Trajediler Çağında Ortak Bir Yaşam Arayışı Olarak Aliya İzzetbegoviç’in Siyaset Felsefesi

Aliya İzzetbegoviç, yaşamını halkının özgürlüğüne adamış önemli bir siyasi liderdir. İzzetbegoviç, farklılıkları ile öne çıkan bircoğrafyada insanların birlikte nasıl yaşayabileceği sorusu üzerine özgün düşünceler üretmiştir. Onun düşünceleri ve eylemlerieski Yugoslavya’daki komünist ve faşist ideolojiler sebebiyle özgürlüğe kavuşamayan, savaş ve soykırımla yüzleşen Boşnaklarınulusal geleceğine yön vermiştir. İzzetbegoviç, samimi bir inanç ve iyi eylemler üzerine inşa ettiği düşünce dünyasını siyasi yaşamı-na yansıtmaya çalışmıştır. İzzetbegoviç’in siyaset anlayışı, İslami ahlak anlayışı çerçevesinde ortaya çıkmıştır. İslam’ı yalnızca birinanç olarak görmeyen İzzetbegoviç, İslam’ın yaşamın bütün alanlarında var olmasını istemiştir. O, İslam inancı ile temellendirdiğisiyasi perspektif doğrultusunda halkının bağımsız bir ulus olarak yaşamasını sağlamıştır. Bosna-Hersek’in bağımsızlığı, ötekiezilmiş ulusların bağımsızlığı için güçlü bir siyasi model teşkil etmiştir. Bununla birlikte İzzetbegoviç, ahlakın insanı hayvandanfarklılaştıran ve insana şahsiyet kazandıran önemli bir değer olduğunu düşünmüştür. Ona göre, insan ile hayvan arasındaki enönemli ayrımsal fark, ahlak ve ahlaki irade sahibi olmaktan gelmektedir. Ahlak için özgürlüğün ön şart olduğunu düşünen İzzet-begoviç, totaliter yönetimlerin insanı değersizleştirdiğini belirtmiştir. O, bireye ve topluma hiçbir hak tanımayan baskıcı totaliteryönetimler karşısında özgürlük, eşitlik, adalet ve demokrasi uğruna halkıyla birlikte savaşarak Bosna-Hersek Cumhuriyeti’ninbağımsızlık kazanmasını sağlamıştır. Görüldüğü üzere İzzetbegoviç’in siyaset anlayışı günümüz dünyasının totaliter, emperyalist,oportünist ve pragmatist siyaset anlayışlarına karşı önemli bir alternatif durumundadır

Political Philosophy Of Aliya Izzetbegovic As Search A Common Life In Th Age Of Tragedies

Aliya Izzetbegovic is an important political leader who devotes life to the freedom of his nation. Izzetbegovic produced that ideas about how people can live together in a geography with diffrences. His ideas and actions guided the future of Bosniaks who were not free because of communist and fascist ideologies in the former Yugoslavia and faced war and genocide. Izzetbegovic tried to reflct the world of thought that built on sincere faith and good actions to the political life. Izzetbegovic’s understanding of politics emerged from the Islamic moral understanding. Izzetbegovic, who did not see Islam as a mere belief, wanted him to reign in all spheres of life. Izzetbegovic has ensured that its people become an independent nation in line with its political perspective based on Islamic faith. Izzetbegovic presented strong political model for the independence of other oppressed nations. However, İzzetbe- govic thought that morality was an important value diffrentiates from animal and gives people personality. Th most important distinction between man and animal is to have moral and moral freedom. Izzetbegovic, who regarded freedom as a prerequisite for morality stated independence that totalitarian administrations deprive people. Izzetbegovic ensured the of the Republic of Bosnia and Herzegovina by fihting with her people for freedom, equality, justice and democracy in the face of oppressive totalitarian administrations that gave no rights to society and the individual. So, Izzetbegovic’s understanding of politics is an important alter- native to today’s totalitarian, imperialist opportunist and pragmatist politics

PDF

___

Akın, Mahmut Hakkı. “Aliya İzzetbegoviç’in Entelektüel Mirası”. Bağcılar Belediyesi Uluslararası Aliya İzzetbegoviç Sempozyumu Bildirileri içinde, ed. Ö. H. Özalp ve K. Gültürk, 100-107. İstanbul: Etkin Ajans Ekim 2010.

Akın, Mahmut Hakkı ve Faruk Karaarslan. Aliya İzzetbegoviç Özgürlük Mücadelecisi ve İslam Düşünürü. İs- tanbul: Pınar Yayınları, 2016.

Akın, Mahmut Hakkı. Çağa İz Bırakan Önderler. İstanbul: İlke Yayıncılık, 2017.

Baykan, Erdal. Aliya Okumaları İslam Deklarasyonu. Konya: Çizgi Kitabevi, 2016.

