Minhâcü'l-fukarâ'nın Kaynakları Üzerine Bir Değerlendirme

İsmâil Rusûhî Ankaravî, eserleriyle Osmanlı dönemi tasavvuf literatüründe yer edinmiş seçkin bir müelliftir. Onun eserleri tasavvufî mirasın anlaşılması ve aktarılmasına katkı yapmış, diğer İslâmî ilimler ekseninde tartışılagelen konuları belli bir metot çerçevesinde ele alan içerikleriyle de ayrıcalık kazanmıştır. Mesnevî şerhi dolayısıyla kalıcı etki bıraktığı görülen Ankaravî, Minhâcü'lfukarâ'da tarikat kültürüne ait unsurların düşünce ve uygulama açısından nasıl değerlendirilebileceği üzerinde durarak farklı bir metot ortaya koymayı amaçlamıştır. Bu eserinde Ankaravî, Mevlevîlik özelindeki kabulleri ve uygulamaları tasavvuf tarihindeki diğer örnekleriyle ilişkilendiren bir üslup benimsemiştir. Makalede Minhâcü'l-fukarâ'da nasıl bir kaynak alanından hareket edildiği ve ne tür sonuçlara ulaşılmak istendiği incelenmiş olup tasavvuf literatürü açısından eserin niteliği yorumlanmaya çalışılmıştır.

A Review on the Sources of Minhaj al-Fuqara

Isma'il Rusuhi Ankarawi was an author who gained a place in Sufi literature of the Ottoman period by his multi-faceted works. His books contributed to the understanding and transmission of Sufi heritage and obtained a privileged place through their contents that deal with the prevalent scholarly issues of the Islamic sciences by a certain method. Ankarawi who left permanent influences by his commentary on Mathnawi aimed to introduce a different method in his Minhaj al-Fuqara by examining how to evaluate the elements of Sufi culture from an intellectual and practical perspective. In this book, he adopted a mode of speech that relates the acceptances and practices specific to Mawlawi order to other examples in Sufi history. In this article, we examined Minhaj al-Fuqara from the aspects of on which kinds of sources it was based and to which results it aims to reach and tried to interpret the characteristics of the book from the aspect of Sufi literature

