Beşinci Sınıf Zazaca Ders Kitaplarının Toplumsal Cinsiyet (Gender) Bağlamında İncelenmesi

Anadilde eğitim ulusların kendi anadillerini gelecek nesillere aktarabilmesinde ve kültürün devam etmesinde önemli bir yere sahiptir. Her millet anadilde eğitim üzerinde hassasiyetle çalışır ve anadilde eğitim programını hazırlar. Anadilde eğitim programının işlenmesinde en önemli materyal ders kitaplarıdır. Bu nedenle hazırlanan ders kitaplarının öğrencilerin gelişim seviyelerine uygun ve yeterli düzeyde olması önemlidir. 2012 yılından bu yana ortaokullarda Kürtçe seçmeli ders olarak verilmeye başlanmıştır. O tarihten bu yana Milli Eğitim Bakanlığı tarafından 5. Sınıf Zazaca derslerinde okutulmak üzere iki ders kitabı hazırlanmıştır. Bu çalışmada, Zazaca derslerinde kullanılmakta olan bu iki ders kitabının toplumsal cinsiyet eşitliği açısından karşılaştırılmalı analizi yapılmıştır. Araştırmadan elde edilen sonuca göre her iki ders kitabı da toplumsal cinsiyet eşitsizliğini güçlendirecek tarzda hazırlanmıştır.

Anahtar Kelimeler:

Zazaca, Zazaca ders kitapları, toplumsal cinsiyet, eğitim, Zazaca eğitim

Gender Analysis of Fifth Grade Zaza Language Books

Education in mother tongue has an important place for nations to pass on their mother tongue to future generations and for the continuation of the culture. Every nation works sensitively to prepares education programs in mother tongue. The most important material in the implementation of the education program in mother tongue are textbooks. For this reason, it is crucial that the prepared textbooks are appropriate and sufficient for the development levels of the students. Since 2012, Kurdish language has been offered to the students of the secondary schools as an elective course. Since then, two textbooks have been prepared by the Ministry of National Education to teach Zaza language in 5th grade. In this study, we compare these two textbooks used in Zaza lessons in terms of social gender equality. The results show that both textbooks were prepared in a way to strengthen social gender inequality.

Keywords:

Zazaki, Zazaki textbooks, Gender, Education, Education in Zazaki,

PDF

___

Aktaş, G. (2011). Farklı sosyoekonomik ve kültürel özelliklere sahip ailelerde kız çocuklarına ilişkin aile içi kültürel tanımlamalar. Yayınlanmamış Doktora Tezi. Ankara: HÜ. Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Asan, Hatice T. (2010). Ders kitaplarında cinsiyetçilik ve öğretmenlerin cinsiyetçilik algılarının saptanması. Fe Dergisi: Feminist Eleştiri, Ankara, (66-74).
Dökmen, Z. Y. (2004). Cinsiyet kalıp yargılarının ve cinsiyet rollerinin sonuçları. Toplumsal cinsiyet. İstanbul: Sistem Yayıncılık.
Helvacıoğlu, F. (1996). Ders kitaplarında cinsiyetçilik. İstanbul: Kaynak Yayınları.
Kalıpcı, G. (2008). İlköğretim 1998 ve 2004 Sosyal Bilgiler Dersi Öğretim Programlarına Göre Yazılmış 4.ve 5. Sınıf Ders Kitaplarının Öğrenme Anlayışları, İçerik ve Kullanılabilirlik Açılarından Karşılaştırılması. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. İstanbul: MÜ. Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
Kırkan, A. (2020). Zazakî de Zayend. Bingöl Üniversitesi Bingöl Araştırmaları Dergisi, Bingöl, (141-167).
Millett, K. (2011). Cinsel Politika (Sexual Politics). S. Selvi (çev). İstanbul: Payel Yayınevi. Özaydınlık, K. (2014). Toplumsal cinsiyet temelinde Türkiye’de kadın ve eğitim. Sosyal Politika Çalışmaları Dergisi, (33), Ankara, (93-112).
Sayılan, F. (2012). Toplumsal cinsiyet ve eğitim. Ankara: Dipnot Yayınları.