BİLİŞİM TEKNOLOJİLERİ ÖĞRETMENLERİNİN KENDİ YETERLİKLERİ VE UYGULAMADAKİ SORUNLAR HAKKINDAKİ GÖRÜŞLERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ

Öğretmenleri yetiştirme dünyada olduğu gibi Türkiye’de de gündeme getirilen eğitim sorunlarının başında yer almaktadır. Bu çalışmada, bilişim teknolojileri öğretmenlerinin, kendi yeterlikleri ve uygulamadaki sorunlar ile ilgili görüşlerini değerlendirmek amaçlanmıştır. Araştırmada yöntem olarak; nitel görüşme yöntemi kullanılmıştır. Araştırmanın çalışma grubu Aydın, Denizli ve Muğla illeri merkez ilçelerinde görev yapan görüşme yapmaya gönüllü olan 36 bilişim teknolojisi öğretmeninden oluşmaktadır. Üç ildeki 36 öğretmen, görüşme katılımcıları olarak belirlenirken, nitel araştırmalarda kullanılan amaçlı örnekleme yöntemlerinden maksimum çeşitlilik örneklemesi kullanılmıştır. Araştırmada veri toplama aracı olarak yarı yapılandırılmış görüşme formu kullanılmıştır. Yarı yapılandırılmış görüşme formunun hazırlanmasında uzman görüşü alınmış ve pilot çalışması yapıldıktan sonra görüşme formuna son şekli verilmiştir. Verilerin analizinde; hazırlanan yarı yapılandırılmış görüşme formu ile yapılan görüşmeler, ses kayıt cihazıyla kaydedilmiş; ses kaydına izin vermeyen bir görüşmecinin görüşleri ise not alınarak kaydedilmiştir. Görüşme kayıtları transkript edilmiş ve dijital ortamda yazılı olarak kaydedilmiştir. Daha sonra görüşme verileri içerik analizi yöntemi kullanılarak analiz edilmiştir. Sonuçta öğretmen görüşlerinden; üniversitede alınan eğitimle yapılan görevin tam örtüşmediği, uygulama gerektirecek öğretmenlik becerilerinin yeterliklerinde bazı eksikliklerin olduğu, bilişim teknolojileri dersinin öğrenci, idareci ve diğer öğretmenler tarafından seçmeli bir ders olarak değerlendirildiği, öğretmenlerin ortama müdahale edemediği, planlamaya pek önem verilmediği, öğretmenlerin genelde internet üzerinde buldukları hazır materyallerle ders işledikleri, öğrencilerin bilgisayar okur yazarlığıyla ilgili temel işlemleri bile tam olarak bilmedikleri, diğer branş öğretmenlerinin bilişim teknolojilerini kullanımı konusunda istekli olmadıkları, bilişim teknolojileri öğretmenlerinin formatör öğretmenliği zorunlu olarak kabul etmek durumunda kaldıkları, mesleki gelişimin daha çok internetle sağlandığı, değerlendirme işlerinin ciddiye alınmadığını, öğretmenlerin değerlendirmeyi sınıfın genel durumuna göre uygulama anında yaptıklarını, velilerin herhangi bir durumu görüşmek için okula pek gelmedikleri tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler:

bilişim teknolojileri öğretmenleri, öğretmen görüşleri, öğretmen yeterlikleri, Öğretmen yetiştirme

ASSESSMENT OF INFORMATION TECHNOLOGIES TEACHERS’ OPINIONS REGARDING THEIR SELF-COMPETENCE AND PROBLEMS IN APPLICATION

Training of teachers is one of the main problems regarding education in Turkey as it is around the world. In this study, it is aimed to assess the opinions of information technologies teachers regarding their self-competence and problems in application. Qualitative interview method was utilized in the study. Study group consisted of 36 information technologies teachers who volunteered to interviews in the central districts of Aydın, Denizli and Muğla. While designating 36 teachers from three provinces, of purposive sampling methods, maximum variation sampling method was utilized. In the study, semi-structured interview form was used as data collection tool. Expert opinion was received in the creation of the semi-structured interview form and the final form was given after the pilot study. For data analyses; interviews made with the prepared semi-structured interview form were recorded with voice recorder; and opinions of one interviewer who did not consent to voice recording were recorded by taking note. Interview records were transcribed and recorded in written in digital environment. After that, interview data were analyzed by content analysis method. As a result, it was detected from opinions of the teachers that; the education provided in university does not exactly match with the job, there are some deficiencies in the teaching competences which require activity, information technologies is considered as elective by students, administrators and other teachers, teachers cannot interfere with the milieu, planning is not emphasized, teachers generally teach courses with the materials they find online, students do not exactly know even the basic operations regarding computer literacy, teachers from other branches are not disposed to make use of information technologies, teachers of information technologies are obliged to accept formation teaching, professional development is mostly achieved by internet, assessment works are not taken seriously, teachers conduct assessment at the time of implementation in accordance with the general condition of the class, parents rarely visit school for discussing any issues.

