Sermaye Piyasası Hukuku Açısından Asimetrik Bilgi Sorunsalı Ve Çözüm Yolları

Doğru ve tam bilgi ile güven, sermaye piyasasının temel yapı taşlarıdır. Güvenin olmadığı bir piyasada yatırım olmaz. Bu sebeple bilgi yatırımcının güvenine ulaşmak için açılan bir yoldur. Yatırımcı güveni ile ihraççının sermaye isteği arasındaki uzak mesafeleri kavuşturan yol bilgidir. Bilgi, olmayan güveni ortaya çıkarır; mevcut güveni ise, korur. Netice olarak bilgi, güven içindir. Asimetrik bilgi diğer bir tabirle bilgi eksikliği, piyasadan beklenen verimin alınmasına engel olur. Piyasa verimsiz ve meyvesiz bir ağaca döner. Asimetrik bilgi kuramı, yanlış, hileli veya eksik bilginin piyasayı nasıl etkilediğini ortaya koyan ve bu duruma çözüm yolları sunan modern bir görüştür. 1970 yılında ortaya atılan bu kuram, iktisat alanıyla ilgilenen birçok çevrede geniş yankı uyandırmış, iktisadi ve hukuki çevrelerde üzerinde uzun soluklu düşünüşler meydana getirmiştir. Bu düşünüşler asimetrik bilgi savını, bir teoriden öteye taşımış ve asimetrik bilgi iktisadi alanda vazgeçilmez bir temel unsur haline gelmiştir. Ayrıca asimetrik bilgi, sermaye piyasasının temel ilkesi olarak kabul edilen yatırımcının korunması ilkesine de apayrı bir yorum getirmiş; yatırımcının bilgi eksikliğinin giderilmesinin sermaye piyasası için ne kadar önemli olduğunu ortaya koymuştur. Asimetrik bilginin temel bir unsur olarak kabul edilmesi üzerine yatırımcının bilgi eksikliğini gidermek, böylece piyasaya olan mevcut güveni korumak ve olmayan güveni inşa etmek için Türk hukukunda çeşitli çözüm yolları geliştirilmiştir.

Anahtar Kelimeler:

Asimetrik Bilgi, Yatırımcının Korunması İlkesi, Piyasa Denetimi

Asymmetric Information Problems In Capital Market Law And Solution Paths

Accurate and complete information and trust are the basic building blocks of the capital market. There is no investment in a market that is not trustworthy. For this reason, information is the way to build the trust of investors. It is the path that links the distances between investor’s trust and the issuer's capital demand. Knowledge brings non-trust to light, while preserving existing trust. As a result, information is for trust. Asymmetric information, in other words the lack of information, prevents to get the efficiency of the expected yield from the market. The market turns inefficient and fruitless. In the framework of asymmetric information theory, it is a modern view that reveals how wrong, fraudulent or incomplete information affects the market and offers solutions to this situation. This theory, which was put forward in 1970, has created wide repercussions in many circles interested in the field of economics and has brought long-term thoughts on economical and judicial circles. These thoughts carried the asymmetric information position beyond the theoretically so that asymmetric information become an indispensable element in the economic field. In addition, asymmetric information has brought a new approach to the principle of investor protection, which is regarded as the fundamental principle of the capital market. In this direction, it has been revealed how important it is for the capital market to resolve the investor's lack of information. Asymmetric information has been regarded as a fundamental element and various solutions have been developed in Turkish law to resolve investor's lack of knowledge so as to maintain existing trust in the market and solve the non-trust.

Keywords:

