21.Yy'da sağlıkta eşitsizlikler ve eşitsizliğin aşılmasında sosyal hizmetin rolü

Sağlıkta eşitsizlikler, sosyal, politik ve ekonomik yönü ağırlıklı olan, bireysel değiltoplumsal bağlamda ele alınması gereken,toplumsal gruplar arasında ortaya çıkansağlıkla ilgili farklılıklardır. Çeşitli gruplararasında yüksek hastalık hızı, tedaviye erişememe sonucu ölüm/hastalık, kimi hastalıkların daha sık görülmesi ve toplumdaki nüfusgrupları arasında sağlık durumunda farklılıklar, bu eşitsizliklerin somut örnekleridir.Sağlık politikalarının temelinde yer alan birsorun olarak sağlıkta eşitsizlikler, pek çokülke açısından sağlık reformlarının da iticigücü olmuştur. Sorun, bir sosyal adaletsizlik ve insan hakkı sorunu olarak sosyal hizmetmesleğinin de odağındadır. Bu çalışmanınamacı, sağlıkta dönüşüm, bu dönüşümün sonuçlarının bireye ve topluma yansıma biçimleri ve sosyal hizmet mesleğinin bu sonuçlarkarşında nerede durduğu-durması gerektiğikonularını ele almak ve tartışmaktır.

Health inequalities in 21st century and social work s role in tackling inequalities

Health inequalities are health differencesamong different social groups, which havesocial, political and economical dimensionsthat should be considered in a social ratherthan individual context. High illness ratesamong certain groups, illness/death as a re-sult of being unable to reach treatment, com-mon exposure to certain illnesses and diffe-rences in health status among different socialgroups can be given as concrete examples ofthese inequalities. Health inequalities, as acentral issue in health policies, have alsobeen driving force for health reforms in manycountries. The problem is also central for social work, for being an issue of social injustice and human rights. The aim of this study isto address and discuss health inequalities, itsconsequences on individual and society andwhere should social work profession standagainst these problems.

