Ahmet KILIÇ, Meryem KUZUCU, İbrahim Samet GÖKÇEN

Kilis İli Tarım Topraklarının Beslenme Durumunun İncelenmesi

Bu çalışmada, Kilis ili merkez ve ilçe köylerinde yer alan tarım topraklarının verimlilik düzeyi incelenmiştir. Bu amaçla toprağın 0-30cm derinliğinden alınan örneklerde bünye, pH, EC, CaCO3, organik madde, fosfor ve potasyum analizleri yapılmıştır. Toprağın bazı fiziksel ve kimyasal analizlerinin belirlenmesi için alınan 40 adet toprak örneği verimlilik bakımından değerlendirilmiştir. Elde edilen sonuçlara göre, Kilis ili tarım topraklarının hafif alkali reaksiyonlu olduğu, %55’inin killi, %30’unun killi tınlı, %15’inin ise tın tekstüre sahip olduğu, toprakların organik madde içeriği bakımından %12.5’i çok az, %50’ si az, %32.5’’i orta düzeyde ve %5’i yeterli sınıfına dâhil olmuştur. Kilis ili tarım toprakları genel olarak tuzsuz, %2.5’inin kireçli, %67.5’inin orta kireçli, %22.5’inin fazla kireçli ve %7.5’inin çok fazla kireçli olduğu belirlenmiştir. Tarım topraklarında yüksek kireç içeriğinin, fosfor gibi bazı önemli besin elementlerinin alınabilirliğini sınırlandırdığı ortaya çıkmıştır. Kilis ili tarım toprakları yeterli düzeyde potasyuma sahip olup, %24’ünün fosfor içeriğinin çok az, %14’ünün az ve %2’sinin orta sınıfa dâhil olduğu belirlenmiştir. Sürekli ve verimli bir bitkisel üretim için topraktan kaldırılan besin maddesinin tekrar toprağa ilave edilmesi gerekmektedir. Kilis ili üreticileri yüksek kireç ve düşük organik madde içeren bu topraklarda, gübreleme yapmadan üretim gerçekleştirmektedir. Toprakta var olan besin maddesi yıllar itibariyle bitkiler tarafından tüketilmektedir. Bu süreç neticesinde toprağın verimliliği azalmakta ve ürün verimi düşmektedir. İlimiz üreticileri, ekonomik nedenlerle mineral gübre kullanımını sınırlı tutmaktadırlar. Yabancı ot probleminden dolayı çiftlik gübresi de tercih edilmemektedir. Kilis ilinde genellikle tarla bitkileri ve sebze yetiştirilen tarım topraklarında beslenme sorunlarının bulunduğu, bitkilerin ihtiyaç duyduğu dönemlerde, toprak analizleri sonucuna göre, gereken miktarda gübre uygulanması gerekmektedir. Ayrıca organik gübre kullanımına önem verilmesi ve böylece toprağın sürdürülebilir verimliliği sağlanmalıdır.

Anahtar Kelimeler:

Toprak, Tarım, Verimlilik, Besin elementi, Kilis

Investigation of Nutritional Status in Kilis Province Agricultural Soils

In this study, the productivity level of agricultural lands in the central and district villages of Kilis province was investigated. For this purpose, texture, pH, EC, CaCO3, organic matter, phosphorus and potassium analyzes were made in the samples taken from 0-30 cm depth of the soil. To determine some physical and chemical analyzes of the soil, 40 soil samples were evaluated in terms of productivity. According to the findings, the agricultural soils of Kilis province have a slightly alkaline reaction, 55% are clayey, 30% are clay loam, 15% have loam texture, 12.5% of the soils are very low in terms of organic matter content. 50% were in the low, 32.5% moderate and 5% good class. It has been determined that the agricultural soils of Kilis province are generally unsalted, 2.5% lime, 67.5% moderately lime, 22.5% highly lime and 7.5% too high lime. It has been revealed that high lime content in agricultural soils limits the availability of some important nutrients such as phosphorus. Agricultural soils in Kilis province have sufficient potassium, 24% of them have very low phosphorus content, 14% are low and 2% are in the middle class. For a continuous and efficient plant production, the nutrient removed from the soil must be added to the soil again. Producers Kilis province produce in these soils with high lime and low organic matter without fertilization. Nutrients in the soil are consumed by plants over the years. As a result of this process, the fertility of the soil decreases and the product yield decreases. Producers of our province limit the use of mineral fertilizers for economic reasons. Due to the weed problem, farm manure is not preferred. According to the results of the soil analysis, the required amount of fertilizer should be applied during the periods when there are nutritional problems in the agricultural lands where field crops and vegetables are grown in Kilis and when the plants need it. In addition, importance should be given to the use of organic fertilizers and thus sustainable fertility of the soil should be ensured.