Asymmetric Information, Investor Protection Principle, Market Control,

PDF

___

Akerlof, George A. (1970), “The Market For ‘Lemons’: Quality Uncertainty And The Market Mechanism”, Vol. 84, No. 3, pp. 488-500. Akbulak, Sevinç & Akbulak, Yavuz (2004), Türkiye’de Sermaye Piyasası Araçları ve Halka Açık Anonim Şirketler, 1.Baskı, İstanbul, Beta Basım A.Ş. Aksoy, Mehmet Ali (2013), “Türk Kurumsal Yönetim Düzenlemeleri Kapsamında Anonim Şirket Yönetim Kurulu” Gazi Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi Cilt: XVII, Sayı: 1-2, 45-76. Alp, Salih & Karakaş (2008), “Asimetrik Bilgi Teorisi Karşısında Hayek’in Ekonomik Yaklaşımları: Karşılaştırmalı Bir Analiz”, Liberal Düşünce Dergisi, Sayı: 51-52, 215-230. Aras, Güler & Müslümov, Alövsat (2004), “Kredi Piyasalarında Asimetrik Bilgi ve Bankacılık Sistemi Üzerindeki Etkileri”, İktisat, İşletme-Finans Dergisi, sayı: 222, 55-65. Arsoy, A.P. (2008). “Kurumsal Şeffaflık Ve Muhasebe Standartları”, Afyon Kocatepe Üniversitesi İ.İ.B.F. Dergisi, Cilt: X, Sayı: II, 17-35. Boottke, Peter J. (2002), “Information and Knowledge: Austrian Economics in Search of its Uniqueness”, The Review of Austrian Economics, 15: 4, s. 263-274. Bushe, B. J. & Noe, C. F. (2000), “Corporate disclosure practices, institutional investors, and stock return volatility”, Journal of Accounting Research, Vol. 38, pp. 171-202. Çatakoğlu, Buket, “Halka Arzda İzahnamenin Hukuki Niteliği ve İzahnameden Doğan Hukuki Sorumluluk”, Kastamonu Üniversitesi İ.İ.B.F.D. , Cilt:11, Sayı:1, 118-132. Çetin, Nusret (2011), “Sermaye Piyasası Hukukunda Yatırımcının Korunması İlkesinin Teorik Analizi, Gazi Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi”, Cilt. XV, Sayı: 1, 1-23.
Çetin, Nusret & Töremiş, Hatice Ebru & Cantimur, Zeynep (2014), 6362 sayılı Sermaye Piyasası Kanunu’ nun Sistematik Analizi, Ankara, 1. Baskı, Yetkin Yayınları.
Çetinkaya, Ş. (2012), “Asimetrik Bilginin Piyasalara Etkileri ve Finansal Krizlerdeki Rolü”, Sakarya İktisat Dergisi, 1(2), s. 60-82.
Çörtük, Orcan & Erten, Mustafa (2016), “Türkiye’de Kamuyu Aydınlatmanın Sermaye Piyasasına Etkisi”, İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi Dergisi, Cilt: 45, Sayı: 1, 65-77.
Erdinç, Burcu, “İdari Yaptırımların Kavramsal Çerçevesi ve Cezai Yaptırımlarla Karşılaştırılması”, Ankara Barosu Dergisi, 2012(2), 239-276.
Esen, M. Fevzi (2015), “Finansal Piyasalarda Bilgi Asimetrisi Kaynakları ve İçerideki Bilgi” Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, Cilt: 8, Sayı: 40, 700-707.
Evik, Ali Hakan (2004), Sermaye Piyasası Araçlarının Değerini Etkileyebilecek Aldatıcı Hareketler Yapma (Manipülasyon) Suçları, 1. Baskı, Ankara, Seçkin Yayıncılık.
Gişi, Selçuk, “Kabahatleri Suç Olmaktan Çıkarma Eğilimi ve Kabahatler Kanunu”, İÜHFD, Cilt:8, Sayı:1, 129-152.
G20/OECD Kurumsal Yönetim İlkeleri, OECD’nin G20 Bakanlar ve Merkez Bankası Başkanlarına Raporu, Ankara, Eylül 2015, https://www.oecd.org/daf/ca/Corporate-Governance-Principles-TUR.pdf s.e.t. 10.03.2018
Heally, P.M. & Hutton, A. P. & Palepu, K.G. (1999), “Stock performance and intermediation changes surrounding sustained increases in disclosure” Contemporary Accounting Research, 16 (3), pp. 485-520.
İhtiyar, Mustafa (2006), Sermaye Piyasası Hukukunda Kamuyu Aydınlatma İlkesi, 1. Bası, İstanbul, Beta Basım A.Ş. .
