İşçinin işin görülmesi sırasında meydana getirdiği eser üzerindeki telif hakları

Son dönemde fikrî mülkiyetin toplumların iktisadî, sosyal ve kültürel gelişmesindeki önemi giderek artmaktadı r. Bundan dolayı günümüzde fikir ve sanat eseri üretimi bireysel iş ve faaliyet alanı olmaktan çıkarak endüstriyel nitelikli bir faaliyete dönüşmekte, adeta bireysel yaratmadan toplu üretime geçiş süreci yaşanmaktadır. Bunun sonucu olarak yasa koyucular, fikir ve sanat ürünlerinin toplu üretim sürecine fizikî veya fikrî emeğiyle katılan kişi ile, bu alana yatırım yapan müteşebbisin menfaatlerinin dengelenmesini sağlamaya yönelik hukuk kuralları vazetme mecburiyetinde kalmaktadır. Türk Hukukunda istihdam ilişkileri kapsamında meydana getirilen eserler üzerindeki haklara ilişkin hususlar FSEKin 18(2) maddesinde düzenlenmiştir. Bu hükme göre işçi, memur veya hizmetlilerin işlerini yaparken meydana getirdikleri fikir ve sanat eseri üzerindeki hakları kullanma yetkisi kural olarak işverenlere verilmiştir. Bu makalenin konusunu, işçi-işveren ilişkileri kapsamında meydana getirilen eserler üzerindeki telif hakları oluşturmaktadır. Bu çerçevede önce işçi-işveren arasındaki hukukî ilişkin mahiyeti üzerinde durulmakta, arkası ndan da bu hukukî münasebet çerçevesinde işçi tarafından meydana getirilen eserin sahipliği ve eser üzerindeki hakların kime ait olduğu irdelenmekte, en son olarak da eser üzerindeki telif haklarının kimler tarafından hangi şartlar altında kullanılabileceğine temas olunmaktadır.

Copyright on the works created by workers in carrying out of their duties

Lately, the importance of intellectual property in terms of social, economical and cultural development of societies is getting increase day by day. Hereby, the production of literary and artistic works is becoming outside of individual activity, as if transforming from an individual creation to a process of collective manufacture. As a result, the legislators have enacted legislations in order to form a balance between the interests of the entrepreneurs and the people taking part with his intellectual and physical labor to the process of the production of literary and artistic works. In the Turkish Copyright Law, the copyright on the works created within the business relations is regulated by Article 18(2) of the Copyright Code. Under that provision, the copyright on a work created by a worker, a civil servant, or an employee in carrying out of their duties shall be exploited in principle by the employers who have them to employ. This essay deals with the issue of the copyrights on the works produced within the business relations between workers and employers. In this context, it firstly analysis the nature of the legal affairs of the parties, and secondly determines the authorship of the work and the copyright ownership on such works. As a final point, it indicates the matter of exploitation of rights, concentrating to the persons entitled to exploit as well as the requirements for the exploitation of rights.

PDF

___

Akyiğit, E. (2007). İş Hukuku. 6. Baskı. Ankara Aral, F. (2007). Borçlar Hukuku Özel Borç İlişkileri. 7. Bası. Ankara
Arslanlı, H. (1954). Fikrî Hukuk Dersleri II Fikir ve Sanat Eserleri. İstanbul Ateş, M. (2012). Fikri Hukukta Eser Sahipli¤ i. Ankara
Ateş, M. (2007). Fikrî Hukukta Eser. Ankara Ateş, M. (2003). Fikir ve Sanat Eserleri Üzerindeki Hakların Kapsamı ve Sınırlandı- rılması. Ankara
Ateş, M.(2006). Fikir ve Sanat Eserlerinin Kamuya Sunulması: Alenileşmemiş ve Yayı mlanmamış Eserler Fikrî Hukuka Göre Korunmaz mı? Banka ve Ticaret Hukuku Dergisi (BATİDER). C. XXII. S. 3. s. 225-253
Ayiter, N. (1981). Hukukta Fikir ve Sanat Ürünleri. Ankara
Baygın, C. (2002). Fikrî Hukukta Yaratıcı Eser Sahibi ve Eser Üzerindeki Malî Hakları Kullanmaya Kanunen Yetkili Sayılan Kişiler. Prof. Dr. Ömer Teomana 55. Yaş Günü Arma¤anı. C. 1. İstanbul, s. 145-174.
Centel, T. (2011). Türk Borçlar Kanununda Hizmet Sözleşmelerinin Tanımı ve Kurulması. TİSK Akademi Dergisi. C. 6, S. 12, s. 7-22
Erel, fi. (2008). Türk Fikir ve Sanat Hukuku. 3. Bası. Ankara
Esener, T. ve K. Güven (2008). Eşya Hukuku. Ankara
Esener, T. (1978). İş Hukuku, Ankara Kılıço¤lu, A. (2006). Sınai Haklarla Karşı- laştırmalı Fikrî Haklar. Ankara
Okutan-Nilsson, G. (2008). Türk Fikir ve Sanat Hukukunda Tüzel Kişilerin Eser Sahipli¤ i Sorunu. U¤ur Alacakaptana Arma- ¤an C. II, İstanbul, s. 468-500
Olgaç, S. (1977). Hizmet Akdi. İstanbul Öztan, F. (2008). Fikir ve Sanat Eserleri Hukuku. Ankara
Reiso¤lu, S. (1968). Hizmet Akdi. Ankara Suluk, C. ve A. Orhan (2005). Uygulamalı Fikrî Mülkiyet Hukuku C. 1 Genel Esaslar, Fikir ve Sanat Eserleri. İstanbul
Süzek, S. (2006). İş Hukuku. 3. Bası. İstanbul Tando¤an, H. (1984). Borçlar Hukuku Özel Borç İlişkileri. C. I/1, 3. Bası, Ankara Tekinalp, Ünal (2005). Fikrî Mülkiyet Hukuku. 4. Bası. İstanbul
Tunçoma¤, K. (1988). İş Hukukunun Esasları. İstanbul
Tunçoma¤, K. (1984). İş Hukuku. C. I, 3. Baskı. İstanbul
Yavuz, C. (2007). Borçlar Hukuku Dersleri (Özel Hükümler). İstanbul
Yusufo¤lu, F. (2003). Eseri Meydana Getirenlerin Malî Hak Sahibi Sayılmadıkları Haller Bilgi Toplumunda Hukuk Ünal Tekinalpe Arma¤an. C. II. İstanbul. s. 397-413
Zevkliler, A. (2004). Borçlar Hukuku Özel Borç İlişkileri. 8. Bası. Ankara