Keywords:

teachers of information technologies, teacher opinions, teacher competencies, teacher training,

PDF

___

Altun, E. ve Ateş, A. (2008). Bilgisayar ve öğretim teknolojileri öğretmen adaylarının sorunları ve geleceğe yönelik kaygıları, İlköğretim Online, 7(3), 680-692, http://ilkogretim-online.org.tr (12.09.2012).
Arıkan, Y. D. (2009). Bilişim teknolojileri öğretmen adayları ve öğretmenlik uygulaması dersi, Ege Eğitim Dergisi,(10) 1, 1-231.
Çakır, R. ve Yıldırım S. (2009). “Bilgisayar öğretmenleri okullardaki teknoloji entegrasyonu hakkında ne düşünürler?”, İlköğretim Online, 8(3), 952-964, http://ilkogretim-online.org.tr. (07.08.2012).
Çelebi Uzgur, B ve Aykaç, N. (2016). Bilişim teknolojileri ve yazılım dersi öğretim programının öğretmen görüşlerine göre değerlendirilmesi (Ege bölgesi örneği), Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 13 (34), 273-297.
Demirli, C. Kerimgil, S. ve Donmuş, V. (2012). Türkiye’deki bilişim teknolojileri öğretmen adaylarının mesleklerine yönelik görüşleri, Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 11(2), 369-388.
Durdukoca, Ş. F. ve Arıbaş, S. (2011) İlköğretim seçmeli bilişim teknolojileri dersi 5. Basamak öğretim programının öğretmen görüşleri doğrultusunda değerlendirilmesi (Malatya ili örneği), Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Dergisi, 7 (1), 140-168.
Gündoğdu, K. Aytaçlı, B. Aydoğan, R. Yıldırım, C. (2015) Öğretmen Yeterlikleri Alanında Yazılan Makalelerin İçerik Analizi, Adnan Menderes Üniversitesi Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 6(2), 30-43. http://www.dergi.adu.edu.tr/egitimbilimleri/ (28.08.016).
Kubat, U. (2015) Fen bilgisi öğretmen adaylarının öğretme ve öğrenme sürecine yönelik yeterlikleri, Turkish Studies International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 10(15), 601-614 DOI Number: http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.8939, Ankara, Turkey.
Milli Eğitim Bakanlığı-Eğitim Teknolojileri Genel Müdürlüğü [EĞİTEK]. (2001). Bakanlığımızca bilgisayar laboratuarı kurulan okullarda görev yapan müdür, müdür yardımcıları, formatör öğretmenler, bilgisayar öğretmenleri ve branş öğretmenlerinin bilgisayar laboratuarı- na ilişkin görev talimatı. Ankara, MEB. http://aftiboroo.meb.k12.tr/meb_iys_dosyalar/03/01/704895/dosyalar/2014_12/09010309_bitefodeiik.pdf (25.08.2016)
Milli Eğitim Bakanlığı-Öğretmen Yetiştirme ve Eğitimi Genel Müdürlüğü (2008) Öğretmen mesleği genel ve özel alan yeterlikleri, Ankara. http://otmg.meb.gov.tr/Yayin.html, 1. Kısımdan (18.08.2016).
Mutlu, P ve Erdem, M. (2013). Bilişim teknolojileri öğretmenlerinin Türkiye’nin bit vizyonu farkındalıklarıyla öğretim etkinlikleri arasındaki ilişki, İlköğretim Online, 12(4), 981-999, http://ilkogretim-online.org.tr. (05.12.2015)
Özbey, N. (2011). İlköğretim bilgisayar dersi (1-8. sınıflar) öğretim programının öğretmen görüşlerine göre değerlendirilmesi: Kars ili örneği, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Kafkas Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kars.
Şerefoğlu Henkoğlu, H. ve Yıldırım, S. (2012). Türkiye’deki İlköğretim Okullarında Bilgisayar Eğitimi: Kuram ve Uygulamadaki Farklılıklar, Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 45 (1), 23-61.
Şişman Eren, E ve Şahin İzmirli, Ö. (2012). İlköğretim okul müdürü ve bilişim teknolojileri öğretmenlerine göre bilişim teknolojileri dersinde yaşanan sorunlar ve çözüm önerileri. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 12(4), 2861-2888.
Topu, F. B. ve Göktaş, Y. (2012). Bilişim teknolojileri öğretmenlerinin üstlendikleri roller ve onlardan beklentiler, Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 12 (1), 461-478.
Topuz, A.C. (2010). Bilgisayar öğretmenlerinin meslek hayatında karşılaştıkları sorunlara yönelik nitel bir araştırma, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
Türk Eğitim Derneği (2009). Öğretmen yeterlikleri(özet rapor), Ankara.
Türk, Ö. (2008). Bilgisayar Öğretmenlerinin mesleki yeterliliklerini çalışma ortamlarında kullanabilirliklerinin değerlendirilmesi, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
Yeşiltepe, G. M. ve Erdoğan, M. (2013). İlköğretim Bilişim Teknolojileri Öğretmenlerinin Mesleğe Yönelik Sorunları, Bu Sorunların Nedenleri ve Çözüm Önerileri, Gazi Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 33(3), 495-530.
Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2008). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri, Seçkin Yayıncılık, Ankara.