Keywords:

Soil, Agriculture, Productivity, Nutrient element, Kilis,

PDF

___

Adiloğlu, A. (2003). The efect of Zinc (Zn) application on the available Iron (Fe) contents of calcareous soils in thrace region. Archives of Agronomy and Soil Science, 49(3): 283-287.
Adiloğlu, A. ve Adiloğlu, S. (2017). Artan miktarlarda leonardit ve çiftlik gübresi uygulamalarının çavdar (Secale cerale L.) bitkisinin gelişimi ve bazı bitki besin elementi içerikleri üzerine etkisi. Tekirdağ Ziraat Fakültesi Bilimsel Araştırma Projeleri (337) Proje Sonuç Raporu (Erişim Linki:https://www.semanticscholar.org/paper/artan-miktarlarda-leonardit-ve-ciftlik-gübresi-uyg.-cavdar-bitkisinin-Adiloğlu-Adiloğlu /70f3a1ba4ce05a5923452d758b9d22a8f426cd48)”
Akça, M. O., Türkmen F., Taşkın, M. B., Soba, M. R. ve Öztürk, H. S. (2015). Ankara Üniversitesi Kalecik Araştırma ve Uygulama Çiftliği topraklarının verimlilik durumlarının incelenmesi. Toprak Bilimi ve Bitki Besleme Dergisi, 3(2): 54-63.
Anonim (1968). Organic Matter and Soil Fertility. Pontificia Academia Scientarum. North-Holand Pub. Comp. Amsterdam and Wiley Interscience Division.
Anonim, (2022). T.C. Tarım ve Orman Bakanlığı, Strateji Geliştirme Başkanlığı Tarımsal Yatırımcı Danışma Ofisi Kilis Tarımsal Yatırım Rehberi, 2022. (Erişim Tarihi: 26.10.2022).
Başar, H. (2001). Bursa ili topraklarının verimlilik durumlarının toprak analizleri ile incelenmesi. Uludağ Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 15(2): 69-83.
Bouyoucos, G. J. (1951). Hydrometer method improved for marking particle size analysis of soils. Agronomy Journal, 54: 464-465.
Çelik, P. ve Dengiz, O. (2018). Akselendi Ovası tarım topraklarının temel toprak özellikleri ve bitki besin elementi durumlarının belirlenmesi ve dağılım haritalarının oluşturulması. Türkiye Tarımsal Araştırmalar Dergisi, 5(1): 9-18.
Çepel, N (1996). Toprak İlmi, Orman Topraklarının Karakteristikleri, Toprakların Oluşu, Özellikleri ve Ekolojik Bakımdan Değerlendirilmesi. İstanbul Üniversitesi Yayını, İstanbul, s. 404-421.
Chapman, H. D. and Pratt, P. F. (1961). Methods of Analysis for Soils. Plants and Waters, California Üniversitesi, Los Angeles, 60-61, 150-179.
Doran, İ., Koca, Y. K., Pekkolay, B., Mungan, M. (2008). Derik Yöresi zeytinliklerinin beslenme durumunun tespiti. Akdeniz Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi. 21(1): 131-138.
Erdoğan Bayram, S., Elmacı, Ö. L. ve Özden, N. (2019). Manisa-Akhisar yöresi biber (Capsicum annuum) plantasyonlarının beslenme durumları. Tekirdağ Ziraat Fakültesi Dergisi, 16(2): 144-155.
Erşahin, S. (2001). Toprak Amenajmanı, Tarımda Sürdürülebilirlik ve Çevre Kalitesi. Gaziosmanpaşa Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayınları, Tokat, s. 21.
Günal, H., Akbaş, F., Özgöz, E., Ünlükara, A., Yıldız, H., Kurunç, A., Çetin, M. ve Erşahin, S. (2008). Kazova’da sürdürülebilir tarımsal üretim için gerekli güncel veri tabanının oluşturulması. Tübitak -Tovag (105O617) Proje Sonuç Raporu (Erişim Linki: https://search.trdizin.gov.tr/tr/yayin/detay/607447/ Kazova-sürdürülebilir –tarımsal- üretim -güncel -veri –tabanının)”
İrget, M. E. ve Cengiz, A. (2018). Organik Maddenin Toprak Kalitesi ve Üretime Etkileri. 17. Kitap, Organomineral Gübre Çalıştayı, Mayıs 2018, İstanbul. ISBN: 978-975-7169-89-5.
Kacar, B. (1994). Bitki ve Toprağın Kimyasal Analizleri III. Soil Analysis. Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayınları No:3 Ankara, Türkiye.