Kabaalioğlu, Haluk (1985), Sermaye Piyasasında Kamuyu Aydınlatma İlkesi, 1. Baskı, İstanbul.
Karğın, Mahmut & Aktaş, Rabia & Arıcı, Nuray Demirel (2015), “Kurumsal Yönetimin Finansal Raporlama Kalitesindeki Rolü: Borsa İstanbul Üzerine Karşılaştırmalı Bir Uygulama”, Celal Bayar Üniversitesi İ.İ.B.F. Dergisi, Cilt: 22, Sayı: 2, 501-519.
Kaytaz, Ali İhsan, “6362 Sayılı Yeni Sermaye Piyasası Kanununa Göre Yatırımcı Tazmin Sistemi”, MÜHF HAD, Yıl:2016, Cilt:22, Sayı:3, 1625-1648.
Kaytaz, Ali İhsan (2010), ‘Sermaye Piyasasında Aracı Kurumlara Karşı Yatırımcının Korunması’, (Doktora Tezi), Marmara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Küçüksözen, Cemal (1999), Sermaye Piyasasında Yatırımcının Korunması: Türk Sermaye Piyasasının Bu Açıdan Değerlendirilmesi, İlk Baskı, Ankara, Sermaye Piyasası Kurulu.
Manavgat, Çağlar (2008), Sermaye Piyasasında İşleme Dayalı Manipülasyon ve Özel Hukuk Bakımından Sonuçları, 1. Baskı, Ankara, Banka ve Ticaret Hukuku Araştırma Enstitüsü. Manavgat, Çağlar (1992), Sermaye Piyasasında Aracı Kurumlar, Ankara, Banka Ve Ticaret Hukuku Araştırma Enstitüsü.
Memiş, Tekin & Turan, Gökçen (2015), Sermaye Piyasası Hukuku, Birinci Baskı, Ankara, Seçkin Yayıncılık.
Mishkin, Frederic. S. (1990), “Asymmetric Information and Financial Crises: A Historical Perspective”, NBER Working Papers Series, Working Paper No. 3400.
Mishkin, Frederic S.(1999), “Lessons from the Tequila Crisis”, Journal of Banking & Finance 23, s. 1521-1533.
Nomer Ertan, Füsun, “6362 Sayılı Sermaye Piyasası Kanunu’nda Kolektif Yatırım Kuruluşları ve Özellikle Değişken Sermayeli Yatırım Ortaklığı”, İÜHFM, Cilt:71, Sayı:2, 131-143.
Öztürk, Elvan & Demir, Yusuf (2015), “Finansal Okuryazarlık ve Para Yönetimi: Süleyman Demirel Üniversitesi Akademik Personel Üzerine Bir Uygulama”, Muhasebe ve Finansman Dergisi (MUFAD), Ekim 2015, Sayı: 68, 113-134.
Öztürk, Mutlu Başaran & Demirgüneş, Kartal (2008), “Kurumsal Yönetim Bakış Açısıyla Entelektüel Sermaye”, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, sayı: 19, s. 395-411.
Ünal, Oğuz Kürşat (1988), Menkul Kıymetler Türk ve Amerika Birleşik Devletleri Hukukunda Menkul Kıymetler, 1. Baskı, Ankara, Banka ve Ticaret Hukuku Araştırma Enstitüsü. Sarıkaya, Murat (2002), “Asimetrik Bilgi Çerçevesinde Müzayedeler” Cumhuriyet Üniv. İ.İ.B.F. Dergisi, Cilt: 3, Sayı: 2, 99-110. Somer, Mehmet (1990), Sermaye Piyasası Kanunu Hükümlerinin Türk Ticaret Kanununun Tedrici Kuruluş Sistemi Üzerindeki Etkileri, 1. Baskı, İstanbul, Kazancı Hukuk Yayınları. Stigler, George (1971), “The Theory of Economic Regulation”, Bell Journal of Economics and Management Science, Spring: 3-21. Şensoy, Deniz, “Manipülasyon; Piyasa Dolandırıcılığı Suçu, Uygulanacak Tedbirler ve Yaptırımlar”, Ankara Barosu Dergisi, 2013 (3), 369-402. Türk Dil Kurumu Sözlüğü, www.tdk.gov.tr. The International Organization of Securities Commissions, IOSCO, “Objectives and Principles of Securities Regulation”, https://www.iosco.org/library/pubdocs/pdf/IOSCOPD154.pdf . Tyson, William C. (1985), “Legal Aspects of Securities Regulation in United States”, Recent Developments in Capital Markets in Turkey: Proceedings of the OECD-CMB Conference in 1985, Ankara CMB.