Gonca KAYSERİ ÖZÇELİK, Nilgün ÖZDİL, Gamze MENGÜÇ SÜPÜREN, Faruk BOZDOĞAN

Compressibility and thickness recovery characteristics of carpets

Ev dekorasyonunun vazgeçilmez tekstil ürünlerinden olan halılar, kullanım esnasında yüksek dayanıklılığa sahip olmalıdır. Bir halının kullanım ömrünü etkileyen performans testlerinden birisi de, statik ve dinamik yükleme sonrasında halıların, eski kalınlığına geri dönebilme özelliğidir. Bu çalışmada, yün, akrilik ve polipropilen liflerinden üretilen 7 farklı halının yapısal özellikleri, sıkıştırılabilme ve geri dönebilme özellikleri incelenmiştir. Hammadde, hav ipliğinin doğrusal yoğunluğu, birim alandaki ilmek sayısı parametrelerinin etkileri araştırılmıştır. Hav iplik sıklığı ve doğrusal yoğunluğunun artması ile halı kalınlığı, hav ağırlığı ve geri dönebilme özelliklerinin olumlu yönde etkilendiği tespit edilmiştir. Yün halılar, yüksek lif yoğunluğu nedeniyle PAC halılardan daha yüksek hav ağırlığına sahip olup, dinamik yük uygulaması sonrasında daha iyi bastırılabilme ve geri dönebilme özelliği göstermektedirler. Uzun süreli statik yükleme sonrası meydana gelen kalınlık kaybı değeri yün halılarda genellikle daha düşüktür. Birim alandaki ilmek sayısı daha yüksek olan halıların dinamik yükleme esnasında sıkıştırma direncinin ve yük kaldırıldıktan sonra kalınlıktaki geri dönebilme özelliğinin daha iyi olduğu tespit edilmiştir.

Halılarda sıkıştırılabilme ve geri dönebilme özellikleri

As indispensable home decoration textile materials, carpets should have high durability during usage. One of the performance tests that affect the usage life of the carpets are thickness recovery after static and dynamic loading. This paper deals with the structural properties, compressibility and thickness recovery properties of seven carpets produced from wool, acyclic, polypropylene fibers. The effects of raw material, yarn linear density, the number of loop per unit area were searched. It was found that, the increased yarn linear density and loop density affects thickness, pile mass and the recovery characteristics of the carpets positively. Wool carpets have higher pile mass than PAC carpets, and also due to the higher fiber density they have higher compressibility and recovery after dynamic loading and unloading. Thickness loss values of wool carpets are generally lower after long term static loading. The resistance to dynamic compression is higher for the carpets, which have higher number of loops per unit area and therefore recovery properties are better.

PDF

___

1. Erdoğan, Ü. H, 2001, “Ege Bölgesinde Üretilen Makine Halıları ve Kullanılan Liflerin Başlıca Özellikleri Üzerinde Bir Araştırma”, Dokuz Eylül Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi, İzmir.
2. Albayram G., Ayakdaş E., 2010,“Çeşitli Halılar İle Halı Üretiminde Kullanılan İpliklerin Özelliklerinin Araştırılması, Ege Üniversitesi Tekstil Mühendisliği Bölümü Lisans Tezi, İzmir.
3. Kırtay, E, 1981, “Türkiye’de Üretilmekte Olan Makine Halılarının Teknolojik Özellikleri Üzerinde Bir Araştırma”, Ege Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi, İzmir.
4. Wood E. J., 1993, “Description And Measurement of Carpet Appearance”, Textile Research Journal, October, Vol. 63(10), pp. 580-594.
5. Lamb E. R., Amundson R., Miller B., 1993, “A Photometric Method For Evaluating Carpet Wear”, Textile Research Journal, Vol. 63 (12), pp. 731-736.
6. Erkesim, M, A., 1995, “Makine Halılarının Kalite Özellikleri Üzerine Bir Araştırma” İstanbul Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi, İstanbul.
7. Berkalp Ö.B., Önder E., 2001, “Effects of Different Structural Parameters on Carpet Physical Properties”, Textile Research Journal, Vol. 71 (6), pp. 549-555.
8. Tekin, M. 2002, “Yüz Yüze Halı Dokumacılığı”, Çukurova Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi, Adana.
9. Radhakrishnaiah P., 2005, “Comparison of the Performance Properties of Carpets Containing Nylon 6 and Nylon 6.6 Face Yarns”, Textile Research Journal, Vol. 75 (2), pp. 157-164.
10. Koç E., Çelik N., Tekin M., 2005, “An Experimental Study on Thickness Loss of Wilton-Type Carpets Produced With Different Pile Materials After Prolonged Heavy Static Loading. Part-1: Characteristic Parameters And Carpet Behaviour”, Fibres and Textiles in Eastern Europe, Vol.13, No.4(52), pp.56-62.
11. Ulcay, Y., Gemci, R., Altun, Ş., 2006, “Carpet Evaluation By Imaging”, Uludağ Üniversitesi Mühendislik-Mimarlık Fakültesi Dergisi, Cilt 11, Sayı 1, S: 27-31.
12. Korkmaz Y., Kocer S., 2010, “Resillience Behaviors of Woven Acrylic Carpets Under Short and Long Term Static Loading”, Journal of the Textile Institute, Vol. 101(3), pp.236-241.
13. Dalcı S., 2006, “Makine Halısı Üretim Parametrelerinin Halı Performansına Olan Etkilerinin Araştırılması”, Yüksek Lisans Tezi, Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Kahramanmaraş.
14. Özdil, N., Bozdoğan, F., Özçelik Kayseri, G., Süpüren Mengüç, G., “Farklı İpliklerden Üretilen Halıların Çeşitli Fiziksel Özelliklerinin İncelenmesi Üzerine Bir Araştırma”, 09-TKAUM-007 Nolu Bilimsel Araştırma Projesi.
15. Savilla B.P., 1999, “Physical Testing of Textiles”, The Textile Institute, Manchester, England.
16. Wira Digital Carpet Thickness Gauge Manual.