___

Afîfî, Ebu'l-Alâ, İslâm Düşüncesi Üzerine Makaleler, trc. Ekrem Demirli, İstanbul: İz Yay., 2000.
Ahmet Tanyıldız, İsmâîl Rusûhî-yi Ankaravî Şerh-i Mesnevî (Mecmûatu'l-Letâif ve Matmûratu'l- Maârif) (I. Cilt) (İnceleme-Metin Sözlük), (Doktora Tezi), Erciyes Ü. SBE, 2010.
Ambrosio, Alberto Fabio, Bir Mevlevînin Hayatı -17. Yüzyılda Sûfîlik Öğretisi ve Âyinleri, trc. Ayşe Meral, İstanbul: Kitap Yay., 2012.
Ankaravî, İsmâil Rusûhî, Minhâcü'l-fukarâ, haz. Safi Arpaguş, İstanbul, Vefâ Yay., 2008.
_____, Hadislerle Tasavvuf ve Mevlevî Erkânı -Şerh-i Ahâdîs-i Erbaîn, haz. Semih Ceyhan, İstanbul: Darülhadis Yay., 2001.
_____, Derecâtü's-sâlikîn, Süleymaniye Ktp. Hacı Mahmud Ef. nr. 2674.
_____, Câmiu'l-âyât, Süleymaniye Ktp. Mihrişah Blm. nr. 181.
Arpaguş, Safi, "Galata Mevlevîhânesi Örneğinde İstanbul Mevlevîliğinin Kültürel Hayata Etkisi", Tasavvuf: İlmî ve Akademik Araştırma Dergisi, 2014, sayı: 33, s. 17-37.
Bursevî, İsmâil Hakkı, "Şerhu'l-Usûli'l-Aşere", Tasavvufta On Esas, haz. Süleyman Gökbu- lut, İstanbul: İnsan Yay., 2010, s. 148-154.
Ceyhan, Semih, İsmâil Ankaravî ve Mesnevî Şerhi, (Doktora Tezi), Uludağ Ü. SBE, 2005.
Corbin, Henri, Bir'le Bir Olmak -İbn Arabî Tasavvufunda Yaratıcı Muhayyile, trc. Zeynep Ok- tay, İstanbul: Pinhan Yay., 2013.
Demirli, Ekrem, İslâm Metafiziğinde Tanrı ve İnsan, İstanbul: Kabalcı Yay., 2011
er-Rundî, İbn Abbâd, Gaysü'l-mevâhibi'l-aliyye fî şerhi'l-Hikemi'l-Atâiyye, tahk. H. İmrân el- Mansûr, Beyrut: Dârü'l-kütübi'l-ilmiyye, 1998.
Ertuğrul, İsmâil Fennî, Vahdet-i Vücûd ve İbn Arabî, haz. Mustafa Kara, İstanbul: İnsan Yay., 2008.
Evliyâ Çelebi, Günümüz Türkçesiyle Evliyâ Çelebi Seyahatnâmesi I.1, haz. Seyit Ali Kahraman- Yücel Dağlı, İstanbul: Yapı Kredi Yay., 2008.
Gedik, Fatma, İsmâil-i Ankaravî ve Fütûhât-ı Ayniyye İsimli Eseri, (Yüksek Lisans Tezi), Sel- çuk Ü. SBE, 2005.
Honerkamp, Kenneth L., "Les Rasa'il al-Kubra: Un modèlé de méthodologie pédagogique dans la mystique musulmane", er-Resâilü'l-kübrâ, Beyrut: Dârü'l-maşrık, 2005, s. 37-85.
Işın, Ekrem "Mevlevîlik", Dünden Bugüne İstanbul Ansiklopedisi, İstanbul: Tarih Vakfı Yay., 1993, V, 422-430.
Kaplan, Hayri, "Bahâ Veled, Şems ve Mevlânâ'nın Râzî'ye Yönelik Eleştirileri ve Râzî'nin Sûfîlere/Tasavvuf Bakışı", Tasavvuf: İlmî ve Akademik Araştırma Dergisi, 2005, sayı: 14, s. 285-330.
Konuk, Ahmed Avni, Fusûsu'l-Hikem Tercüme ve Şerhi I-IV, haz. M. Tahralı-S. Eraydın, İs- tanbul: MÜİFAV, 2005.
Mustafa Râsim Efendi, Istılâhât-ı İnsân-ı Kâmil, haz. İhsan Kara, İstanbul: İnsan Yay., 2008.
Reis, Bedriye, "Sûfîlere Yöneltilen Tenkitlere Bir Cevap: Akşemseddin ve Def'u Metâini's- Sûfiyye İsimli Eseri", Abant İzzet Baysal ÜİFD, sayı: 3, 2014, s. 37-70.
Sâkıb Dede, Sefîne-i Nefîse-i Mevleviyân I-III, Kahire: Mektebetu Vehbe, 1283/1867.
Sarı Abdullah Efendi, Semerâtü'l-fuâd fi'l-mebdei ve'l-meâd, İstanbul: Matbaa-i Âmire, 1288/1871.
Schuon, Frithjof, Tasavvuf: Kabuk ve Öz, trc. Veysel Sezigen, İstanbul: İz Yay., 2006.
Taşdelen, Sinan, Musannifek Alaaddin Ali bin Muhammed'in Mevlânâ'nın Mesnevî'si ile ilgili Risâlesi, (Doktora Tezi), Selçuk Ü. SBE, 2007.
Togan, Zeki Velidi, Tarihte Usul, İstanbul: İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi, 1969.
Uludağ, Süleyman, Tasavvuf ve Tenkit, İstanbul: Dergâh Yay., 2014.
Veinstein, Gilles, "Bir Sentez Denemesi", İslâm Dünyasında Tarikatlar -Gelişmeleri ve Aktüel Durumları, trc. Osman Türer, Ankara: Sûf Yay., 2004, s. 559-592.
Yetik, Erhan, İsmâil-i Ankaravî -Hayatı, Eserleri ve Tasavvufî Görüşleri, İstanbul: İşaret Yay., 1992.
_____, "Tasavvufî Açıdan Fâtiha Tefsiri -İsmâil-i Ankaravî'nin Fütûhât-ı Ayniyye'si Üzeri- ne Bir Çalışma", Ondokuz Mayıs ÜİFD, sayı: 8, 1996, s. 53-55.
_____, "Minhâcü'l-fukarâ", DİA, XXX, s. 108-109.