Bolay, Süleyman Hayri. Felsefe Doktrinleri ve Terimleri Sözlüğü. Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık, 2013.

Bora, Tanıl. Bosna Hersek: Yeni Dünya Düzeninin Av Sahası. İstanbul: Birikim Yayınları, 1993.

Cevizci, Ahmet. Felsefeye Giriş. Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık, 2014.

Düzgün, Şaban Ali. “Aliya ve Kurucu İrade Olarak İslam”. Bağcılar Belediyesi Uluslararası Aliya İzzetbegoviç Sempozyumu Bildirileri içinde, ed. Ö. H. Özalp ve K. Gültürk, 84-90. İstanbul: Etkin Ajans, 2010.

Eliaçık, Recep İhsan. Aliya İzzetbegoviç Yenilikçi Müslüman Düşünürler Dizisi 2. İstanbul: Tekin Yayınevi, 2016.

Erkilet, Alev. “Özgürleştirici Bir Lider: Aliya”. Bağcılar Belediyesi Uluslararası Aliya İzzetbegoviç Sempozyumu Bildirileri içinde, ed. Ö. H. Özalp ve K. Gültürk, 112-116. İstanbul: Etkin Ajans, 2010.

İsakoviç, Zehrudin. “Aliya İzzetbegoviç 1925-2003 Biyografi”. Hece Aylık Edebiyat Dergisi 229 (2016): 173-218.

İzzetbegoviç, Aliya. Bosna Mucizesi-Konuşmalar, çev. Fatmanur Altun ve Rıfat Ahmedoğlu. İstanbul: Yöneliş Yayınları, 2003.

İzzetbegoviç, Aliya. İslam Deklarasyonu, çev. Sanela Crnovrsanin ve Mirela Crnovrsanin Kurtali. İstanbul: Yarın Yayınları, 2016.

İzzetbegoviç, Aliya. Doğu Batı Arasında İslam, çev. Salih Şaban. İstanbul: Klasik Yayınları, 2017a.

İzzetbegoviç, Aliya. Özgürlüğe Kaçışım-Zindandan Notlar, çev. Hasan Tuncay Başoğlu. İstanbul: Klasik Yayınları, 2017b.

İzzetbegoviç, Aliya. Tarihe Tanıklığım, çev. Alev Erkilet, Ahmet Demirhan ve Hanife Öz. İstanbul: Klasik Ya- yınları, 2017c.

İzzetbegoviç, Aliya. Konuşmalar, çev. Fatmanur Altun ve Rıfat Ahmetoğlu. İstanbul: Klasik Yayınları, 2017d.

İzzetbegoviç, Aliya. Köle Olmayacağız, çev. Rahman Ademi. İstanbul: Fide Yayınları, 2017e.

Jerkovic, Adamir. “Aliya Machiavelli’ye Karşı”. Bağcılar Belediyesi Uluslararası Aliya İzzetbegoviç Sempozyumu Bildirileri içinde, ed. Ö. H. Özalp ve K. Gültürk, 34-38. İstanbul: Etkin Ajans, 2010.

Kala, Enes, Muhammet. “İzzetbegoviç ve Sartre’da Tek Kavram İki Pergel: İki Farklı Özgürlük Tasavvuru.” Hece Aylık Edebiyat Dergisi 229 (2016): 385-405.

Kapani, Münci. Politika Bilimine Giriş. Ankara: Bilgi Yayınevi, 2001.

Küçükalp, Derda. Siyaset Felsefesi. Bursa: Dora Basım-Yayın, 2016.

Öz, Asım. Aliya İzzetbegoviç Geleceği Yenilemek. İstanbul: Pınar Yayınları, 2017.

Şerif, Fatih Ali Hasaneyn Muhammed. Bilinmeyen Aliya, çev. Ali Cançelik. İstanbul: Şule Yayınları, 2018.

Tekin, Cemile Haliloviç. Bosna-Hersek Devleti 1991-2011. Konya: Çizgi Kitabevi, 2012.

Turan, Erol. Siyaset. Konya: Palet Yayınları, 2017.

Türk Dil Kurumu Sözlükleri. “Siyaset”. 01.11.2019 tarihinde erişildi. https://sozluk.gov.tr/?kelime=siyaset

Ülger, İrfan Kaya. Yugoslavya Neden Parçalandı? Balkan Dramının Perde Arkası. Kocaeli: Umuttepe Yayınları, 2016.

Ünal, Halil. “Adil Savaş ile Adaletsiz Barış Arasında Aliya İzzetbegoviç”. Hece Aylık Edebiyat Dergisi 229 (2016): 118-125.

Yorulmaz, Hüseyin. Bilge Lider Aliya İzzetbegoviç. İstanbul: Hat Yayınevi, 2015.