___

  • Aile Hekimliği Uygulama Yönetmeliği. 25 Ocak 2013 Cuma Resmî Gazete Sayı : 28539
  • Akdağ, R. (2008). Türkiye sağlıkta dönü- şüm programı ve temel sağlık hizmetleri (Alma Ata’nın 30. yılı hatırasına). Ankara: Sağlık Bakanlığı Yayınları, Yayın no:770.
  • Akdur, R. (1990). Sağlık politikalarında te- mel ilkeler. Sağlık ve Toplum, 2, 19-23.
  • Alma Ata Bildirgesi (1978) internet erişimli: http://195.142.135.65/who/ALMAATA.HTM erişim tarihi: 02.04.2011
  • Backwith, D., G. Mantle (2009). Inequaliti- es in health and community-oriented social work: Lessons from Cuba?. International Social Work 52: 499- 511.
  • Belek, I. (1998). Sosyoekonomik konumda ve sağlıkta sınıfsal eşitsizlikler: Antalya’da beş yıllık bir araştırma . Ankara: Türk Tabib- ler Birliği Yayını.
  • Belek, I. (2004) Sosyoekonomik Konumda ve Sağlıkta Sınıfsal Eşitsizlikler: Antalya’da Beş Yıllık Bir Araştırma . Ankara: Türk Ta- bipleri Birliği (TTB).
  • Braveman, P., S. Gruskin. (2003). Defning equity in health . J Epidemiol Community Health 57,254–258.
  • Bostan S, Kılıç T, Acuner T. (2012). Sağlıkta dönüsüm programlarının hastaneler üzerin- deki değişim etkisi: Hastane yöneticilerinin görüşleri TİSK Akademi; 7(14):109-123
  • Bywaters, P. (2007) Tackling Inequalities in Health: A global challenge for social work. British Journal of Social Work, 1-15.
  • Candaş, A. (2010). Türkiye’de eşitsizlikler: Kalıcı eşitsizliklere genel bir bakış. Boğazi- çi Üniversitesi Sosyal Politika Forumu, Ha- ziran 2010.
  • Coren, E., W. Iredale, D. Rutter, P. Bywa- ters. (2011). The contribution of social work and social interventions across the life co- urse to the reduction of health ınequalities: A new agenda for social work education? Social Work Education , 30(6), 594–609
  • Çelikay F, Gümüs E. Sağlıkta dönüşümün ampirik analizi [Internet]. Eskisehir: Eski- sehir Osmangazi University; 2011 [upda- ted 2012 Nov 5; cited 2013 Oct 20.]. Ava- liable from: http://mpra.ub.uni-muenchen. De/42363/
  • Dikmetaş, E. (2006). Sağlıkta eşitlik/eşit- sizlik. Fırat Sağlık Hizmetleri Dergisi, 1 (2), 2-14.
  • Doostgharin, T. (2010). Inequalities in he- alth care and social work intervention: The case of Iran. International Social Work, 53(4) 556–567
  • Duyan, Veli (1996). Sağlıkta Psiko-Sosyal Boyut, Tıbbi Sosyal Hizmet. Ankara. Elbek O, Adas EB. (2009). Sağlıkta dönü- şüm: Eleştirel bir değerlendirme. Türkiye Psikiyatri Derneği Bülteni 13;12(1):33-44.
  • Fish, J. K. Karban (2014) Health Inequaliti- es at the Heart of the Social Work Curricu- lum, Social Work Education. The Internati- onal Journal, 33:1,15-30
  • Giles, R. (2009). Developing a health equ- ality imagination: Hospital practice challen- ges for social work priorities. International Social Work, 52(4), 525-537.
  • Hacettepe Üniversitesi Nüfus Etütleri Ens- titüsü (HÜNEE) (2009) Türkiye Nüfus ve Sağlık Araştırması, 2008. Hacettepe Üni- versitesi Nüfus Etütleri Enstitüsü, Sağlık Bakanlığı Ana Çocuk Sağlığı ve Aile Planla- ması Genel Müdürlüğü, Başbakanlık Devlet Planlama Teşkilatı Müsteşarlığı ve TÜBİ- TAK, Ankara, Türkiye.
  • Hare, I. (2004) “Defning social work for the 21st century. The ınternational federation of social workers’ revised defnition of so- cial work”, International Social Work, 47(3), 407–424.
  • Hatun, Ş. Tıp Fakülteleri Krize Sürüklenir- ken. Radikal Gazetesi 3.04.2011 IFSW Policy Statement on Health internet erişimli: http://www.ifsw.org/p38000081. html erişim tarihi: 02.04.2011
  • Karasu, K. (2011). Sağlık hizmetlerinin ör- gütlenmesinde kamu-özel ortaklığı. Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 66(3), 217-262
  • Keyder, Ç., N. Üstündağ, T. Ağartan, Ç. Yol- tar. (2007). Avrupa Birliği’nde ve Türkiye’de sağlık politikaları. İletişim Yayınları, İstan- bul.
  • Koçak O, Tiryaki D. (2011). Sosyal devlet anlayış ında sağlık politikalarının önemi ve sa ğlıkta dönüşüm programının değerlen- dirilmesi: Yalova örneği. İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 201; 10(19):55-88.
  • McLeod, E., P. Bywaters (1999). Tackling inequalities in physical health: A new objec- tive for social work. Britsih Journal of Soci- al Work; 29, 547–565.
  • Müezzinoğlu, M. (2014) Söyleşi. Ayrıntı Dergisi, 2(20), 3-9.
  • Özbesler, C., A. İçağasıoğlu Çoban. (2010). Hastane ortamında sosyal hizmet uygulamaları: Ankara örneği. Toplum ve Sosyal Hizmet 21(2), 31-46
  • Özbesler, C. (2013). Hasta yaşam kalite- sinde tıbbi sosyal hizmet uygulamalarının önemi. Tıbbi Sosyal Hizmet Dergisi.; 12 (2), 6-12.
  • Özdemir, O. E. Ocaktan. R. Akdur. (2003). Sağlık reformu sürecinde Türkiye ve Avrupa’da birinci basamak sağlık hizmetlerinin değerlendirilmesi. Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Mecmuası, 56 (4).
  • Polat, G., L. Kaupoa, A. İçağasıoğlu Ço - ban, S. Attepe. (basımda) Bandage it or wri- te it. Experiences with health inequalities of hospital social workers in Turkey. Interna - tional Public Health Journal. Special Issue on Health Inequalities and Social Work.
  • Sağlık Bakanlığı (2008). İlerleme Raporu Türkiye Sağlıkta Dönüşüm Programı [De- velopment report Turkey health transforma- tion programme]. Sağlık Bakanlığı Yayını, Ankara.
  • Social Policy and Social Work (SWAP) Gu- ide 6: Integrating health inequalities in soci- al work learning and teaching. www.swap. ac.uk/docs/swapguide_6.pdf erişim tarihi: 02.04.2011
  • Solar O, Irwin A. (2010) A Conceptual Framework For Action on The Social De- terminants of Health. Social Determinants of Health Discussion Paper 2 (Policy and Practice).
  • TTB (2005). Genel Sağlık Sigortası. 3. Baskı, Türk Tabibler Birliği Yayını Yayını, Ankara
  • TUİK (2009) 2009 Yoksulluk Çalışması Sonuçları. TUİK Haber Bülteni, Sayı: 3 06 Ocak 2011.
  • Whitehead M. (1990) The Concepts and Principles of Equity and Health. Copenha- gen: WHO Regional Offce for Europe