Kacar, B. ve Katkat, A.V. (2007). Bitki Besleme. (Genişletilmiş ve Güncellenmiş 3. Baskı). Nobel Yayın, 849, Fen ve Biyoloji Yayınları Dizisi, 29, Nobel Yayın Dağıtım, Ankara, s. 145-191.
Karadavut, U., Palta, Ç., Bitgi, S., Okur, O. ve Çarkacı, D.A. (2011). Konya ilinde fiğ tarımı yapılan bazı alanlarında makro ve mikro besin elementi içeriklerinin belirlenmesi. Iğdır Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 1(3): 105-109.
Karkanas, P. and Goldberg, P. (2010). Phosphatic features. Interpretation of micromorphological features of soils and regoliths. Their relevance for pedogenic studies and classifications, Elsevier Publishers, Amsterdam, Netherland.
Magdoff, F. and Van Es, H. (2000). Building Soils for Better Crops. 2 nd. Ed. Sustainable Agric. Network Hand book series Bool. No.4.
McLean, E. O. (1982). Soil pH and lime requirement. In: Page, A.L. (Ed.) Methods of Soil Analysis. Part 2, 2nd ed. Agron. Monogr. 9. ASA and SSSA, Madison, WI, pp. 199-224.
Olsen, S. R., Sommers, L. E. (1982). Phosphorus. in: Methods of Soil Analysis, Part 2. Chemical and Microbial Properties (Eds:A.L. Page, R.H. Miller, D.R. Keeney). Agronomy Monograph 9.ASA and SSSA, Madison, Wisconsin, USA, pp. 403-430.
Richards, L. A. (1954). Diagnosis and Improvement of Saline and Alkaline Soils. USSL Agricultural Handbook No: 60, Washington D.C., pp. 160.
Richards, L. A., Allison, L. E., Brown, J. V., Hayward, H. E., Berntesin, L., Fireman, M., Pearson, G. A., Wilcox, L. V., Bower, C. A., Hatcher, J. T. and Reeve, R. C. (1954) Diagnosis and İmprovement of Saline And Alkali Soils, Agriculture Hand book, USA, s. 79.
Sağlam, M. T. (2008). Toprak ve Suyun Kimyasal Analiz Yöntemleri. Namık Kemal Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayını, Tekirdağ, s: 1-154.
Sağlam, T. (2012). Toprak ve Suyun Kimyasal Analiz Yöntemleri. Namık Kemal Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayını, Tekirdağ, s. 28.
Soil Survey Staff (1951). Soil Survey Manuel. Agricultural Research Administration, US Department of Agriculture, Handbook No:18, New York.
Tepecik, M., Barlas, N.T. ve Çobanoğlu, Ö. (2014). Turgutlu bağlarının beslenme durumu. Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 51(1): 49-58.
TÜİK (2021). Tarım ve Orman Bakanlığı, Bitkisel Üretim Verileri. https://data.tuik.gov.tr/ (Erişim Tarihi:08.06.2022). Tüzüner, A. (1990). Toprak ve Su Analiz Laboratuvarları El Kitabı. KHGM, Ankara, 375 s.
Uysal, E., Albayrak, B., Kayalı, F., Karakoç, A., Bıyıklı, M., ve Daş, Ö. B. (2016). Armutlu yöresinde yetiştirilen zeytinliklerde verim ile bazı toprak özellikleri arasındaki ilişkinin belirlenmesi. Nevşehir Bilim ve Teknoloji Dergisi, 5: 19-31.
Ülgen, N. ve Yurtsever, N. (1995). Türkiye Gübre ve Gübreleme Rehberi (4. Baskı). T.C. Başbakanlık Köy Hizmetleri Genel Müdürlüğü Toprak ve Gübre Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü Yayınları. Genel Yayın No: 209, Teknik Yayınlar No: 66. 230 s. Ankara.
Walkley, A. and Black, I. A. (1934). An examination of the Degtjareff method for determining soil organic matter, and a proposed modification of the chromic acid titration method. Soil Science, 37(1): 29-38.
Yağmur, B. ve Okur, B. (2018). Ege bölgesi salihli ilçesi bağ plantasyonlarının verimlilik durumları ve ağır metal içerikleri. Tekirdağ Ziraat Fakültesi Dergisi, 15 (1): 111-122.