İbnü’l-Arabî’ye göre ilâhî isimlerin âlemde tecellîsi: Allah-âlem münasebeti etrafında ortaya çıkan bazı problemler
Bu makalede İbnü’l-Arabî’ye göre Allah ile âlem arasındaki münasebeti ve ilâhî isim ve sıfatların bu münasebetteki merkezî rolünü incelemeye çalıştık. Diğer taraftan İbnü’l-Arabî öğretisinin ana temalarından olan ve Allah-âlem müna- sebetini açıklamada kayda değer imkânlar sunan berzah kavramına değinmeye çalıştık. İbnü’l-Arabî düşüncesinde metafizik, ontolojik ve epistemolojik düzey- lerde farklı birçok berzah vardır. İlâhî sıfatlar da Zât-ı İlâhî ile kâinat arasında bir berzah, bir ara alandır. İlahî isimlerden oluşan bu berzah ya da ulûhiyet, hakîkati îtibârıyla, bir taraftan Zât-ı İlâhî’nin âlemden münezzeh oluşunu, bili- nemeyişini ve hiçbir şeye benzemeyişini ifade ederken diğer taraftan da O’nun kâinata yakın oluşunu ifade eder. İbnü’l-Arabî’ye göre, Allah ile âlem arasındaki münasebet, sadece yaratma zamanıyla sınırlı, bir kez olup biten bir hâdise de- ğildir, sürekli, canlı, dinamik bir ilişkidir. O, bu hususu, ilâhî tecellilerin aslâ tekrar etmeyişi ve her an yeniden yaratma (halk-ı cedîd) öğretileriyle ifade eder.
The manifestations of the divine names upon the universe according to ibn al-‘arabî: Some problems arising from the ıssue of relationship betwe- en god and the Universe
In this essay, we tried tp deal with the problem of the relationship between God and the universe and the central role of the divine names and attributes in this issue within the context of Ibn al-‘Arabî’s thought. We have also tried to address the concept of the barzakh (the limit), which provides remarkable possibilities to explain the issue of the relationship between God and the universe, as one of the central themes in Ibn al-‘Arabi’s thought. There are many different bar- zakhs in metaphysical, ontological and epistemological levels in Ibn al-‘Arabi’s thought. Divine names are the barzakh or isthmus between The Divine Essence and the cosmos. The isthmus of the divine names or the divinity, on the one hand refers to the truth of transcendentality of the Divine Essence, its unkno- wability and incomparability, on the other hand it refers to His proximity to the universe and His similarity. According to Ibn al-‘Arabî, the relationship between God and the universe is not something limited to the time of creation and took
___
- Afîfî, Ebu’l-Alâ, “İbn Arabî’nin Sisteminde “A’yân-ı Sâbite” ve Mu’tezile’deki “Ma’dûmât”’, İslâm Düşüncesi Üzerine Makaleler içinde, trc. Ekrem Demirli, İstanbul: İz Yay., 2000.
- Afîfî, Ebu’l-Alâ, Fusûsü’l-Hikem Okumaları İçin Anahtar, trc. Ekrem Demirli, İstanbul: İz Yay., 2000.
- Afîfî, Ebu’l-Alâ, The Mystical Philosophy of Muhyiddin Ibnu’l-Arabi, Cambridge: Cambridge University Press, 1939.
- Aydın, Mehmet S., Din Felsefesi, Ankara: Selçuk Yay., 1992.
- Bashier, Salman H., Ibn al-Arabi’s Barzah, The Concept of The Limit and The Relationship Between God and The World, Albany: State University of New York Press, 2004.
- Bosnevî, Abdullah, Tecelliyâtü arâisu’n-nusûs, Matbaa-i Âmire, I, 1290 h.
- Chittick, William C., Hayal Âlemleri –İbn Arabî ve Dinlerin Çeşitliliği Meselesi–, trc. Mehmet Demirkaya, İstanbul: Kaknüs Yay., 1999.
- Chittick, William C., The Self-Disclosure of God, Principles of Ibn al-‘Arabi’s Cosmology, New York: State University of New Yor Press, 1998.
- Chittick, William C., The Sufi Path of Knowledge, New York: State University of New York Press, 1989.
- Çakmaklıoğlu, M. Mustafa, İbn Arabî’de Ma’rifetin İfadesi, İstanbul: İnsan Yay., 2011.
- Çakmaklıoğlu, M. Mustafa, İbn Arabî’ye Göre İbadetlerin Mânevî Boyutları, İstanbul: İnsan Yay., 2011.
- Demirli, Ekrem, İslam Metafiziğinde Tanrı ve İnsan, İstanbul: Kabalcı Yay., 2009.
- Ebu Zeyd, Nasr Hamid, Felsefetü’t-te’vîl: Dirâsetün fî te’vîli’l-Kur’ân inde Muhyiddin İbn Arabî, Beyrut: Darü’t-Tenvîr, 1993.
- Eliade, Mircea, “Modern Dünyanın Mitleri”, trc. Sadık Kılıç, İslam’da Sembolik Dil içinde, İstanbul: İnsan Yay., 1995.
- Elmore, Gerald, “Four Text of Ibn al-‘Arabî on The Creative Self-Manifestation of The Divi- ne Names”, Journal of the Muhyiddin Ibn ‘Arabî Society, XXIX, Oxford 2001. Hakîm, Suad, el-Mu’cemu’s-Sûfî, Beyrut: Daru’n-Nedra, 1981.
