Use of analytic hierarchy process method in determination of performance indicators: The case of Turkish textile industry

Bu çalışmadaki amaç, tekstil sektöründe faaliyet gösteren işletmelerin kullandıkları performans göstergelerini, önem derecelerini esas alarak AHP yöntemiyle belirlemek ve sektörde kullanılabilecek ortak bir performans göstergeleri seti oluşturmaktır. Araştırma Konya ilinde ve tekstil üretimi alanında faaliyet gösteren, Konya Ticaret Odasına kayıtlı ve aktif olduğu tespit edilebilen 42 işletmeden çalışmaya katılan 28 tanesinde yapılmıştır. Araştırma için öncelikle literatür taraması yapılmış, örneklem içinden tesadüfi olarak seçilmiş 8 işletmenin yöneticilerinden kullandıkları performans göstergeleri öğrenilmiş ve bu göstergeler işletme fonksiyonları esas alınarak sınıflandırılmıştır. Bu sınıflandırmalara uygun olarak anket formları hazırlanmış ve yöneticilerden gösterge türlerini ve her bir gösterge türünde yer alan performans göstergelerini kendi içinde önem derecesine göre sıralandırmaları istenmiştir. Anketler yöneticilere yüz yüze görüşme veya e-mail yöntemleriyle uygulanmıştır. Karar sürecinde birden fazla yönetici yer aldığı için 28 yöneticinin değerlendirme ölçeğine uygun olarak verdikleri cevapların geometrik ortalaması alınmış ve her bir karşılaştırma için tek bir sayı elde edilmiştir. Bu kapsamda göstergeler ana kriterler ve alt kriterler esas alınarak Analitik Hiyerarşi Proses (AHP) yöntemiyle ağırlıklandırılmış ve tekstil sektöründe üretim yapan işletmeler için örgütsel performansın ölçümünde kullanılabilecek ortak bir performans göstergeleri seti önem derecelerine göre oluşturulmuştur.

Performans göstergelerinin belirlenmesinde analitik hiyerarşi proses yönteminin kullanılması: Türk tekstil endüstrisinde bir uygulama

The aim of this study is to determine performance indicators used by the firms operating in textile sector, taking the basis of their significance levels with AHP method, and to create a set of common performance indicators to be used in the sector. The research was conducted with 28 firms participating in the study, of 42 firms that could be determined active and that registered to Konya Chamber of Commerce, operating in textile manufacture in Konya city. Literature review was performed primarily for the research, samples were selected randomly, performance indicators of 8 firms were ascertained by the executives and these indicators were classified on the basis of business functions. Survey forms were prepared in accordance with these classifications, and then the executives were asked to line up indicator types and performance indicators in each indicator type, according to their significance levels. The surveys were carried out for executives face-to-face and e-mail ways. Since more than one executive take part in decision process, geometric mean was taken for the answers that 28 executives gave in accordance with evaluation scale and a single number was obtained for each comparison. Within this scope, the indicators were weighted via Analytic Hierarchy Process (AHP) method on the basis of main and sub-criteria, and a common set of performance indicators that can be used in organizational performance measurement for firms manufacturing in textile sector was generated according to their significance levels.

PDF

___

1. Güner, M. Fatih, 2009, “Performans Değerlendirmede Paradigma Değişimi: Finansal Olmayan Ölçüler Finansal Ölçülerin Yerini Alabilir mi?”, Verimlilik Dergisi, 2009(2), pp. 7-24.
2. Gürol, Y. Deniz, 2004, “Toplam (Dengeli) Başarı Göstergesi (Balanced Scorecard) Yönteminin Stratejik Bilginin Sağlanması Sürecindeki Yeri”, 3. Ulusal Bilgi, Ekonomi ve Yönetim Kongresi Bildiriler Kitabı, 25-26 Kasım. Eskişehir: Osmangazi Üniversitesi İİBF, pp. 315-322.
3. Montava, I, Garcia, R., Bonet, A., Diaz, P., 2010, “Textile industry indicators for management”. Total Quality Management & Business Excellence, 21(1), pp. 1-9.
4. Strobel, Juliana S., Coral, E., Selig, Paulo M., 2006, “Corporate Sustainability Indicators At Textile Industry: A New Proposal”, Third International Conference on Production Research - Americas’ Region 2006 (ICPR-AM06), USA, pp. 1-11.
5. Kaplan, Robert S., Norton, David P., 1992, “The Balanced Scorecard-Measures that Drive Performance”, Harvard Business Review, 70(1), pp. 71-79.
6. Neely, A., Adams, C., Crowe, P., 2001, “The Performance Prism in Practice”, Measuring Business Excellence, 5(2), pp. 6-12.
7. Başat, Hümeyra T., 2010, Performans Prizması, Sistem Yayıncılık, İstanbul.
8. Staniškis, Jurgis K., Arbačiauskas, V., 2009, “Sustainability Performance Indicators for Industrial Enterprise Management”, Environmental Research, Engineering and Management, 2(48), pp. 42-50.
9. Keegan, Daniel P, Eiler, Robert G., Jones, Charles R., 1989, “Are Your Performance Measures Obsolete”, Management Accounting, June, pp. 45-50.
10. NCPP (National Center for Public Productivity), 1997, A Brief Guide for Performance Measurement in Local Government, The State University of New Jersey, USA.
11. TCMB (Türkiye Cumhuriyeti Maliye Bakanlığı), 2004, Performans Esaslı Bütçeleme Rehberi: Pilot Kurumlar İçin Taslak, Maliye Bakanlığı Bütçe ve Mali Kontrol Genel Müdürlüğü Yayınları, Ankara.
12. Özdemir, Ali İ., 2009, “ERP Kullanımının Kobilerin Algılanan Performansı Üzerine Etkisi: Kayseri İmalat Sektörü Örneği”, Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, Temmuz-Aralık (33), pp. 173-187.
13. Taymaz, E., 2004, Türkiye İmalat Sanayinde Teknolojik Yetenek, Vizyon 2023 Ulusal Teknoloji Envanteri Projesi, Ankara, pp. 1-51.
14. Hronec, Steven M., Waller, C., Marx, C.A., 1993, Vital Signs: Using Performance Measurements To Chart Your Company’s Future, Arthur Anderson.
15. Cauffriez, L., Willaeys, D., Defrenne, J., 1997, “Measure des indicateurs de performances de lignes de production: présentation d'une méthode et retour d'expérience”, Journal Européen des Systèmes Automatisés, 31(8), pp. 1297-1310.
16. Kabadayı, Ebru T., 2002, “İşletmelerdeki Üretim Performans Ölçütlerinin Gelişimi, Özellikleri ve Sürekli İyileştirme İle İlişkisi”, Doğuş Üniversitesi Dergisi (6), pp. 61-75.
17. Öztürk, Ü., 2009, Performans Yönetimi, Alfa Yayınları, İstanbul.
18. Akal, Z., 2005, İşletmelerde Performans Ölçüm ve Denetimi: Çok Yönlü Performans Göstergeleri (6. Baskı), MPM Yayınları No: 473, Ankara.
19. Yaralıoğlu, K., 2001, “Performans Değerlendirmede Analitik Hiyerarşi Proses”, Dokuz Eylül Üniversitesi İİBF Dergisi, 16(1), pp. 129-142.
20. Saaty, Thomas L., 1994, Fundamentals of Decision Making and Priority Theory with the Analytic Hierarchy Process, RWS Publications, Pittsburgh.