EBEVEYNLERİN GÖZÜNDEN ÇOCUK İSTİSMARI: METAFORİK BİR ÇALIŞMA
Bu araştırmanın amacı; okul öncesi dönem çocukların evde birlikte en fazla zaman geçirdikleribireyler olan ebeveynlerinin çocuk istismarına ilişkin algılarını metaforlar aracılığıyla belirlemektir.Araştırmada, ebeveynlerin “çocuk istismarı” kavramına yönelik algılarını ifade eden metaforlarıbelirlemede, nitel araştırma yöntemleri arasında yer alan olgu bilim deseni kullanılmıştır. Buaraştırma 2017-2018 yıllarında uygun örnekleme yöntemi kullanılarak belirlenen 1 ila 6 yaşlarıarasında çocuğa sahip 187 ebeveyn ile yürütülmüştür. Okul öncesi dönemde çocuğu olanebeveynlerin çocuk istismarı kavramına ilişkin algıları “Çocuk istismarı sizce neye benzer?”sorusunu cevaplamaları ve kurdukları ilişkiyi “Çünkü…” cümlesini tamamlayan açıklamaları ileelde edilmiştir. Metaforun konusu ve kaynağı ilk soru ile belirlenmeye çalışılmıştır. “Çünkü” ile bumetafora yüklenen anlam ve nedenler ortaya çıkarılmaya çalışılmıştır. Verilerindeğerlendirilmesinde içerik analizi tekniği kullanılmıştır. Araştırma sonucunda; ebeveynlerinverdikleri cevaplardan yola çıkılarak oluşturulan kategoriler incelendiğinde; ebeveynlerin toplam11 kategoride 75 metafor geliştirdikleri tespit edilmiştir. Çocuk istismarı kavramına ilişkinoluşturulan kategoriler bütün olarak düşünüldüğünde, ebeveynler en çok kıyamet, katliam, kanserve kabuk tutmayan yara metaforlarını geliştirmişlerdir.
Child Abuse From Parent's Eyes: A Metaphoric Study
The aim of this study is to determine the perceptions of the parents of preschool children about child abuse via metaphors. In order to determine the metaphors that express the perceptions of parents about the concept of child abuse, the phenomenology model which is among the qualitative research methods is used in the research. This research was carried out with 187 parents with children aged between 1 and 6 who were determined using appropriate sampling method in 2017-2018. Perceptions of parents about the concept of child abuse were obtained with the answer to question of "What do you think child abuse is like?" and explanations with complete the sentence starting with "because". The subject and source of metaphor are tried to be determined by the first question. The meaning and reasons attributed to this metaphor were tried to be revealed with the sentence "because". Content analysis technique was used to evaluate the data. When the categories, which were based on the answers of the parents, were examined and it was found that parents developed 75 metaphors in 11 categories. When the categories of child abuse are considered as a whole, the parents mostly developed the metaphors: doomsday, massacre, cancer and non-closure wound.
___
- Alzoubi, F. A., Ali, R. A., Flah, I. H., & Alnatour, A. (2018). Mothers’ knowledge & perception about
child sexual abuse in Jordan. Child abuse & neglect, 75, 149-158.
- Bahar, G., Savaş, H. A., & Bahar, A. (2009). Çocuk istismarı ve ihmali: Bir gözden geçirme. Fırat
Sağlık Hizmetleri Dergisi, 4(12), 51-65.
- Bilgin, N. (1995). Sosyal psikolojide yöntem ve pratik çalışmalar. İstanbul: Sistem Yayıncılık.
- Colman, R. A., & Widom, C. S. (2004). Childhood abuse and neglect and adult intimate
relationships: A prospective study. Child Abuse & Neglect. 28, 1133–1151.
- Çağlarırmak, A. (2006). Yerleşik olan ve olmayan ailelerde çocuk istismarı yaygınlığının
incelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ege Üniversitesi, Sosyal Bilimler
Enstitüsü, İzmir.
- Gökçe, O. (2006). İçerik analizi kuramsal ve pratik bilgiler. Ankara: Siyasal Kitabevi.
- Güler, N., Uzun, S., Boztaş, Z., & Aydoğan, S. (2002). Anneleri tarafından çocuklara uygulanan
duygusal ve fiziksel istismar/ihmal davranışı ve bunu etkileyen faktörler. Cumhuriyet
Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi, 24(3), 128–134.
- Harford, T.C., Yia, H., & Grant, B. F. (2014). Associations between childhood abuse and
interpersonalaggression and suicide attempt among U.S. adults in anational study. Child
Abuse & Neglect, 38, 1389–1398.
- Kara, B., Biçer, Ü., & Gökalp, A. S. (2004). Çocuk istismarı. Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Dergisi,
47, 140-151.
- Lundahl, B. D., Nimer, J., & Parsons, B. (2006). Preventing child abuse: A meta-analysis of parent
training programs. Research on Social Work Practice, 16(3), 251-262.
- Özer, G. (2014) Ebeveynlerin çocuk cinsel istismarına dair bilinçleri, endişeleri ve aldıkları
önlemler. Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Üniversitesi.
- Sarı, H. Y., Ardahan, E., & Öztornacı, B. Ö. (2016). Çocuk ihmal ve istismarına ilişkin son 10 yılda
yapılan sistematik derlemeler. TAF Preventive Medicine Bulletin, 15(6), 501-511.
- Tıraşçı, Y, & Gören, S. (2007). Çocuk istismarı ve ihmali. Dicle Tıp Dergisi, 3(1), 70-74.
- Üstündağ, A., Şenol, F., & Mağden, D. (2015). Ebeveynler çocuk istismarına yönelik bilgi
düzeylerinin belirlenmesi ve bilinçlendirilmesi. Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri
Fakültesi Dergisi, 1(2), 212-227.
- Warner, R. (2008). Applied statistics from bivariate through multivariate techniques. Los Angeles:
Sage.
- Yalçın, H., Koçak, N., & Duman, G. (2014). Anne babaların çocuk istismarıyla ilgili tutumlarının
incelenmesi. KMÜ Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 16(Özel Sayı I), 137-14.
- Yalçın, N. (2011). Türkiye’de çocuk istismarı ve çözüm önerileri. Beykent Üniversitesi Hastane ve
Sağlık Kurumları Yönetimi Bilim Dalı, Yüksek Lisans Projesi. İstanbul.
- Yıldırım, A. & Şimşek, H. (2005). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin
Yayıncılık.
- Yıldız, Y., Kaçar, M., Albayrak, E., Çalaboğlu, T., Çakmak, S., & Bayraktar, T. (2017). Çocuk
ihmali ve istismarı hakkında ilköğretim öğretmenlerinin bilgi düzeylerinin
değerlendirilmesi. Van Tıp Dergisi, 24(4), 303-309.