- Izutsu, Toshihiko, İbn Arabî’nin Fusûs’undaki Anahtar - Kavramlar, trc. Ahmed Yüksel Özemre, İstanbul: Kaknüs Yay., 1998.
- Izutsu, Toshihiko, İslam’da Varlık Düşüncesi, trc. İbrahim Kalın, İstanbul: İnsan Yay., ts.
- Izutsu, Toshihiko, Sufism and Taoism: A Comparative Study of Key Philosophical Concepts, London: California University Press, 1984.
- İbnü’l-Arabî, Muhyiddîn, Abâdile, tahk. Abdülkadir Ahmed Atâ, Kahire: Mektebetü’l- Kahire, 1994.
- İbnü’l-Arabî, Ankâu Mugrib, tahk. Ahmed Seyyid Eş-Şerif, Kahire: Mektebetü’l-Ezheriyye li’t- Türas, ts.
- İbnü’l-Arabî, Dîvân, haz. Muhammed Rikâbî er-Reşîdî, Kahire: Dar-ü Rikâbî, ts.
- İbnü’l-Arabî, el-Fütûhâtü’l-Mekkiyye, haz. Ahmed Şemseddin, I-IX, Beyrut: Darü’l-Kütübi’l- İlmiyye, 1999.
- İbnü’l-Arabî, el-Fütûhâtü’l-Mekkiyye, tahk. Osman Yahya-İbrahim Medkur, I-XIV, Kahire: el- Hey’etü’l-Mısrıyye, 1985.
- İbnü’l-Arabî, et-Tedbîrâtü’l-İlâhiyye fî ıslâhi’l-memleketi’l-insâniyye, nşr. H. S. Nyberg, Kleinere Schriften Des Ibn Al-‘Arabi içinde, Leiden: E. J. Brill, 1919.
- İbnü’l-Arabî, Fusûsü’l-hikem, tahk. Ebu’l-Alâ Afîfi, Kahire: Dâru İhyâi’l-Kütübi’l-Arabiyye, 1946.
- İbnü’l-Arabî, İnşâü’d-devâir, nşr. H. S. Nyberg, Kleinere Schriften Des Ibn Al-‘Arabî içinde, Leiden: E. J. Brill, 1919.
- İbnü’l-Arabî, Tenbîhât alâ uluvvi hakîkati’l-Muhammediyyeti’l-Aliyye, nşr. Abdurrahmân Hasan
- Mahmud, Ruhu’l-kuds içinde, Kahire: Âlemü’l-Fikr, 1989.
- Mahmud, Ruhu, Resâilu İbn Arabî, tahk. Muhammed İzzet, Kahire: Mektebetü’t-Tevfikiyye, ts.
- Kayserî, Dâvûd, Şerhu Fusûsi’l-Hikem, tahk. Âyetullah Hasan Amûli, Tahran: Bûstân-ı Kitâb, 1424 h.
- Kılıç, Mahmut Erol, Şeyh-i Ekber –İbn Arabî Düşüncesine Giriş–, İstanbul: Sûfî Yay., 2009.
- Konevî, Sadreddin, Fusûsu’l-Hikem’in Sırları, trc. Ekrem Demirli, İstanbul: İz Yay., 2002.
- Konevî, Sadreddin, İlâhî Nefhalar, trc. Ekrem Demirli, İstanbul: İz Yay., 2002.
- Lorry, Pierre, “The Symbolism of Letters”, Journal of The Muhyiddin Ibn ‘Arabî Society, VII, Oxford 1988.
- Morris, James Winston, The Reflective Heart –Discovering Spiritual Intelligence in Ibn ‘Arabi’s Meccan Illuminations–, Louisville: Fons Vitae, 2005.
- Nasr, Seyyid Hüseyin, Three Muslim Sages: Avicenna-Suhrawardi-Ibn Arabi, New York: Caravan Books, 1969.
- Nicholson, Reynold A., The Idea of Personality in Sufism, Lahore: Kashmiri Bazar, 1964.
- Öngören, Reşat, Osmanlılar’da Tasavvuf –Anadolu’da Sufiler, Devlet ve Ulema (XVI. Yüzyıl)–, İstanbul: İz Yay., 2003.
- Tahralı, Mustafa, “Fusûsü’l-Hikem’de Tezadlı İfadeler ve Vahdet-i Vücûd”, Fusûsü’l-Hikem Tercüme ve Şerhi içinde, II, İstanbul: MİFAV. Yay., 1997.
- Tehânevî, Muhammed Ali, Keşşâfü ıstılâhâti’l-fünûn ve’l-ulûm, ed. Refîk el-Acem, Beyrut: Mektebetü Lübnân, 1996.
- Tillich, Paul, İmanın Dinamikleri, trc. Fahrullah Terkan-Salih Özer, Ankara: Ankara Okulu Yay., 2000.
- Yetkin, Saffet Kemâlüddin, “Muhyiddin-i Arabî ve Tasavvuf”, Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, I, sayı: 1, Ankara 1952.
- ISSN: 1302-3543
- Yayın Aralığı: Yılda 3 Sayı
- Başlangıç: 1999
- Yayıncı: İSTANBUL SABAHATTİN ZAİM ÜNİVERSİTESİ