İstanbul Tarihi Kent Merkezinde Kentsel Dönüşüm: Mekânsal Müdahaleye ‘İçerden Bakış’ ya da Mekânsalı Toplumsalla Birlikte Düşünmek

Türkiye’de tarihsel kent merkezleri fiziksel-mekânsal özellikleri açısından yıpranmış bina ve düşük nitelikli çevre kalitesi yanında yoğun göçün kente taşıdığı göçmen yoksul nüfus nedeniyle çöküntü mahallesi karakteri giderek belirginlik kazanan kent bölgeleri haline gelmiştir. Bu bölgeler Türkiye’nin pek çok yerinde kamu otoritelerince yürütülen ve sayıları giderek artan kentsel dönüşüm uygulamalarına konu olmaktadır. Bu etki ve dönüşümlerin sonuçlarının en belirgin olarak gözlenebileceği yerlerin başında Eminönü-Süleymaniye Bölgesi gelmektedir. Bu çalışmada İstanbul'un tarihi kalbi durumundaki Eminönü-Süleymaniye örneği üzerinden kentsel dönüşüm tarzı mekansal müdahalelerde önemsiz/ikincil bırakılan sosyal boyuta odaklanılmıştır. Mekanın toplumsallığından hareketle yoksul grupların yoğunlaştığı bir alanda yürütülen Süleymaniye Kentsel Dönüşüm Projesi uygulamasının sonuçları yerel ikametçilerin perspektifinden yorumlanmaya çalışılmaktadır.

Anahtar Kelimeler:

İstanbul, kentsel dönüşüm, çöküntü alanları, kent merkezi, göç

Urban Regeneration in the Historical City Center of Đstanbul: An Inside Look at Spatial Intervention or Considering Spatial with Social

In Turkey, historical city centers have become the urban areas with their deprived area characteristics because of derelict housing and rundown environment and because of excessive migration and poor immigrant population. These areas have been subject to increasing urban renewal projects by government authorities throughout Turkey. Eminönü-Süleymaniye District tops the list of the places where these effects and transformations can be observed clearly. This study focuses on the social dimension which is often sidestepped in spatial interventions like urban renewal projects using Eminönü-Süleymaniye, the historical core of Istanbul. It also attempts to evaluate the impact of Süleymaniye Urban Renewal Project on the residents who are mainly poor and vulnerable groups on the base of the sociality of the location and the views of the local residents.

Keywords:

İstanbul, urban renewal, deprived areas, inner city, migration,

PDF

___

Bartu, A., 2000, “Eski Mahallelerin Sahibi Kim?: Küresel Bir Çağda Tarihi Yeniden Yazmak”, içinde İstanbul: Küresel İle Yerel Arasında, Der. Ç. Keyder, s. 43–59, Metis Yayınları, İstanbul.
Gilbert, A., 2000, “Housing in Third World Cities: The Critical Issues”, Geography, 85 (2): 145-155.
Harvey, D., 2006, Sosyal Adalet ve Şehir, Çev. M. Moralı, Metis Yayınları, İstanbul.
Healey, P., Cameron, S., Davoudi, S., Graham, S. & Madani-Pour, A., 1995, “Introduction: The City-Crisis, Change and Innovation”, Managing Cities: The New Urban Context, Eds. P. Healey, S. Cameron, S. Davoudi, S. Graham & A. Madani-Pour, Wiley, J. & Sons, Chichester.
Keyder, Ç., 2011, “Yirmibirinci Yüzyıla Girerken İstanbul”, İstanbul Nereye?: Küresel Kent, Kültür, Avrupa, Der. D. Göktürk, L. Soysal & İ. Türeli, s.49-61, Metis Kitabevi, İstanbul.
Kızılkan, N., 2009, Erkeklik Mekanları: İstanbul Süleymaniye’de Bekar Odaları, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Orta Doğu Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
Kuyucu, T. & Ünsal, Ö., 2011, “Neoliberal Kent Rejimiyle Mücadele: Başıbüyük ve Tarlabaşı’nda Kentsel Dönüşüm ve Direniş”, İstanbul Nereye?: Küresel Kent, Kültür, Avrupa, Der. D. Göktürk, L. Soysal & İ. Türeli, s. 85-106, Metis Kitabevi, İstanbul.
Özden, P. P., 2008, Kentsel Yenileme, İmge Kitabevi, Ankara.
Sencer, Y., 1979, Türkiye’de Kentleşme, Kültür Bakanlığı, Ankara.
Smith, N., 1996, The New Urban Frontier: Gentrification and the Revanchist City, Routledge, Londra & New York.
Stegman, M. A., 1995, “Recent US Urban Change and Policy Initiatives”, Urban Studies, 32 (10): 1601-1607.
Strutz, J., 2012, “Yeni İstanbul İçin Eski İstanbul Tahayyülleri: Süleymaniye Kentsel Dönüşüm Projesi”, Toplum ve Bilim, 124: 126-145.
Şen, B., Kahraman, F. & Alican, A., 2012, “The Relationship between Reproducing New Urban Economic Profits and Urban Poverty: Is it the Poverty of Renewal? Is it the Renewal of Urban Poverty”, The Logics of Change: Poverty, Place, Identity and Social Transformation Mechanisms, Eds. E. Kapferer, A. Koch & C. Sedmak, s. 296–317.Cambridge Scholars Publishing, UK.
Şen, B., Kahraman, F. & Alican, A., 2011, “Immigration and Urban Poverty in Historical City Center: Istanbul Süleymaniye District ‘Bachelor Rooms’”, 5th Annual International Conference on Sociology 2011 (Athens Institute for Education and Research), 9-10 March, Athena.