanmamış doktora tezi, Uludağ Üniversitesi, Bursa.
Reichert, E. (2003). Social work and human rights: A foundation for policy and practice. New York: Columbia University Press.
Reisch, M. (2002). Defining social justice in a socially unjust world. Families in Society, 83(4), 343-355.
Scanlon, J., Cassar, A. ve Nemes, N. (2006). Water as a human right?. (2nd edition, Environmental policy and law paper No: 51), UK: IUCN Publications.
Schacht, J. (1964). An introduction to Islamic law. Oxford: Clarendon Press.
Sheafor, B. ve Horejsi, C. (2014). Sosyal hizmet uygulaması: Temel teknikler ve ilkeler (Birinci basım). Ankara: Nika Yayınevi.
Sinden, A. (2005). In defense of absolutes: Combating the politics of power in enviornmental law. Lowa Law Review, 90, 1405-1511.
Tufan, B., Sayar, Ö. Ö. ve Koçyıldırım, G. (2009). Antalya Uluslararası Sosyal Haklar Sempozyumu bildiri kitabı. İçinde: N. Mütevellioğlu ve diğ. (Eds.). Sosyal Bir Hak Olarak Sosyal Hizmet (ss. 76-86). Ankara: Belediye-İş Sendikası Yayını.
Tuncay, T. ve Erbay, E. (2006). Sosyal hizmetin temel hedefi: Sosyal adalet. Toplum ve Sosyal Hizmet, 17(1), 53-69.
Ünal, Ş. (2001). Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi: İnsan haklarının uluslararası ilkeleri. TBMM: Kültür, Sanat ve Yayın Kurulu Başkanlığı. 8 Ocak 2019 tarihinde https://acikerisim.tbmm.gov.tr/xmlui/handle/11543/2032 web adresinden erişildi.
Von Senger, H. (1993), From the limited to the universal concept of human rights: Two periods of human rights. İçinde: V. Schmale (Ed.). Human Rights and Cultural Diversity (ss. 47-100). Golbach: Keip.
Weiss, I. (2005). Is there a global common core to social work? A cross-national comparative study of bsw graduate students. Social Work, 50(2), 101-111.
Yaman, S. (2016). Tevrat'a göre insan hayati ve onurunun kutsallığı. Itobiad: İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 5(2), 338-354.
Yolcuoğlu, İ. G. (2012). Sosyal hizmete giriş. Ankara: SABEV Yayınları.
Zengin, O. ve Altındağ, Ö. (2016). Bir insan hakları mesleği olarak sosyal hizmet. Toplum ve Sosyal Hizmet, 27(1), 179-190.